Η τραπεζική ένωση, η αντίδραση των χωρών της ευρωζώνης στην κρίση, προσέφερε μια κοινή προσέγγιση για την εποπτεία και την εξυγίανση των τραπεζών.
Οι τράπεζες είναι τώρα πολύ καλύτερα κεφαλαιοποιημένες και εξοπλισμένες για να αξιολογήσουν και να μετριάσουν τον κίνδυνο. Ακόμα και 10 χρόνια μετά την κρίση, η κληρονομιά των κακών δανειοληπτικών αποφάσεων και η ανεπαρκής επίβλεψη μας στοιχειώνει. Ορισμένες τράπεζες σε ολόκληρη την Ευρώπη επιβαρύνονται από επισφαλή δάνεια. Στα τέλη Ιουνίου, οι τράπεζες της ευρωζώνης επιβαρύνονταν συνολικά από 794 δισεκατομμύρια ευρώ επισφαλών δανείων. Οι τράπεζες που μαστίζονται από αυτά δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν τον σημαντικό ρόλο τους στην παροχή πίστωσης στην οικονομία. Αυτό δεν μπορεί να λυθεί μέσα σε μια νύχτα. Αλλά το κόστος της αδράνειας είναι αισθητό, γι’ αυτό και η πίεση για δράση αποτελεί μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Τα καλά νέα είναι ότι σημειώνεται πρόοδος: το μέσο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε στο 5,5% στα μέσα του 2017, από 6,6% το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των επιμέρους τραπεζών της ευρωζώνης. Ορισμένες τράπεζες επωφελήθηκαν από τη λήψη έγκαιρης δράσης. Άλλες αναγκάστηκαν από προγράμματα μετά την κρίση να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους. Άλλες έχουν καθυστερήσει και θα μπορούσαν να κάνουν πολύ περισσότερα.
Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε. Έχουμε δει 18 συνεχόμενα τρίμηνα οικονομικής ανάπτυξης. Αυτός είναι ακριβώς ο χρόνος για τις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να μειώσουν το βάρος των επισφαλών δανείων, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας προβληματικών δανείων, της ανάκτησης μετρητών και της διαγραφής ή πώλησής τους.
Ως επόπτης των μεγαλύτερων τραπεζικών ομίλων της ευρωζώνης, είναι έργο της ΕΚΤ να εξετάζει προσεκτικά τα σχέδια μείωσης και τα επίπεδα κεφαλαίου και προβλέψεων των τραπεζών. Παρέχει συμβουλές σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές, όπως έκανε φέτος με την ποιοτική καθοδήγηση για το σχεδιασμό φιλόδοξων αλλά ρεαλιστικών στρατηγικών για τη μείωση των επισφαλών δανείων των τραπεζών. Σε μια απογραφή, επισήμανε επίσης τα δικαστικά και νομικά εμπόδια, τα οποία αποτελούν εμπόδιο σε ορισμένες χώρες για την έγκαιρη επίλυση των επισφαλών δανείων, καθώς και τις ανεπαρκώς αναπτυγμένες δευτερογενείς αγορές ή πλατφόρμες πώλησης επισφαλών δανείων.
Στη συνέχεια, περιέγραψε τι περιμένει από τις τράπεζες σε ποσοτικούς όρους όσον αφορά τα μελλοντικά επισφαλή δάνεια – ουσιαστικά, πόσο καιρό η ΕΚΤ περιμένει ότι θα χρειαστεί μια τράπεζα πριν την παραχώρηση πρόσθετου κεφαλαίου. Συμβουλεύει όλους τους ενδιαφερόμενους σε αυτή την καθοδήγηση, η οποία έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει τη νέα αύξηση των εν λόγω δανείων. Αυτό έχει οδηγήσει σε ορισμένους μύθους και παρερμηνείες – από κατηγορίες ότι η ΕΚΤ υπερβαίνει το ρόλο της μέχρι προτάσεις ότι θα πρέπει να κατευθύνει τις προσπάθειές της αλλού.
Η προγραμματισμένη καθοδήγηση της ΕΚΤ θα εφαρμοστεί κατά περίπτωση. Δεν υπάρχει αυτόματη απάντηση. Θα αξιολογήσει το συγκεκριμένο προφίλ κινδύνου κάθε τράπεζας και θα δει προσεκτικά τα βιβλία της τράπεζας και θα κατανοήσει την επιχείρησή της προτού καταλήξει σε κρίσεις. Τα δυνητικά μέτρα θα βασίζονται σε αυτή την επιμέρους εποπτική αξιολόγηση.
Ως εποπτική αρχή, η ΕΚΤ έχει νομική υποχρέωση να αντιμετωπίζει τα τρωτά σημεία στον τραπεζικό τομέα, για παράδειγμα αξιολογώντας την τροφοδοσία πιστωτικού κινδύνου που χρησιμοποιούν οι τράπεζες. Αυτά συμπληρώνουν τις ελάχιστες ρυθμιστικές απαιτήσεις που έχουν θεσπιστεί από τους νομοθέτες. Και με την παροχή δημόσιας καθοδήγησης, η ΕΚΤ εκπληρώνει την υποχρέωσή της να είναι διαφανής σχετικά με τις διοικητικές πρακτικές της για να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση των τραπεζών με τον νόμο.
Η καθοδήγηση της ευθυγραμμίζεται με τη συμφωνία των υπουργών οικονομικών της ευρωζώνης τον Ιούλιο σχετικά με μια συνολική στρατηγική για την αντιμετώπιση του ζητήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής μείωσης των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βοηθήσουν. Εάν δε γίνει αυτό, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αποτυχία να μάθουμε από την οικονομική κρίση. Στο πλαίσιο της εποπτικής αρμοδιότητάς της, η ΕΚΤ παίζει τον ρόλο της.