Ο πρόεδρος του ενιαίου μηχανισμού εποπτείας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (SSM) απλά παρακολουθεί ήσυχα, καθώς η Ρώμη προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο σχέδιο διάσωσης για την μεσαίου μεγέθους τράπεζα.
Η ΕΚΤ κάνει λάθος που στέκεται στο περιθώριο. Θα πρέπει να απαιτήσει μια νέα αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού της τράπεζας. Από την ίδρυση του SSM το 2014 με σκοπό να επιβλέπει τις τράπεζες της ευρωζώνης, ο μηχανισμός συχνά περιμένει πολύ καιρό προτού δράσει. Καλύτερα να στείλει τους επιθεωρητές τώρα στην Carige, παρά να περιμένει μέχρις ότου οι ζημιές βγουν εκτός ελέγχου.
Η ιταλική τράπεζα βρίσκεται υπό παρακολούθηση από την αρχή του έτους, αφού η Malacalza Investimenti, ο μεγαλύτερος μέτοχός της, μπλόκαρε μια ζωτικής σημασίας αύξηση κεφαλαίου. Η Carige επιβιώνει χάρη στη στήριξη από τις υπόλοιπες τράπεζες της χώρας και την κυβέρνηση της Ρώμης. Το Ταμείο Διατραπεζικών Εγγυήσεων Καταθέσεων της Ιταλίας (που παρέχεται από τον τραπεζικό κλάδο) έχει εκδώσει μετατρέψιμο ομολογιακό δάνειο 320 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη της Carige. Εν τω μεταξύ, το κράτος έχει προσφέρει εγγυήσεις ρευστότητας, επιτρέποντας στην προβληματική τράπεζα να αντλεί κεφάλαια από την αγορά σε λογική τιμή.
Αυτά τα πρόχειρα μέτρα έχουν στόχο να δώσουν χρόνο στη διοίκηση της τράπεζας να βρει έναν αγοραστή. Αλλά δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Η Blackrock, ο γίγαντας διαχείρισης επενδύσεων, και η εταιρεία private equity Varde Partners απέσυραν την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Ένα σχέδιο διάσωσης που υποστηρίχθηκε από την Apollo Global Management, μια άλλη εταιρεία private equity, απορρίφθηκε από το διατραπεζικό ταμείο επειδή η επένδυση θα ήταν πολύ μικρή.
Η Carige επιστρέφει τώρα στην αναζήτηση σχεδίου, καθώς εξετάζονται περισσότερες δημιουργικές λύσεις. Η ιταλική εφημερίδα Il Sole 24 Ore αναφέρει ότι το διατραπεζικό ταμείο μπορεί να μετατρέψει τα ομόλογα σε μετοχές, ενώ μερικά κρατικά πιστωτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να παράσχουν το υπόλοιπο του απαραίτητου κεφαλαίου. Στα ιδρύματα μπορεί να περιλαμβάνεται και η Credito Sportivo, η οποία παραδοσιακά χρηματοδοτεί υποδομές σε ολόκληρη την Ιταλία. Δύσκολοι καιροί, όντως. Το οικονομικό πρόβλημα της Carige αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Αρχικά, η τράπεζα αποσκοπούσε σε αύξηση κεφαλαίου ύψους 630 εκατ. ευρώ, αλλά οι ανάγκες θα μπορούσαν πλέον να ξεπεράσουν τα 700 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με δημοσιεύματα των ΜΜΕ.
Ο κίνδυνος είναι ότι αυτή η διάσωση – αν συμβεί ποτέ – καταλήγει να είναι το τελευταίο από τα υπόλοιπα πρόχειρα μέτρα που απλώς θα καθυστερήσει το αναπόφευκτο. Όπως έχει γράψει η συνάδελφός μου Elisa Martinuzzi, η Carige επιβαρύνεται από τα τεράστια κόστη -αντιστοιχούσαν στο 94% των εσόδων της στα τέλη του 2018 – και τις κακές επιχειρηματικές προοπτικές. Με το γκρίζο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον που επικρατεί στην Ιταλία, οι επενδυτές βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Η ΕΚΤ ήταν εξαιρετικά υπομονετική από τότε που έθεσε την τράπεζα υπό παρακολούθηση στις αρχές Ιανουαρίου. Ίσως οι επόπτες φοβούνταν ότι η λήψη πιο δραστικών μέτρων θα αποθάρρυνε τους ιδιώτες επενδυτές. Αλλά μετά από σχεδόν έξι μήνες αδράνειας δεν φαίνεται να υπάρχει καμία αξιόπιστη ιδιωτική λύση.
Η ιταλική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα ήταν πρόθυμη να να στηρίξει με χρήματα απευθείας στην τράπεζα μέσω μιας λεγόμενης “προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης”. Ωστόσο, θα ήταν δύσκολο να μην σταθεί εμπόδιο σε αυτό το κυρίαρχο λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων, το οποίο ανέβηκε στην εξουσία, υποσχόμενο να μη δώσει περισσότερα χρήματα στις τράπεζες. Το αντιμονοπωλιακό όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπορεί επίσης να αντιδράσει. Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη εμποδίσει την Ιταλία από τη διάσωση δύο τραπεζών μεσαίου μεγέθους, τη Banca Popolare di Vicenza SpA και τη Veneto Banca SpA, ο συνδυασμός των οποίων ξεπερνάει σε μέγεθος αυτό της Carige.
Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι ιταλικές αρχές δείχνουν έντονο ενδιαφέρον στην εξεύρεση εναλλακτικής λύσης. Δεν πρέπει όμως αυτό να εμποδίσει την ΕΚΤ από το να κάνει τη δουλειά της. Το πρώτο βήμα προς μια ενδεχόμενη προληπτική ανακεφαλαιοποίηση είναι η επανεξέταση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού για τη μέτρηση των ζημιών που έχει υποστεί ή είναι πιθανό να υποστεί η τράπεζα στο εγγύς μέλλον. Ο Enria θα πρέπει απλώς να πάρει την απόφαση να κάνει κάτι τέτοιο, γεγονός που θα του επιτρέψει να καθορίσει την πραγματική κατάσταση της τράπεζας.
Η Ιταλία έχει ιστορία όσον αφορά την παράταση της αγωνίας των τραπεζών της για να αποφύγει τις ζημιές για τους επενδυτές. Αλλά ο SSM δημιουργήθηκε για να αποφευχθεί η υπερβολική ανεκτικότητα των τραπεζών της Ευρώπης, η οποία στη συνέχεια οδηγεί σε αυξανόμενες ζημίες. Ως δρομέας μαραθωνίου, ο Enria γνωρίζει ότι οι καλοί επόπτες κάποιες φορές πρέπει να περιμένουν λίγο, πριν κάνουν σπριντ. Αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για να στέκεται κανείς ακίνητος.