Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει πετύχει περισσότερα μέσα σε έξι μήνες από ό, τι ο προκάτοχός του κατάφερε σε πέντε χρόνια. Το πρόβλημα είναι ότι είναι ένας χαμηλός πήχης και ο Μακρόν θα πρέπει να συνεχίσει να πιέζει αν θέλει η οικονομία της Γαλλίας να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της.
Η πρώτη φάση των μεταρρυθμίσεων του Μακρόν αφορούσε την 3000 σελίδων εργασιακή νομοθεσία της χώρας. Οι αλλαγές στοχεύουν στην ελάφρυνση του επιβάρυνσης της ρύθμισης στους εργοδότες – για παράδειγμα, επιτρέποντας σε περισσότερους από αυτούς να διαπραγματευτούν όρους απευθείας με τους εργαζόμενους. Είναι πολύτιμες, ειδικά για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν το ήμισυ περίπου του εργατικού δυναμικού της Γαλλίας. Οι νέοι κανόνες θα διευκολύνουν επίσης τις πολυεθνικές να απολύουν τους εργαζόμενους σε προβληματικές γαλλικές θυγατρικές – ενθαρρύνοντάς τους να προσλαμβάνουν περισσότερους εργαζόμενους όταν οι καιροί είναι καλοί.
Ωστόσο, αυτές οι αλλαγές, αν και ευπρόσδεκτες, δε φτάνουν αρκετά μακριά. Ο Μακρόν συμφωνεί και ξεκινά μια πιο φιλόδοξη δεύτερη φάση μεταρρυθμίσεων για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του μεγαλύτερου προβλήματος της αγοράς εργασίας στη Γαλλία: ποσοστό ανεργίας που φτάνει κοντά στο 10% εδώ και χρόνια.
Η κυκλική ανάκαμψη της Ευρώπης συνέβαλε στην κάμψη της ανεργίας τελευταία, αλλά περίπου το ένα τέταρτο των νέων της Γαλλίας εξακολουθεί να αναζητά εργασία. Οι κυβερνητικές δαπάνες δεν είναι το θέμα. (Η Γαλλία ξοδεύει γενναιόδωρα για την εύρεση εργασίας στους ανέργους.) Τα πραγματικά εμπόδια είναι η στέγαση και οι δεξιότητες.
Οι προσιτές κατοικίες είναι ελλιπείς, ιδίως στις πόλεις όπου οι θέσεις εργασίας είναι πιο άφθονες. Και το σύστημα επιδοτούμενων διαμερισμάτων της Γαλλίας συχνά συνδέει τους εργαζομένους με συγκεκριμένους χώρους – σε πολλές περιπτώσεις με μη μεταβιβάσιμα δικαιώματα διάρκειας ζωής. Εκτός από τη μεταρρύθμιση αυτών των κανόνων, η Γαλλία πρέπει να οικοδομήσει πιο χαμηλού κόστους στέγαση και να στηρίξει υποδομές σε μειονεκτούσες περιοχές. Επί του παρόντος, οι τοπικές αρχές εμποδίζουν συχνά τις νέες κατασκευές.
Οι δεξιότητες πρέπει να αποτελέσουν την άλλη προτεραιότητα. Το ιδιαίτερα συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό σύστημα της Γαλλίας δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα χαμηλά επίπεδα μόρφωσης και την έλλειψη δεξιοτήτων για την ψηφιακή οικονομία. Η επαγγελματική κατάρτιση ήταν επίσης αδύναμη – μαστίζεται από έναν τεράστιο αριθμό ανταγωνιστικών προσεγγίσεων και διοικείται από αξιωματούχους που βλέπουν λίγη αξία στη μαθητεία, η οποίοι αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματική σε άλλα μέρη.
Ο Μακρόν ξεκινάει μια ευρύτερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση – μειώνοντας τα μεγέθη των τάξεων στις φτωχότερες περιοχές και δίνοντας στα πανεπιστήμια περισσότερη αυτονομία – αλλά αυτό δεν θα αποφέρει γρήγορα αποτελέσματα. Η μεταρρύθμιση του προγράμματος μαθητείας της χώρας μπορεί να είναι ο καλύτερος και ταχύτερος τρόπος βελτίωσης των προοπτικών απασχόλησης της γαλλικής νεολαίας.
Τα πιο επιτυχημένα προγράμματα μαθητείας, όπως αυτά της Γερμανίας και της Ελβετίας, δίνουν έμφαση στην εκπαίδευση στο χώρο εργασίας και ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να βοηθήσουν στην εκπόνηση των προγραμμάτων. Το σύστημα της Γαλλίας βασίζεται περισσότερο στην εκπαίδευση στην τάξη. Αυτή η προσέγγιση δεν καταφέρνει να φτάσει στους σπουδαστές που χρειάζονται περισσότερη βοήθεια και η συμμετοχή των ανειδίκευτων νέων μειώνεται.
Ο Μακρόν θέλει να απλοποιήσει το σύστημα και να εμπλέξει περισσότερο τους εργοδότες. Αυτό μπορεί να μην είναι εύκολο: θα σημαίνει μείωση του ρόλου του ισχυρού υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας. Είναι ωστόσο απαραίτητο.
Αυτή η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης, ακόμα περισσότερο από το πρώτο κύμα, θα αναστατώσει μερικά συνδικάτα και πολλούς δημόσιους υπαλλήλους που έχουν συνηθίσει να περνάει το δικό τους. Ο Μακρόν πρέπει να εμμείνει σε αυτήν. Οι αντίπαλοί του είναι διαιρεμένοι, κάτι που τον βοηθά, και η δέσμευσή του για αλλαγή φαίνεται αναλλοίωτη. Έχει ήδη πετύχει πολλά. Το καλύτερο από όλα, φαίνεται να κατανοεί ότι έχει ακόμη πολλά να κάνει.