Έκθεση της Ευρωπαϊκής Κομισιόν για το μέλλον της ευρωζώνης υποστηρίζει την έναρξη μιας αγοράς «δημόσιων χρεογράφων με ομολογιακούς τίτλους» – συγκεντρώνοντας εθνικό χρέος διαφορετικών χωρών σε ένα νέο περιουσιακό στοιχείο.
Οι αξιωματούχοι ελπίζουν πως το σχέδιο θα ενισχύσει τη ζήτηση για το χρέος που εκδίδεται από κυβερνήσεις σε σχετικά πιο αδύναμες οικονομίες, και θα ενθαρρύνει τις τράπεζες να διαχειριστούν καλύτερα τους κινδύνους τους διαφοροποιώντας τα χαρτοφυλάκιά τους, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τις παλιές πολιτικές μάχες για το αν η νομισματική ένωση θα πρέπει να εκδώσει κοινά ομόλογα.
Η έκθεση της κομισιόν είναι η τελευταία σε μια σειρά προσπαθειών να ξεκινήσει η ενοποίηση μέσα στην ευρωζώνη.
Τέτοιες προσπάθειες ενοποίησης έχουν παγώσει από τη στιγμή που οι χρηματοπιστωτικές αγορές πείστηκαν το 2012 πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δε επέτρεπε στην ευρωζώνη να διασπαστεί. Το πιο πρόσφατο επιτυχές σχέδιο ενοποίησης ήταν η δημιουργία τραπεζικής ένωσης στην ΕΕ πριν από τρία χρόνια.
Παρ’ ότι οι αγορές βλέπουν πιο θερμά το χρέος της ευρωζώνης από το ζενίθ της κρίσης, πολλοί αναλυτές πιστεύουν πως το αίσθημα εξαρτάται από τις συνεχείς αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ ως μέρος του πρωτοφανούς προγράμματος οικονομικής ενίσχυσής της, οι οποίες δε δείχνουν έτοιμες να υποχωρήσουν.
Εάν η ΕΚΤ έκανε πίσω από την ποσοτική χαλάρωση, κάποιες χώρες της ευρωζώνης θα γίνονταν ξανά ευάλωτες, και πολλοί αξιωματούχοι έχουν επισημάνει πως η έκδοση ομολόγων με την εγγύηση και των 19 χωρών της ευρωζώνης θα ήταν ο ευκολότερος τρόπος να παραμείνουν χαμηλά τα κόστη δανεισμού για οικονομίες με χαμηλή επίδοση.
Η Γερμανία έχει αντισταθεί σθεναρά σε τέτοιου είδους σχέδια «ευρωομολόγων», καθώς θα σήμαινε στην πράξη πως το Βερολίνο χρησιμοποιεί τη δική του πιστωτική δύναμη για να στηρίξει την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Το νέο σχέδιο δε θα συσσωρεύει ούτε θα παρεμβαίνει με την έκδοση του χρέους των εθνικών κυβερνήσεων – κάτι που αποτελεί κόκκινη γραμμή για το Βερολίνο. Τα σχέδια βασίζονται σε τεχνοκρατικές εργασίες των τελευταίων μηνών από τους ρυθμιστές της ΕΕ που αναμένονται να ολοκληρωθούν τον Νοέμβριο.
Η κομισιόν θα παρουσιάσει την ιδέα την Τετάρτη ως μέρος μιας ευρύτερης συλλογιστικής εργασίας για το μέλλον του ευρώ.
Η πρόθεση των Βρυξελλών είναι να δημιουργεί βραχυπρόθεσμα η αγορά για τιτλοποιημένα ομόλογα, ενώ θα συνεχίζονται οι συζητήσεις για ευρύτερες πιθανότητες ανάπτυξης χρεογράφου στην Ευρώπη που θα μιμείται τον ρόλο του αμερικανικού κρατικού ομολόγου στην παγκόσμια αγορά.
Η έκθεση επισημαίνει πως αυτές οι πιο φιλόδοξες ιδέες για τη δημιουργία «ευρωπαϊκού ασφαλούς περιουσιακού στοιχείου» δημιουργούν «έναν αριθμό περίπλοκων, νομικών, πολιτικών και θεσμικών ερωτημάτων που θα πρέπει να εξεταστούν με περισσότερες λεπτομέρειες» και πως το όλο θέμα της κοινοποίησης του χρέους στην ευρωζώνη «βρίσκεται υπό έντονη συζήτηση».
Η συζήτηση για το μέλλον της ευρωζώνης έχει λάβει νέα ώθηση από την εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, ο οποίος πιέζει για έναν κοινό προϋπολογισμό στην ευρωζώνη και έναν κεντρικό υπουργό Οικονομικών. Το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν συμφωνήσει να εξετάσουν από κοινού τις μεταρρυθμιστικές επιλογές.
Εκτός των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, η έκθεση παρουσιάζει μια ευρύτερη μεταρρυθμιστική ατζέντα μέχρι το 2019 και μια σειρά περισσότερο φιλόδοξων επιλογών για την περίοδο μέχρι το 2025.
Σύμφωνα με το έγγραφο, οι Βρυξέλλες εξετάζουν διαφορικές επιλογές για το πώς να συνδέσουν άμεσα τη χρηματοδότηση από την ΕΕ με την προθυμία των χωρών να ακολουθήσουν σωστές οικονομικές πολιτικές.
Η έκθεση παρουσιάζει επίσης διαφορετικές πιθανότητες για νέα ταμεία στην ευρωζώνη, τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τις χώρες σε ώρα ανάγκης, συμπεριλαμβανομένου ενός «Ευρωπαϊκού Σχήματος Προστασίας Επενδύσεων», ενός «Ευρωπαϊκού Σχήματος Ασφάλισης Ανεργίας» και ενός «Ταμείου Ώρας Ανάγκης».