Το τέλος της περιόδου χαλαρότητας στις σχέσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές σηματοδοτεί η σημερινή συνεδρίαση του Euro Working Group. Οι τεχνοκράτες, εκπρόσωποι των υπουργείων Οικονομικών της ευρωζώνης θα ξεκαθαρίσουν στον Γ. Χουλιαράκη ότι δεν υπάρχουν περιθώρια καθυστερήσεων στα προαπαιτούμενα της τελευταίας αξιολόγησης, ούτε και προεκλογικών παροχών, με περιτύλιγμα το ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης.
Παρότι σε επίπεδο επικοινωνίας οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να προσπαθούν να μεταδίδουν μια εξωραϊσμένη εικόνα για την καλή πρόοδο της Αθήνας και την ομαλή έξοδο από το μνημόνιο, η σημερινή συζήτηση σε επίπεδο τεχνοκρατών δεν θα είναι εύκολη για τον Έλληνα αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, καθώς έχουν δημιουργηθεί, το τελευταίο διάστημα, πολλά και σοβαρά σημεία τριβής.
Καθώς, μάλιστα, πλησιάζει ο χρόνος για το σημαντικό Eurogroup της 27ης Απριλίου, όπου θα πρέπει να εγκριθεί το ελληνικό αναπτυξιακό σχέδιο, δηλαδή το πρόγραμμα που θα εφαρμοσθεί μετά τη λήξη του μνημονίου, οι τεχνοκράτες του EWG είναι έτοιμοι και για… πυγμαχία χωρίς γάντια, αν αυτό είναι απαραίτητο για να διορθωθεί η πορεία της ελληνικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη εκδοχή του ολιστικού σχεδίου ανάπτυξης, που υποβλήθηκε στο EWG από το ελληνικό ΥΠΟΙΚ έχει «σηκώσει αρκετά φρύδια», καθώς εκτιμήθηκε ως «πλούσιο» σε παροχές, που θα ενισχύσουν την κυβέρνηση ενόψει των επόμενων εκλογών, αλλά αρκετά «φτωχό» σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως τις αντιλαμβάνονται στις Βρυξέλλες.
Ήδη το ΥΠΟΙΚ καλείται να δώσει εξηγήσεις για σημαντικές παρεμβάσεις που περιγράφονται στο πρόγραμμα, με σημαντικότερη, ίσως, την αύξηση του βασικού μισθού. Παρότι πρόκειται για μια από τις πιο εντυπωσιακές εξαγγελίες της κυβέρνησης, με την προοπτική να εφαρμοσθεί αμέσως μόλις «απελευθερωθεί» η άσκηση της οικονομικής πολιτικής από τα «μνημονιακά δεσμά», οι δανειστές θεωρούν ότι όσο παραμένει σε δυσθεώρητα ύψη η ανεργία πρέπει να μείνει εκτός ατζέντας η αναπροσαρμογή των μισθών.
Εξίσου σοβαρές αντιρρήσεις έχουν οι δανειστές και για τα σχέδια που αναπτύσσει η ελληνική πλευρά για μια νέα μορφή εισοδηματικής ενίσχυσης των χαμηλοσυνταξιούχων, με εισοδηματικά και περιουσιακά «φίλτρα», που προορίζεται να υποκαταστήσει, σε κάποιο βαθμό, το χαμένο ΕΚΑΣ.
Επιπλέον, οι δανειστές θέλουν να αναλάβει η Αθήνα, μέσω του αναπτυξιακού σχεδίου, ρητές δεσμεύσεις ότι δεν θα αναστρέψει πολιτικές που επιβλήθηκαν με τα μνημόνια, χωρίς προηγούμενη έγκρισή τους. Επίσης, θεωρούν πολύ «ελαφρύ» και γενικόλογο το σκέλος του προγράμματος που περιλαμβάνει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Στην ουσία, οι αντιλήψεις των δύο πλευρών για το αναπτυξιακό σχέδιο έχουν χαοτικές διαφορές, που θα πρέπει να καλυφθούν σε πολύ σύντομο χρόνο, ως τις 27 Απριλίου: η μεν κυβέρνηση βλέπει το σχέδιο σαν μια πρώτη ευκαιρία να ασκήσει τη δική της πολιτική και να κερδίσει πολιτικούς πόντους ως τις επόμενες εκλογές, οι δανειστές εκλαμβάνουν το σχέδιο σαν ένα τέταρτο μνημόνιο, που θα πρέπει να καλύψει κενά των προηγούμενων και να διατηρήσει ισχυρές τις «δύσκολες» πολιτικές, που κάθε ελληνική κυβέρνηση θα ήθελε να «ξηλώσει».
Άλλωστε, οι Ευρωπαίοι δεν έχουν κρύψει ότι έχουν μεγάλες προσδοκίες από το αναπτυξιακό σχέδιο, ενόψει της δύσκολης συζήτησης με το ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους και την ελάφρυνση που θα πρέπει να συμφωνηθεί.
Με ένα σοβαρό αναπτυξιακό σχέδιο, το Eurogroup περιμένει ότι το ΔΝΤ θα βελτιώσει τις πολύ απαισιόδοξες προβλέψεις του για τον μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της Ελλάδας, ώστε η εκτιμήσεις του για τη βιωσιμότητα να συγκλίνουν με αυτές των Ευρωπαίων και να πάψει να επιμένει σε μεγάλη ελάφρυνση του χρέους.
Αντίδοτο στη χαλαρότητα
Παρότι το βασικό θέμα της σημερινής συζήτησης θα είναι το αναπτυξιακό σχέδιο, το EWG αναμένεται να απευθύνει αυστηρό μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση για τις παρατηρούμενες καθυστερήσεις στα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης.
Θα ξεκαθαρίσει ότι διατηρείται η βασική απαίτηση των δανειστών να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα προαπαιτούμενα πριν τη λήξη του προγράμματος, ακόμη και όσα έχουν δυσκολίες «τεχνικού χαρακτήρα», όπως τις έχει περιγράψει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Επίσης, ότι δεν αλλάζει ο στόχος για ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο Eurogroup της 21 Ιουνίου, δηλαδή ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για μετάθεση των αποφάσεων τον Ιούλιο.
Αν δεν ολοκληρωθούν εγκαίρως τα προαπαιτούμενα, η σκληρή γραμμή των δανειστών αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μικρής παράτασης του προγράμματος, το οποίο πρόσφατα διέψευσε κατηγορηματικά η ελληνική κυβέρνηση.
Στόχος των Ευρωπαίων δεν είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να φθάσουμε σε μια παράταση του προγράμματος, που θα άφηνε πολύ κακές διεθνείς εντυπώσεις. Αλλά να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η χαλαρότητα που έχει επικρατήσει στους ελληνικούς κυβερνητικούς κύκλους, όπου υπάρχει ισχυρή πεποίθηση ότι ακόμη και αν μείνουν ανολοκλήρωτα δεκάδες προαπαιτούμενα, η έξοδος από το πρόγραμμα τον Αύγουστο δεν θα αμφισβητηθεί, αλλά απλώς θα μεταφερθούν τα προαπαιτούμενα στο μεταμνημονιακό πρόγραμμα.