- Written by EDITOR IN CHIEF
- Published in TOP STORY
Η επίσκεψη των τεχνικών κλιμακίων και των επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα ολοκληρώνεται την Παρασκευή και δεν αναμένεται να παρουσιάσει ιδιαίτερες δυσκολίες για την κυβέρνηση, αφού πρόκειται για μια πρώτη, αναγνωριστική επίσκεψη, μετά τη λήξη του προγράμματος, στη διάρκεια της οποίας θα συλλεγούν πληροφορίες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, το σχεδιασμό του προϋπολογισμού 2019, αλλά και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων της μεταμνημονιακής περιόδου, για τις οποίες δεσμεύθηκε έναντι του Eurogroup η ελληνική πλευρά.
Τα ακανθώδη πολιτικά θέματα, με κυριότερο το αίτημα της Ελλάδας να μην τεθεί σε ισχύ η μείωση συντάξεων το 2019, θα παραμείνουν ανοικτά και μετά την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού, στις 20 Οκτωβρίου, ενώ στις Βρυξέλλες υπάρχουν σενάρια ακόμη και για μετάθεση των αποφάσεων μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού, στα τέλη Δεκεμβρίου, με πρόσχημα την οριστικοποίηση των δημοσιονομικών στοιχείων από την Eurostat, τον Απρίλιο.
Σε αυτή τη λεπτή πολιτική διαπραγμάτευση, η κυβέρνηση προσέχει να αποφεύγει προκλητικές κινήσεις, ενώ έχει σταθερή υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που είναι φανερό ότι αναζητεί έναν εύσχημο συμβιβασμό, ώστε να μη χρειασθεί η κυβέρνηση να ενεργοποιήσει τη μείωση συντάξεων στην τελική ευθεία για τις εκλογές.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι ο δρόμος προς την αναστολή της μείωσης συντάξεων είναι στρωμένος με… ροδοπέταλα, αφού ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κινούνται, με το δικό τους σκεπτικό, σε αντίθετη κατεύθυνση από την «φιλελληνική» Κομισιόν:
- Καθόλου τυχαία, ο Γερμανός επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, μιλώντας σε γερμανόφωνη εφημερίδα, έκρινε σκόπιμο να υπενθυμίσει ότι, εάν η Ελλάδα αποκλίνει από το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την… εσχάτη των ποινών. «Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις», τόνισε, για να προσθέσει: «Είμαστε πολύ υπομονετικός πιστωτής. Μπορούμε, όμως, να σταματήσουμε τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που αποφασίσθηκαν για την Ελλάδα, αν τα προγράμματα προσαρμογής δεν συνεχισθούν, όπως έχει συμφωνηθεί». Τι σημαίνει αυτή η απειλή; Ότι δύο σημαντικά μεσοπρόθεσμα μέτρα, η κατάργηση της αύξησης επιτοκίου στα δάνεια που δόθηκαν για επαναγορά ομολόγων, αλλά και η επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα, δεν θα ενεργοποιηθούν, εάν κρίνει το Eurogroup ότι δεν εφαρμόζονται τα συμφωνηθέντα για τη μεταμνημονιακή οικονομική πολιτική. Πρόκειται για μια απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τον ελληνικό προϋπολογισμό, που έχει προβλεφθεί από το Eurogroup ότι θα επιβληθεί στην Ελλάδα, εάν αποκλίνει από όσα έχουν συμφωνηθεί. Ο κίνδυνος αυτός είναι, βεβαίως, γνωστός στην ελληνική κυβέρνηση και δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός φρόντισε στην ΔΕΘ να ξεκαθαρίσει ότι η αναστολή της μείωσης συντάξεων θα αποφασισθεί μόνο εάν συμφωνήσουν και οι δανειστές.
- Ακόμη και αν ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και το Eurogroup θελήσουν να διευκολύνουν πολιτικά την κυβέρνηση, εγκρίνοντας την αναστολή των μειώσεων στις συντάξεις, ενδέχεται να μην έχουν το πολιτικό περιθώριο να το κάνουν, εάν το ΔΝΤ, όπως όλα δείχνουν, επιμείνει στην εφαρμογή του μέτρου, που το ίδιο έχει εισηγηθεί μετ’ επιτάσεως. Σε αυτή την φάση και μέχρι τον Νοέμβριο, το Ταμείο θα διατηρήσει τη σιωπή του για το θέμα, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι θα απορρίψει την επιχειρηματολογία της Αθήνας, σύμφωνα με την οποία η μείωση συντάξεων δεν είναι απαραίτητη δημοσιονομικά, αλλά ούτε και για να βελτιωθούν τα οικονομικά του ΕΦΚΑ, ο οποίος είναι πλεονασματικός. Το Ταμείο αναμένεται ότι θα επιμείνει πως η μείωση των συντάξεων, όπως και η μείωση του αφορολόγητου ορίου το 2020, είναι δύο μέτρα απαραίτητα για να αλλάξει το μείγμα της οικονομικής πολιτικής σε αναπτυξιακή κατεύθυνση, με εξασφάλιση δημοσιονομικού χώρου, ο οποίος θα αξιοποιηθεί για την υποστήριξη ανέργων και οικονομικά ασθενών πολιτών, αλλά και για την ελάφρυνση της φορολογίας στις επιχειρήσεις. Αν αυτές είναι οι θέσεις που θα υιοθετήσει το Ταμείο στην πρώτη του έκθεση για την Ελλάδα μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θα έχουν ελάχιστα πολιτικά περιθώρια να «διευκολύνουν» την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να διακινδυνεύσουν την αξιοπιστία τους στα συντηρητικά ακροατήρια του ευρωπαϊκού Βορρά, αλλά και χωρίς να δημιουργηθούν νέες αμφιβολίες στις αγορές για την πορεία της Ελλάδας μετά τα μνημόνια.
Με αυτά τα δεδομένα, η απεμπλοκή της κυβέρνησης από τη νομοθετημένη μείωση των συντάξεων δεν φαίνεται ότι θα είναι τόσο απλή υπόθεση, όσο φαίνεται να πιστεύουν τα κυβερνητικά στελέχη, πλην ίσως του υπουργού Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος παραμένει εύγλωττα… σιωπηλός για το θέμα. Το σενάριο της σύγκρουσης της κυβέρνησης με τους πιστωτές, με μια «ηρωική έξοδο» δια της προκήρυξης εκλογών, δεν μπορεί να αποκλεισθεί…