Οι αριθμοί των μεταναστών που κατακλύζουν την Ευρώπη μέσω της Μεσογείου έχουν πέσει κατά περισσότερο από το ήμισυ τον Μάρτιο, σύμφωνα με νέα στοιχεία, ενισχύοντας τις ελπίδες πως η νέα σκληρή πολιτική της Ευρώπης προς τους μετανάστες έχει αποθαρρυντική επίδραση.
Η πτώση στους αριθμούς από τις 57.000 του Φεβρουαρίου σε 25.000 αυτού του μήνα έρχεται μετά το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου προς τη βόρεια Ευρώπη και την ανακοίνωση πως η Ευρώπη θα ξεκινήσει μαζικές απελάσεις των μεταναστών που έφτασαν στα ελληνικά νησιά μετά την 20η Μαρτίου αυτού του έτους.
Η ροή επιβράδυνε ακόμη περισσότερο μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, με ένα σύνολο 1.331 ανθρώπων να φτάνουν από τις 21 Μαρτίου, την ημέρα που η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ. Ωστόσο, αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει πως αυτό οφείλεται εν μέρει στην επιδείνωση του καιρού.
Τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η προσφυγική υπηρεσία του ΟΗΕ (UNHCR) παρέχουν μια πρώτη ένδειξη πως η νέα αυστηρή γραμμή της Ευρώπης απέναντι στους πρόσφυγες επιτυγχάνει στον περιορισμό της ροής των μεταναστών που ξεπέρασε τα 1,1 εκατομμύρια ανθρώπους πέρυσι, σπρώχνοντας την ήπειρο σε μια πολιτική κρίση.
Αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή που ευρωπαίοι οργανωτές, μεταξύ αυτών και βρετανοί αξιωματούχοι, συνεργάζονται με τις ελληνικές αρχές για να δημιουργήσουν ένα νομικό και λογιστικό πλαίσιο για να ξεκινήσουν να απελαύνουν μετανάστες πίσω στην Τουρκία από τα κέντρα υποδοχής στα ελληνικά νησιά, με τα πρώτα πλοία να προγραμματίζεται να φύγουν για την Τουρκία στις 4 Απριλίου.
Αξιωματούχοι στην Αθήνα ανέφεραν πως οι προετοιμασίες συνεχίζονται, παρ’ ότι αντιμετωπίζουν ακόμη μια σειρά εμποδίων προτού μπορέσει να εκπληρωθεί το πρόγραμμα. «Εμείς προετοιμαζόμαστε, όμως η μπάλα είναι στο γήπεδο της Τουρκίας» προσέθεσε μία από τις πηγές.
Η Ελλάδα έχει πλέον περισσότερους από 50.000 μετανάστες που έχουν παγιδευτεί στη χώρα μετά το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου, με περίπου 12.000 από αυτούς να βρίσκονται κατασκηνωμένοι σε άθλιες συνθήκες σε έναν πρόχειρο καταυλισμό στην Ειδομένη στα σύνορα Ελλάδας-ΠΓΔΜ.
Οι προσπάθειες από τις ελληνικές αρχές για να πείσουν τους μετανάστες να μετακινηθούν σε ειδικούς καταυλισμούς με καλύτερες συνθήκες έχουν παρεμποδιστεί από τις διαδεδομένες φήμες πως το πέρασμα των συνόρων θα ξανανοίξει.
Αξιωματούχοι ανέφεραν χθες πως σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν μεγάφωνα στον καταυλισμό της Ειδομένης για να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση και να ενθαρρύνουν τους μετανάστες να μεταφερθούν σε επίσημους καταυλισμούς.
Οι συνθήκες φέρονται να έχουν χειροτερεύσει στα ελληνικά νησιά όπου τα επίσημα στοιχεία θέλουν περίπου 4.289 μετανάστες να κρατώνται σε κέντρα κράτησης, έχοντας φτάσει μετά την 20η Μαρτίου, όταν τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι κανόνες.
Διαμένοντας στα κέντρα ανέφεραν πως οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί μετά την αποχώρηση πολλών σημαντικών διεθνών ΜΚΟ, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και της Save the Children, ως διαμαρτυρία κατά της πρότασης κράτησης και απέλασης της ΕΕ.
Στη Λέσβο, στη Μόρια, όπου βρίσκεται ένα από τα κέντρα κράτησης, ένας αφγανός μετανάστης που συστήθηκε μόνο ως Ταρίκ, είπε πως σκέφτεται να αγοράσει πλαστά χαρτιά για να δείξει πως έφτασε πριν από τις 20 Μαρτίου, με σκοπό να επιβιβαστεί σε πλοίο προς την ενδοχώρα.
«Κοιμόμαστε έξω, στο έδαφος, με μία κουβέρτα για κάθε δύο από εμάς» είπε, δείχνοντας φωτογραφίες άλλων ανθρώπων στον καταυλισμό, κοιμώμενων επίσης έξω. «Οι καλύβες και οι σκηνές είναι γεμάτες, γεμάτες με γυναίκες και παιδιά. Οποιεσδήποτε νέες αφίξεις, ακόμη και οικογένειες, τώρα αναγκάζονται να κοιμούνται έξω.»
Δημοσιογράφοι δεν έχουν πρόσβαση στους καταυλισμούς, παρ’ ότι ο υπερπληθυσμός δε συμφωνεί με τις επίσημες ελληνικές στατιστικές, οι οποίες δείχνουν ένα πλεόνασμα 1.400 θέσεων μόνο στη Λέσβο.
Με την προθεσμία της 4ης Απριλίου της Ευρώπης να βρίσκεται λιγότερο από μια εβδομάδα μακριά, η πίεση αυξάνεται στην Ευρώπη και την Τουρκία να εκπληρώσουν τις προσδοκίες και να ξεκινήσουν τις απελάσεις.
Πηγές στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέφεραν πως παραμένουν «επιφυλακτικά αισιόδοξες» πως κάποιες απελάσεις μπορεί να ξεκινήσουν αυτήν την ημερομηνία, ιδιαίτερα μαροκινών και σύρων, των οποίων οι υποθέσεις είναι λιγότερο νομικά περίπλοκες απ’ ότι των αφγανών, ιρακινών και ερυθραίων, η νομική υπόσταση των οποίων στην Τουρκία είναι λιγότερο ξεκάθαρη.