Η μη ικανοποιητική (αν και αναμφίβολα σωστή) απάντηση: Εξαρτάται. Ένα μέλλον χωρίς μετρητά είναι πράγματι στον δρόμο του και οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προετοιμαστούν γι’ αυτό. Αλλά ένα μέλλον χωρίς μετρητά δεν απαιτεί αναγκαστικά ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση. Και ενώ η τεχνολογία που βασίζεται το Bitcoin και άλλα παρόμοια κρυπτονομίσματα θα έχει σχεδόν σίγουρα πολλές χρήσιμες εφαρμογές, η αντικατάσταση των φυσικών μετρητών είναι απίθανο να είναι μία από αυτές.
Η τεχνολογία Blockchain δίνει στο Bitcoin δύο βασικά χαρακτηριστικά – μπορεί να ανταλλαγεί σε peer-to-peer βάση χωρίς την ανάγκη για αξιόπιστο διαμεσολαβητή και επιτρέπει στις συναλλαγές να είναι ανώνυμες. Και με τους δύο αυτούς τρόπους, το Bitcoin μοιάζει με φυσικά μετρητά. Αλλά ενώ το φυσικό χρήμα είναι η ευθύνη μιας κυβέρνησης, με μια κεντρική τράπεζα που ελέγχει την αξία του, το Bitcoin δεν είναι ευθύνη κανενός. Αυτό είναι το θανατηφόρο ελάττωμα του ως νόμισμα. Δεν υπάρχει τίποτα να εμποδίσει την αξία του να πέσει στο μηδέν.
Σίγουρα, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να εκδώσουν το δικό τους ψηφιακό νόμισμα Bitcoin, να το καταστήσουν νόμιμο και να στέκονται πίσω από την αξία του. Το ερώτημα είναι γιατί να το ήθελαν; Η ανωνυμία που παρέχει το φυσικό χρήμα είναι ένα μειονέκτημα, από την άποψη της κυβέρνησης, επειδή καλύπτει τη φοροδιαφυγή και το έγκλημα. Τα ψηφιακά νομίσματα της Κεντρικής Τράπεζας, εάν εκδοθούν ποτέ, είναι απίθανο να είναι ανώνυμα.
Δε θα υπήρχε λόγος για τα ψηφιακά νομίσματα της κεντρικής τράπεζας να εγκαταλείψουν τον αξιόπιστο διαμεσολαβητή – επειδή είναι αυτό που είναι μια κεντρική τράπεζα. Και όπως αποδεικνύεται, οι έμπιστοι μεσάζοντες θα διευκόλυναν την εύρυθμη λειτουργία των ψηφιακών νομισμάτων. Ελλείψει τέτοιων διαμεσολαβητών, τα συστήματα που βασίζονται σε blockchain είναι πολύ πιο περίπλοκα και απαιτούν τεράστιες ποσότητες υπολογιστικής ισχύος.
Επομένως, τα ψηφιακά νομίσματα που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση, αν αυτά εισαχθούν ποτέ, δε θα λειτουργήσουν όπως το Bitcoin. Αλλά υπάρχει ακόμα πιο βασικό ερώτημα: Θα χρειαστούν ψηφιακά νομίσματα που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση;
Μην το θεωρείτε δεδομένο. Βεβαίως, τα φυσικά μετρητά μοιάζουν όλο και πιο αναχρονιστικά. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, ορισμένα καταστήματα δεν δέχονται πλέον χαρτονομίσματα ή κέρματα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τα χρήματα που μετακινούνται από λογαριασμό σε λογαριασμό μέσω κινητού τηλεφώνου. Αλλά καμία από αυτές τις καινοτομίες ηλεκτρονικού χρήματος δεν απαιτεί ψηφιακό νόμισμα, πόσο μάλλον ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από τις κυβερνήσεις. Οι οικονομίες ευτυχώς κινούνται χωρίς μετρητά και χωρίς αυτό.
Επιπλέον, ένα ευρέως διαδεδομένο ψηφιακό νόμισμα της κεντρικής τράπεζας μπορεί να έχει εκτεταμένες απρόβλεπτες συνέπειες. Σε αντίθεση με τα φυσικά μετρητά, θα μπορούσε να είναι ένα στενό υποκατάστατο ενός λογαριασμού ελέγχου σε μια εμπορική τράπεζα (χωρίς κίνδυνο να αποτύχει η τράπεζα). Αυτός ο νέος ανταγωνισμός που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση μπορεί να απαιτήσει από τις τράπεζες να επανεξετάσουν την επιχείρησή τους και τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν την προσέγγισή τους όσον αφορά τη δημοσιονομική ρύθμιση.
Αυτό σίγουρα δεν πρέπει να αποκλειστεί. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα μπορούσε στη συνέχεια να διαμορφωθεί – ένα που θα βασίζεται λιγότερο στη επικίνδυνη αλχημεία της παραδοσιακής τραπεζικής, η οποία χρησιμοποιεί τις βραχυπρόθεσμες καταθέσεις για τη χρηματοδότηση επικίνδυνων μακροπρόθεσμων δανείων – μπορεί να είναι μια βελτίωση.
Σχετικά με αυτό, όπως λένε, απαιτείται περισσότερη έρευνα. Για το λόγο αυτό, οι κεντρικές τράπεζες έχουν δίκιο να είναι επιφυλακτικές. Ένα όμως είναι ήδη ξεκάθαρο: Το μέλλον των χρημάτων μπορεί να περιλαμβάνει ψηφιακά μετρητά ή όχι- αλλά αυτό το κυβερνητικό νόμισμα, αν εκδοθεί ποτέ, θα είναι πολύ διαφορετικό από το Bitcoin.