Πάρτε το Πακιστάν, για παράδειγμα. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι το Πακιστάν έχει δανειστεί 6,5 δισ. δολάρια από την Κίνα μόνο το τρέχον οικονομικό έτος, ενώ η Κίνα είναι επίσης σημαντικός χρηματοδότης υποδομών στη χώρα και ο μεγαλύτερος χορηγός άμεσων ξένων επενδύσεων. Επιπλέον, η Κίνα είναι το βασικό αντίβαρο του Πακιστάν στην αντιπαλότητά του με την Ινδία. Αυτά είναι τα δεδομένα.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι δεσμοί μεταξύ Πακιστάν και Κίνας θα γίνουν πολύ ισχυροί. Το Πακιστάν δεν έχει τη δυνατότητα να αγνοήσει την Κίνα.
Τώρα εξετάστε τη σχέση του Πακιστάν με τις ΗΠΑ. Η Αμερική είναι η ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο και το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Είναι οι ΗΠΑ, και όχι η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πακιστανικών προϊόντων. Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ έχουν πουλήσει πολλά όπλα στο Πακιστάν ενώ δεν έχει περάσει πάρα πολύς καιρός από όταν εισέβαλαν στο πακιστανικό έδαφος για να αιχμαλωτίσουν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Οι ΗΠΑ μοιράζονται επίσης πληροφορίες με το Πακιστάν και συντονίζουν από κοινού ορισμένες επιθέσεις με drones και πολιτικές στο Αφγανιστάν. Είναι μια πολύ περίπλοκη σχέση, γεμάτη ένταση, αλλά και πάλι καμία πλευρά δεν μπορεί να αποχωρήσει από αυτήν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, πολλοί Πακιστανοί επιχειρηματίες συνεργάζονται τόσο με την Κίνα όσο και με τις ΗΠΑ. Τώρα ο Πρόεδρος Donald Trump τους λέει ουσιαστικά να διαλέξουν πλευρά. Θα συνεργάζονται με την Huawei ή όχι; Θα εργαστούν για να ανοίξει η κινεζική οικονομία ή όχι; Και ούτω καθεξής.
Εάν είστε το Πακιστάν, στα πρακτικά ζητήματα θα επιλέξετε να συνεργαστείτε με την Κίνα. Το Πακιστάν δεν πρόκειται να αποκλείσει την Huawei ούτε να ωθήσει την Κίνα να ανοίξει τις αγορές της στις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ. Η Κίνα θα καταφέρει να περάσει το δικό της σε αυτά τα θέματα και θα κερδίσει κάποιες πολύ δημόσιες νίκες στην πακιστανική δημόσια αρένα. Οι Πακιστανοί ηγέτες και επιχειρηματίες που θα σταθούν στο πλευρό των ΗΠΑ ή εκφράζουν ισχυρές αμερικανικές πεποιθήσεις, θα κατατροπωθούν. Η πλευρά τους μόλις έχασε σε ένα πολύ μεγάλο debate, καθώς επικεντρώθηκε σε μια διαμάχη που δεν ωφελούσε εξαρχής το Πακιστάν και ξεκίνησε από τον Trump.
Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο για πολλές ξένες χώρες να σταθούν στο πλευρό τους, ακόμη και εν μέρει. Με την πάροδο του χρόνου περιορίζουν την ήπια εξουσία τους στις χώρες που έχουν εγκλωβιστεί μεταξύ Αμερικής και Κίνας – και η ήπια εξουσία είναι ο τομέας εκείνος στον οποίο η Αμερική εξακολουθεί να έχει (ή μήπως, είχε;) μεγάλο πλεονέκτημα έναντι της Κίνας.
Πιο μακροπρόθεσμα, οι χώρες που βρίσκονται στο μέσο είναι πιο πιθανό να στηρίξουν μέτρα που θα αποδυναμώσουν την επιρροή των ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως εδραιώνεται μέσω του SWIFT, της εκκαθάρισης με βάση το δολάριο και της ικανότητας των ΗΠΑ να επιβάλλουν διεθνείς κυρώσεις. Στο τέλος της ημέρας, πολλά από τα σκληρά κίνητρα της Αμερικής για συνεργασία θα διαβρωθούν επίσης.
Οι αντιδράσεις στον εμπορικό πόλεμο έχουν ακόμη μεγαλύτερο βάθος. Εάν είστε μια χώρα στη Νότια ή την Κεντρική Ασία, η μεταγενέστερη αντίδρασή σας στην πίεση του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ μπορεί να είναι να αυξήσετε το επίπεδο της υποκρισίας σας. Θα προσπαθείτε να ισχυρίζεστε ακόμη πιο έντονα ότι βοηθάτε τις ΗΠΑ στις πτυχές της σχέσης σας που δεν σχετίζονται με το εμπόριο, όπως για παράδειγμα στην ανταλλαγή πληροφοριών. Αυτές οι δηλώσεις μπορεί να είναι αλήθεια ή όχι, αλλά από τη στιγμή που η εγκατάλειψη της σχέσης με τις ΗΠΑ πιθανότατα δεν αποτελεί επιλογή, θα πρέπει να προσφέρετε κάτι επιπλέον στην Αμερική, αν και μόνο σε ρητορικό επίπεδο.
Προφανώς και δεν είναι καλή ιδέα να αυξηθεί η πίεση σε αυτές τις άλλες πτυχές των σχέσεων εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής. Ίσως αυτές οι ειδικότητες κοινού ενδιαφέροντος να ήταν εξαρχής υπερεκτιμημένα αλλά ακόμη κι έτσι: Τώρα θα υπάρχει ακόμα λιγότερη διαφάνεια και ειλικρίνεια ανάμεσα στα έθνη. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες αμοιβαίας απογοήτευσης και ενδεχόμενης αλληλοκατηγορίας
Ως ένα ακόμη παράδειγμα χώρας που έχει παγιδευτεί στη μέση, δείτε τη Σιγκαπούρη, η οποία πρέπει επίσης να διατηρεί καλούς δεσμούς με την Κίνα και την Αμερική. Στο βαθμό που η Σιγκαπούρη αναγκαστεί να επιλέξει πλευρά, μια βασική προϋπόθεση της εξωτερικής της πολιτικής θα καταρρεύσει. Ναι, η μεγαλύτερη ειλικρίνεια είναι προτιμότερη από τη λιγότερη και ίσως η Αμερική το μετανιώσει όταν άλλα έθνη αποκτήσουν διπροσωπία για την υποστήριξή τους στις πολιτικές των ΗΠΑ. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μια επιτυχημένη εξωτερική πολιτική βασίζεται σε πολλή “δημιουργική ασάφεια”. Δεν είναι προφανές ότι ο “εξαναγκασμός της Σιγκαπούρης να επιλέξει” θα λειτουργήσει προς όφελος των ΗΠΑ. Το ίδιο ισχύει για τη Νότια Κορέα.
Πολύ συχνά τα μεγάλα έθνη σκέφτονται μόνο σε σχέση με άλλα μεγάλα έθνη. Αλλά πολλοί από τους μεγαλύτερους ηττημένους στη διαμάχη αυτή μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ είναι οι μικρότεροι παίκτες και οι σχέσεις της Αμερικής μαζί τους. Αυτό μπορεί να είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτού του εμπορικού πολέμου.