Αυτή την εβδομάδα η Τερέζα Μέι επισκέπτεται έναν πιθανό εταίρο, την Κίνα. Αλλά τα σημάδια είναι ότι, παρά την οικονομική και στρατηγική επιταγή της σφυρηλάτησης των παγκόσμιων δεσμών, η πρωθυπουργός θα διατηρήσει μεγαλύτερη απόσταση από τις κινεζικές εμπορικές και επενδυτικές πρωτοβουλίες από ό, τι η προκάτοχός της, ο Ντέιβιντ Κάμερον.
Συγκεκριμένα, έχει εκφράσει επιφυλάξεις για την ολόψυχη στήριξη της πρωτοβουλίας Belt and Road, την προσπάθεια της Κίνας να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια οικονομία κατά μήκος ενός ευρασιατικού άξονα. Η κ. Μέι έχει δίκιο. Το BRI είναι εξαιρετικά φιλόδοξο, αλλά και ασαφές και άμορφο. Η παροχή πολιτικής στήριξης θα σημαίνει ότι θα συνδεθεί με κάθε είδους έργα που μπορεί να μη συμβούν ποτέ, να πάνε πολύ στραβά ή να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση στρατηγικών συμφερόντων της Κίνας αντί για ελευθέρωση και επέκταση του παγκόσμιου εμπορίου.
Η επίσημη περιγραφή και οι στόχοι της πρωτοβουλίας έχουν μετατοπιστεί αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής της – μεταξύ άλλων, δεδομένου ότι ξεκίνησε ως One Belt, One Road, το όνομά της – και περιλαμβάνει πολλή προπαγάνδα. Μέχρι στιγμής, καταλήγει σε μια σειρά έργων υποδομής, τα οποία εστιάζουν, αλλά δεν περιορίζονται στην Κεντρική και Ανατολική Ασία. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να είναι προβληματικό. Παρόλο που η Κίνα έχει πραγματοποιήσει πολλές καλές υποδομές μεταφορών, ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική, είναι συχνά αδιαφανής για τη χρηματοδότηση και τη διαχείριση. Το BRI προκάλεσε ανησυχία σε χώρες όπως η Σρι Λάνκα, η οποία έχει ήδη συγκεντρώσει χρέη προς την Κίνα για έργα υποδομής αμφισβητήσιμης αξίας.
Η Κίνα έχει επίσης επανειλημμένα επιδείξει προθυμία να αγνοήσει τις περιβαλλοντικές και ανθρωπιστικές ανησυχίες όταν υποστηρίζει έργα. Επιπλέον, δεν ντράπηκε ποτέ να ρίξει το βάρος της στην τοπική πολιτική των ξένων χωρών για να προωθήσει τα συμφέροντα των κινεζικών εταιρειών που εξάγουν ή επενδύουν στην οικονομία – για να μην αναφέρουμε την οικοδόμηση της νέας έδρας της Αφρικανικής Ένωσης για να γεμίσει με συσκευές υποκλοπής.
Ως εκ τούτου, άλλες κυβερνήσεις και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να συγκρατήσουν την παροχή ευρείας βάσης έγκριση στο BRI, όπως φαίνεται να θέλει το Πεκίνο. Η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών, για παράδειγμα, έχει πει με σύνεση ότι θα χρηματοδοτήσει τα έργα του BRI κατά περίπτωση και σύμφωνα με τα δικά της πρότυπα για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα. Αυτό είναι εντυπωσιακό, δεδομένου ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της AIIB και θεωρείται ευρέως ως όχημα για τα κινεζικά συμφέροντα.
Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, είτε μέσω της συμμετοχής τους σε θεσμούς όπως το AIIB είτε διμερώς, θα πρέπει να είναι προσεκτικές όταν συμμετέχουν σε οποιοδήποτε κινεζικό σχέδιο και να διατηρούν τα πρότυπα διαφάνειας που θα εφάρμοζαν σε οποιαδήποτε από τις επιχειρήσεις βοήθειας. Όταν προσπαθούν να ενθαρρύνουν τις κινεζικές επενδύσεις στις χώρες τους, όπως έκανε και το Ηνωμένο Βασίλειο με τον πυρηνικό σταθμό του Hinkley Point, πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι θα καταβάλουν καλύτερη προσπάθεια να εφαρμόσουν αυστηρά τις αναλύσεις κόστους-οφέλους και να υπακούουν σε κανόνες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις.
Το Πεκίνο λέει ότι έχει μεγάλες φιλοδοξίες να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο. Όμως, όσο απορρίπτει έναν σημαντικό ρόλο στη θέσπιση κανόνων (οι εμπορικές συμφωνίες που προσφέρονται στο Πεκίνο είναι στενές και ρηχές), οι προσπάθειες όπως το BRI θα περιοριστούν στην εξαγωγή της βιομηχανικής ικανότητας της Κίνας και θα επεκτείνουν μονομερώς τη στρατηγική της επιρροή. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να συνεργαστεί με την Κίνα. Αλλά το Πεκίνο δεν ενδιαφέρεται για το εμπόριο βασισμένο σε κανόνες και είναι μια κλειστή αγορά για τις βασικές εξαγωγικές υπηρεσίες της Βρετανίας. Δεν υπάρχει λόγος το Ηνωμένο Βασίλειο να κάνει τον επαίτη.