Ο κρυμμένος πλούτος κάποιων από τους πιο εξέχοντες ηγέτες, πολιτικούς και διασημότητες του κόσμου έχει αποκαλυφθεί σε μια άνευ προηγουμένου διαρροή εκατομμυρίων εγγράφων που δείχνουν τους χιλιάδες τρόπους με τους οποίους οι πλούσιοι μπορούν να εκμεταλλευτούν τα αποκρυπτικά offshore φορολογικά καθεστώτα.
Δημοσιογράφοι σε περισσότερες από 80 χώρες εξετάζουν 11,5 έγγραφα που διέρρευσαν από τη βάση δεδομένων της Mossack Fonseca, την τέταρτη μεγαλύτερη offshore νομική εταιρεία του κόσμου.
Τα στοιχεία δόθηκαν από ανώνυμη πηγή στη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung και μοιράστηκαν από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικής Δημοσιογραφίας με τη Guardian και τη BBC.
Παρ’ ότι δεν υπάρχει τίποτα το παράνομο στη χρήση offshore εταιριών, τα έγγραφα δημιουργούν σημαντικά ερωτήματα για την ηθική αυτού του είδους των φορολογικών παραδείσων – και οι αποκαλύψεις είναι πιθανό να προκαλέσουν έκτακτες εκκλήσεις για μεταρρύθμιση ενός συστήματος που σύμφωνα με τους επικριτές του είναι απόκρυφο και επιρρεπές σε καταχρήσεις.
Τα «Panama Papers» αποκαλύπτουν:
· Δώδεκα εθνικοί ηγέτες βρίσκονται μεταξύ των 143 πολιτικούς, με τις οικογένειες και τους κοντινούς συνεργάτες τους από όλον τον κόσμο να είναι γνωστοί για τη χρήση φορολογικών παραδείσων.
· Ένα ίχνος 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων οδηγεί μέχρι τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο καλύτερος φίλος του ρώσου προέδρου – ένας τσελίστας με το όνομα Σεργκέι Ρολντούγκιν – βρίσκεται στο επίκεντρο ενός προγράμματος κατά το οποίο χρήματα από τις ρωσικές κρατικές τράπεζες κρύβονται offshore. Κάποια από αυτά καταλήγουν στο χειμερινό θέρετρο όπου το 2013 παντρεύτηκε η κόρη του Πούτιν Κατερίνα.
· Μεταξύ των εθνικών ηγετών με offshore πλούτο είναι ο Ναγουάζ Σαρίφ, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, ο Ιγιάντ Αλάουι, πρώην προσωρινός πρωθυπουργός και πρώην αντιπρόεδρος του Ιράκ, ο Πετρό Ποροσένκο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, ο Αλάα Μουμπάρακ, ο γιος του πρώην προέδρου της Αιγύπτου, και ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας, Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον.
· Έξι μέλη της Βουλής των Λόρδων, τρεις πρώην Συντηρητικοί βουλευτές και δεκάδες δωρητές σε πολιτικά κόμματα του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν offshore περιουσιακά στοιχεία.
· Είκοσι τρία άτομα με επιβεβλημένες κυρώσεις λόγω της στήριξης των καθεστώτων σε Βόρεια Κορέα, Ζιμπάμπουε, Ρωσία, Ιράν και Συρία έχουν υπάρξει πελάτες της Mossack Fonseca. Οι επιχειρήσεις τους φιλοξενήθηκαν από τις Σεϋχέλλες, τις Παρθένες Νήσους, τον Παναμά και άλλες δικαιοδοσίες.
· Βασικό στέλεχος της ισχυρής επιτροπής ηθικής της Fifa, η οποία υποτίθεται πως ηγείται της μεταρρύθμισης του χτυπημένου από τα σκάνδαλα παγκόσμιου διοικητικού σώματος του ποδοσφαίρου, ενήργησε ως δικηγόρος για άτομα και εταιρείες που κατηγορήθηκαν πρόσφατα για δωροδοκίες και διαφθορά.
· Ένα από τα υπομνήματα που διέρρευσαν από συνεταίρο της Mossack Fonseca ανέφερε: «95% της εργασίας μας συμπτωματικά αποτελείται από την πώληση οχημάτων για την αποφυγή φόρων».
Η εταιρεία έχει αρνηθεί κάθετα οποιαδήποτε αδικοπραγία. Υποστήριξε πως έχει λειτουργήσει χωρίς μομφές επί 40 χρόνια και πως έχει ισχυρές διαδικασίες δέουσας επιμέλειας.
Η διαρροή των εγγράφων προέρχεται από τα αρχεία της εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε το 1977. Οι πληροφορίες είναι πρόσφατες, με τα πιο πρόσφατα έγγραφα να είναι από τον Δεκέμβριο του 2015.
Τριακόσιοι εβδομήντα δημοσιογράφοι από εκατό οργανισμούς μέσων ενημέρωσης έχουν δαπανήσει έναν χρόνο για την ανάλυση και την επιβεβαίωση των εγγράφων.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον έχει υποσχεθεί να πατάξει τη φορολογική μυστικότητα – όμως ελάχιστα έχουν γίνει. Σχεδιάζει μια σύνοδο παγκόσμιων ηγετών τον επόμενο μήνα, η οποία θα επικεντρωθεί στη διαχείριση των φορολογικών παραδείσων.
Ο βρετανός πρωθυπουργός καθόρισε τη γραμμή του το 2011 όταν είπε: «Χρειάζεται να ρίξουμε φως στο ποιος έχει τι και πού ρέουν τα χρήματα στην πραγματικότητα».