Οι όποιες ενδείξεις αισιοδοξίας των επενδυτών στην Ευρώπη εξαφανίστηκαν αυτήν την εβδομάδα, καθώς καταγράφηκε πιο δυσοίωνη οικονομική προοπτική σε όλη την ήπειρο, η οποία οδήγησε τις μετοχές και τις πιστωτικές αγορές σε πτώση.
Ενώ η αναστάτωση στις αγορές στο ξεκίνημα του έτους είχε προκληθεί από το ξεπούλημα των προϊόντων και των μετοχών της Κίνας, επανήλθε η πραγματικότητα των προβλημάτων της ίδιας της Ευρώπης, καθώς οι επιχειρήσεις ανέφεραν απογοητετικά έσοδα και οι πολιτικοί παράγοντες και αρχές περιέκοψαν ο ένας μετά τον άλλων τις οικονομικές προβλέψεις τους και προειδοποιούν για περαιτέρω κινδύνους.
Η Ευρωπαϊκή Κομισιόν μείωση την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του 2016 στη 19μελή ένωση στο 1,7% από 1,8% και είπε πως οι μεγαλύτερες οικονομίες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας θα έχουν χειρότερη απόδοση από αυτήν που είχε προβλεφθεί πριν από τρεις μήνες. Ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να κινητοποιηθεί και πάλι, οι κινήσεις στο ευρώ και στις μετοχές υποδεικνύουν πως ο πρόεδρος Μάριο Ντράγκι μπορεί να μην έχει πλέον την ίδια δυνατότητα να πείσει τους επενδυτές πως μπορεί να αναισθητοποιήσει την περιοχή απέναντι στους κινδύνους.
«Οι αγορές είχαν ένα πολύ δύσκολο ξεκίνημα» είπε ο Andreas Nigg, επικεφαλής στρατηγικής μετοχών και προϊόντων της Vontobel Asset Management στη Ζυρίχη. «Υπάρχουν περιορισμένα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι κεντρικοί τραπεζίτες, ακόμη και ο Ντράγκι. Κάθε ενδιάμεση δόση έχει μάλλον μικρότερη επιρροή από την προηγούμενη. Η πιο αδύναμη από την αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη και η σχετική αυξημένη πιθανότητα ύφεσης οδήγησε σε ξεπούλημα επισφαλών περιουσιακών στοιχείων.»
Η γυμνή αλήθεια είναι πως η ευρωζώνη ακόμη πασχίζει να ανακάμψει σχεδόν έξι χρόνια μετά την πρώτη διάσωση της Ελλάδας, ενώ οι ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθουν να διαχειριστούν την πιο πρόσφατη κρίση και να θέσουν υπό έλεγχο την εισροή των προσφύγων.
Η κατήφεια και η ταραχή ισοπέδωσαν τη νεογέννητη ανάκαμψη των χρηματιστηριακών αγορών στην Ευρώπη, με την πτώση 3,6% στις μετοχές της περιοχής αυτήν την εβδομάδα να σβήνει σχεδόν ολοσχερώς την άνοδο των δύο προηγούμενων. Οι απώλειες έχουν αφήσει τον δείκτη Stoxx Europe 600 κατά 9,9% φέτος, το χειρότερο ξεκίνημά του μετά το 2008. Οι συναλλαγές του κινούνται κοντά στη χαμηλότερη αξία τους μετά τον Ιούλιο σε σχέση με τον δείκτη των παγκόσμιων μετοχών.
Από το ξεκίνημα της χρονιάς, καμία βιομηχανική κατηγορία δεν έχει καταφέρει να ξεφύγει από τη σφαγή. Οι τράπεζες και οι αυτοκινητοβιομηχανίες σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση, χάνοντας περισσότερο από 18%. Η Credit Suisse Group έφτασε στο χαμηλότερο σημείο της από το 1992 την Πέμπτη, αφού σημείωσε τις μεγαλύτερες τριμηνιαίες απώλειες σε εδώ και επτά χρόνια. Η Daimler έπεσε σε χαμηλά ενός έτους αφού αναθεώρησε προς τα κάτο τις προσδοκίες για τις πωλήσεις του 2016 λόγω της χαμηλότερης ζήτησης από την Κίνα.
Οι αναλυτές έχουν γίνει πιο απαισιόδοξοι για τα κέρδη των εταιρειών του Stoxx 600. Έχουν μειώσει την εκτίμησή τους για ανάπτυξη κερδών στο 3,9% για φέτος, από 6,7% που προέβλεπαν στις αρχές Δεκεμβρίου.
