Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε ισχυρή νέα έκκληση στην Τουρκία την Τρίτη, ζητώντας της να συνεχίσει τον πολιτικό διάλογο με τις ομάδες της αντιπολίτευσης και να προστατέψει τη δημοκρατία της, περιγράφοντας τις πρόσφατες εξελίξεις ως «εξαιρετικά ανησυχητικές».
Η δήλωση, η οποία εκδόθηκε μία ημέρα πριν από την ετήσια αξιολόγηση από την ΕΕ της προόδου της Τουρκίας στην επίτευξη των προϋποθέσεων για την ένταξη στην ΕΕ, αναφέρθηκε στις συζητήσεις στην Άγκυρα για την επαναφορά της θανατικής ποινής ύστερα από το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου, την καταδίωξη του Τύπου και τη σύλληψη την περασμένη εβδομάδα κούρδων βουλευτών.
«Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της καλούν την Τουρκία να διαφυλάξει την κοινοβουλευτική δημοκρατία της, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των κανόνων δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών και του δικαιώματος όλων σε δίκαιη δίκη, σε συμφωνία επίσης με τις δεσμεύσεις της ως υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ» έλεγε η δήλωση που εξέδωσε η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι.
«Από αυτήν την άποψη, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεχίσουν να παρακολουθούν και να αξιολογούν προσεκτικά την κατάσταση και είναι έτοιμοι να συνεχίσουν τον πολιτικό διάλογο με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, μέσα στο θεσμοθετημένο πλαίσιο.»
Η Τουρκία θα πρέπει να καταδιώξει το κουρδικό PKK ως τρομοκρατική ομάδα, όμως η σύλληψη βουλευτών ενός νόμιμου κουρδικού κόμματος «πολώνει» την κοινωνία, επισημαίνει η δήλωση.
«Η επιστροφή σε μια αξιόπιστη πολιτική διαδικασία και έναν γνήσιο πολιτικό διάλογο είναι κρίσιμη για τη δημοκρατία της χώρας και τη σταθερότητα στην περιοχή.»
Η ΕΕ βρίσκεται σε ένα ευάλωτο στάδιο στη σχέση της με τη μεγάλη μουσουλμανική γείτονα, η οποία λειτουργεί ως αποσβεστήρας ανάμεσα στην Ευρώπη και την ασταθή Μέση Ανατολή. Μετά τη συμφωνία του Μαρτίου, η Τουρκία έχει βοηθήσει σχεδόν να σταματήσει τη ροή των προσφύγων και μεταναστών στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας, ύστερα από ένα εκατομμύριο ανθρώπων που έφτασαν πέρυσι.
Με τη σειρά της, η ΕΕ προσφέρει βοήθεια για τους σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία, έχει υποσχεθεί να αναβιώσει τις συζητήσεις για την ένταξη της Άγκυρας και να άρει την απαίτηση βίζας για τους τούρκους που επισκέπτονται την Ευρώπη.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπόρν κατήγγειλε αυτήν την εβδομάδα τη μεταχείριση αξιωματούχων που έχουν φυλακιστεί ή απολυθεί μετά τον Ιούλιο, υποδεικνύοντας πως θυμίζει τη ναζιστική Γερμανία και πρότεινε οι Βρυξέλλες να αντιδράσουν εγκαίρως, με κυρώσεις κατά της Τουρκίας.
Ωστόσο, οι διπλωμάτες της ΕΕ δε βλέπουν ενδείξεις μιας τέτοιας σύγκρουσης σύντομα. Η γερμανική κυβέρνηση, η οποία έχει ισχυρό συμφέρον να διαφυλάξει τη συμφωνία για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, δε στηρίζει την ιδέα.
Η απελευθέρωση της βίζας, η οποία συζητάται εδώ και χρόνια, τώρα καθυστερεί λόγω των διαφωνιών για το αν η Τουρκία έχει εκπληρώσει το πακέτο των προϋποθέσεων που συμπεριλαμβάνει την τροποποίηση του αντιτρομοκρατικού νόμου. Η καταστολή ασφαλείας που ακολούθησε την απόπειρα πραξικοπήματος έχει αυξήσει τη διστακτικότητα της ΕΕ.
Με σημαντικές εκλογές να αναμένονται τον επόμενο χρόνο στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, όπου αντιμεταναστευτικά κόμματα τα πηγαίνουν καλά και αντιτίθενται στην απαλοιφή της βίζας για τους τούρκους, οι διπλωμάτες λένε πως οι Βρυξέλλες δε βιάζονται να πιέσουν την Τουρκία να καλύψει τις προϋποθέσεις για να ολοκληρώσει τη συμφωνία – ιδιαίτερα από τη στιγμή που η ροή των μεταναστών παραμένει σε περιορισμένα, διαχειρίσιμα επίπεδα.
Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία στις Βρυξέλλες πως η σκληρή τακτική της Άγκυρας θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις και να αποσταθεροποιήσει τη χώρα.