Αμέσως μετά την αυτοανακήρυξη του Χουάν Γκουαϊδό ως μεταβατικού προέδρου της χώρας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ένας εκ των ολίγων προέδρων που τηλεφώνησε στον Νικολάς Μαδούρο για να του εκφράσει την υποστήριξή του.
Κατά μια έννοια ήθελε να ανταποδώσει με αυτό τον τρόπο τη στήριξη που έλαβε από τον πρόεδρο της Βενεζουέλας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2016. “Αδελφέ μου, μείνε όρθιος”, φαίνεται να είπε ο Ερντογάν στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Μαδούρο.
Οικονομικοί λόγοι
Η υποστήριξη βέβαια που έλαβε οΒενεζουελάνος πρόεδρος από την Τουρκία δεν περιορίζεται μόνο στον Τούρκο πρόεδρο. Πολλοί χρήστες σε όλον τον κόσμο εκδήλωσαν συμπάθεια στο πρόσωπο του Μαδούρο. Το #WeAreMaduro κατέκλυσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι περισσότεροι χρήστες ήταν από την Τουρκία.
Στο θέμα Μαδούρο οι περισσότεροι αριστερής κατεύθυνσης και οι οπαδοί του Ερντογάν έχουν την ίδια γνώμη χωρίς εξαίρεση. Όσο κι αν εκπλήσσει, την πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη μετά την κρίση με τον Γκουαϊδό έδωσε ο Μαδούρο σε τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι. Ο Σερκάν Μπαϊράμ είναι πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Τουρκίας- Βενεζουέλας και βουλευτής του AKP. Πίσω από την εντατικοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών θεωρεί ότι κρύβονται οικονομικοί λόγοι.
“Η Τουρκία αντιδρά στο ότι ένας πρόεδρος που εξελέγη με ποσοστό 68% του πληθυσμού ανατρέπεται με αντιδημοκρατικά μέτρα”, εξηγεί. Στα μάτια του ο Γκουαϊδό είναι κάποιος που επιβλήθηκε με τη βοήθεια “παγκόσμιων δυνάμεων”. Ο Μπαϊράμ υποστηρίζει ότι η Τουρκία εργάζεται για να διευρύνει το εμπόριο όχι μόνο με την Βενεζουέλα αλλά γενικώς.
Σύμφωνα με την Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TUIK) το 2018 εισήχθησαν από τη Βενεζουέλα ευγενή μέταλλα αξίας 900 εκ. δολαρίων, όταν το 2017 δεν καταγράφηκε καμία εισαγωγή. Πέρυσι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δήλωσε ότι επιλέγει την Τουρκία και όχι την Ελβετία για την επεξεργασία των ευγενών μετάλλων, προφανώς για να παρακάμψει τους διεθνείς περιορισμούς. Η αύξηση των επισκέψεων μεταξύ των δύο προέδρων αποδεικνύει και την προσέγγισή τους.
Από την πρώτη επίσκεψη Μαδούρο στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2016 οι δύο πρόεδροι ξανασυναντήθηκαν πολλές φορές μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018. Όταν ο Ερντογάν επέστρεφε από την Αργεντινή, από τη συνάντηση κορυφής της G20, έκανε σταθμό στο Καράκας και εξέφρασε δημόσια κριτική κατά των ΗΠΑ και των διεθνών κυρώσεων κατά της Βενεζουέλας.
“Και οι δύο αυταρχικοί”
Για το δημοσιογράφο Μετίν Γεγκέν η Τουρκία ακολουθεί δύο στόχους: για κάποιο διάστημα ο Ερντογάν προσπαθούσε να παίξει τον αντίπαλο των ΗΠΑ στην ανατολή και τώρα θέλει να ενισχύσει αυτή την εικόνα. Επιπλέον θέλει να δείξει στους δικούς του οπαδούς ότι στέκεται στο πλευρά των καταπιεσμένων. Η Έρσα Ακγκεμιτσί είναι εμπειρογνώμων για την λατινική Αμερική στο Πανεπιστήμιο Σελτζούκ. Θεωρεί ότι η υποστήριξη που δίνει ο Ερντογάν στον Μαδούρο είναι “ρητορική”. Θέλει, όπως υποστηρίζει, να ενισχύσει την εικόνα του ως θύμα ενός πραξικοπήματος και πιστεύει ότι μόνο έτσι μπορεί να το επιτύχει.
Ωστόσο παρά τις ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο προέδρων, η Ακγκεμιτσί βλέπει και ομοιότητες ανάμεσα στο Μαδούρο και τον Ερντογάν. “Και οι δύο πρόεδροι θεωρούνται αυταρχικοί, μοναχικοί μαχητές, έχουν παρόμοια οικονομικά προβλήματα και επικριτική στάση απέναντι στις ΗΠΑ”.
Η Ασλί Πέλιτ, δημοσιογράφος και ειδικευμένη για τη Λατινική Αμερική, θεωρεί ότι το βασικό κίνητρο του Μαδούρο γι΄ αυτήν τη φιλία είναι η καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση στη χώρα του. Η βοήθεια με τρόφιμα από την Τουρκία είναι πολύ σημαντική.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας προσπαθεί να χτίσει με τον τούρκο ομόλογό του την ίδια φιλία, όπως αυτή του Ούγκο Τσάβες με τον πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.