Ενώ οι ευρωπαϊκές μετοχές δέχονται περισσότερα χτυπήματα από τον υπόλοιπο κόσμο, οι περισσότερες από τις υπόλοιπες αγορές δε βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Παγκοσμίως, μόλις 1% των διαχειριστών μετοχικών κεφαλαίων απέφυγαν τις απώλειες φέτος, καθώς ένα μέτρο που παρακολουθεί τη μεταβλητότητα στις μετοχικές κλάσεις πλησίασε το υψηλότερο σημείο του από τον Σεπτέμβρη.
«Ο τόνος είναι αυτός της νευρικότητας και της αβεβαιότητας» είπε ο Nick Matthews, επικεφαλής ευρωπαϊκής οικονομικής έρευνας στη Nomura International στο Λονδίνο. «Δεν είναι μια αποκλειστικά ευρωπαϊκή ιστορία – υπάρχει μια γενική αμφισβήτηση της δύναμης της παγκόσμιας οικονομίας.»
Σε μια σειρά απογοητευτικών εσόδων, το χρηματοπιστωτικό ρίσκο των ευρωπαϊκών τραπεζών και των ασφαλιστών έχει αυξηθεί σε υψηλά περισσότερων από δύο ετών. Το κόστος της εγγύησης χρέους μειομένης ασφάλισης αυξήθηκε για έβδομη ημέρα την Παρασκευή, και έφτασε το υψηλότερο σημείο του από τον Ιούλιο του 2013, σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη της Markit.
Οι πολιτικοί παράγοντες δεν είναι σε καλύτερη κατάσταση.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες που παλεύουν με τον χαμηλό πληθωρισμό και με αδύναμες ή ανισόρροπες οικονομίες, υπογράμμισαν τους κινδύνους πτώσης της ανάπτυξης και απέδωσαν την ευθύνηση για την επιδείνωση της προοπτικής σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, η επιβράδυνση στην Κίνα και οι ασταθείς αγορές.
Στο Λονδίνο, ο κυβερνύτης της Τράπζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ είπε πως αυτή τη στιγμή επικρατεί ένα «ανελέητο παγκόσμιο περιβάλλον». Σε εκδήλωση στη Φρανκφούρτη, ο Ντράγκι προειδοποίησε για «δυνάμεις στην παγκόσμια οικονομία που συνωμοτούν για να κρατήσουν τον πληθωρισμό χαμηλά».
Τα συγκεντρωμένα σύννεφα αντικατοπτρίζονται στα οικονομικά στοιχεία. Ο δείκτης οικονομικής έκπληξης της Citigroup για την ευρωζώνη έπεσε στην πιο αρνητική ένδειξή του από το 2014 αυτήν την εβδομάδα, κάτι που σημαίνει πως οι αναφορές ήταν πιο αδύναμες από τα προβλεπόμενα. Ένα παρόμοιο μέτρο για το Ηνωμένο Βασιλείο βρίσκεται κάτω από το μηδέν μετά τον περασμένο Απρίλιο.
Οι προσδοκίες περισσότερης ενίσχυσης από την ΕΚΤ έχουν φτάσει το σύνολο των κρατικών ομολόγων με απόδοση κάτω του 0% σε περισσότερα από 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 38% του δείκτη κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης του -.
Οι αποδόσεις των γερμανικών διετών ομολόγων έπεσαν κάτω από το -0,5% για πρώτη φορά την Τετάρτη, ενώ τα ποσοστά των οκταετών αποδόσεων έγιναν αρνητικά για πρώτη φορά μετά τον Απρίλιο. Καθώς τα ομόλογα αναρριχώνται, οι ισχνές αποδόσεις δεν καταφέρνουν να προσελκύσουν επενδυτές στις δημοπρασίες. Η Γερμανία δεν έφτασε τον στόχο πωλήσεών της στις τρεις τελευταίες πωλήσεις χρέους.
Προθεσμιακά συμβόλαια που βασίζονται στον μέσο όρο του δείκτη του ευρώ κατά τη διάρκεια της νύχτας υπολογίζουν περικοπή 10 μονάδων βάσης στο επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ στη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας τον Μάρτιο. Η κίνηση στις διετείς γερμανικές αποδόσεις υποδεικνύει πως η αγορά περιμένει ακόμη μεγαλύτερη περικοπή, σύμφωνα με τον Mark Dowding, διαχειριστή χαρτοφυλακίου της BlueBay Asset Management στο Λονδίνο.
Και ενώ τα ομόλογα σημειώνουν ρέλι, τα κέρδη του ευρώ δείχνουν πως το μήνυμα του επικεφαλής της ΕΚΤ καταπνίγεται. Το ευρώ αναρριχήθηκε σε υψηλά περισσότερων από τριών μηνών σε σχέση με το δολάριο την Πέμπτη, τη στιγμή που ο Ντράγκι επανέλαβε πως είναι έτοιμος να αναλάβει δράση για να αποκρούσει τις παγκόσμιες πιέσεις που κρατούν τον πληθωρισμό χαμηλά.