Η κατάρρευση της συμμαχίας του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) και των συνεργατών του εκτός OPEC καθώς και η επακόλουθη απόφαση της Σαουδικής Αραβίας το Σαββατοκύριακο να ξεκινήσει ολοκληρωτικό πόλεμο τιμών όσον αφορά το αργό πετρέλαιο δημιούργησαν προβλήματα στις αγορές και περαιτέρω αναταραχές σε έναν κόσμο που έχει ήδη πιεστεί από την κρίση του κορωνοϊού. Οι συνέπειες όλων των παραπάνω θα είναι μακράς διαρκείας.
Οι τιμές του πετρελαίου σημείωσαν πτώση σε ποσοστό 30%, όταν άνοιξαν οι εμπορευματικές συναλλαγές το βράδυ της Κυριακής. Αυτό ήταν το άμεσο αποτέλεσμα της αποτυχημένης συνάντησης μεταξύ OPEC και Ρωσίας την Παρασκευή. Ο OPEC, καθοδηγούμενος από τη Σαουδική Αραβία, ήθελε να συνεχίσει τις τρέχουσες περικοπές παραγωγής και να κάνει επιπλέον μείωση 1,5 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως. Η Ρωσία αρνήθηκε, προκαλώντας έτσι ρήξη ανάμεσα στον OPEC και τους συνεργάτες του εκτός OPEC, γνωστών ως OPEC +. Το αποτέλεσμα ήταν να μην υπάρξει συμφωνία για περικοπές στην παραγωγή για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων της ζήτησης και της οικονομικής επιβράδυνσης λόγω του νέου κορωνοϊού.
Την επόμενη ημέρα, η εθνική πετρελαϊκή εταιρεία Aramco της Σαουδικής Αραβίας ενημέρωσε τους πελάτες της στην Ασία και τις ΗΠΑ για τεράστιες εκπτώσεις στις παραδόσεις πετρελαίου τον Απρίλιο. Αυτό ήταν μια προειδοποίηση ενάντια στη ρωσική πετρελαϊκή βιομηχανία, επειδή οι 2 τους είναι ανταγωνιστές στις βασικές αγορές και ιδιαίτερα στην Κίνα. Σύμφωνα με το - News, η Σαουδική Αραβία έκανε τα παραπάνω σχεδιάζοντας να αυξήσει την παραγωγή σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – ή ακόμη φτάνοντας και στο ρεκόρ των 12 εκατομμυρίων βαρελιών. Η Ρωσία ανταπάντησε τη Δευτέρα το πρωί, λέγοντας ότι θα χρησιμοποιήσει το κρατικό επενδυτικό ταμείο ύψους 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση του ρουβλίου σε περίπτωση που οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν σε ένα εύρος από 25 ως 30 δολάρια για 6 ως 10 χρόνια.
Η δραματική αντίδραση από τις αγορές πετρελαίου δεν ήταν εντελώς απροσδόκητη, υπάρχουν όμως σημαντικές γεωπολιτικές και οικονομικές συνέπειες που πρέπει να σκεφτούμε πέρα απλώς από την τιμή του αργού πετρελαίου. Παραθέτω 6 σκέψεις μου για το πώς βλέπω την πορεία των πραγμάτων από εδώ και πέρα:
Τα έσοδα της Σαουδικής Αραβίας θα μειωθούν και ενδέχεται να αναγκαστεί να προβεί σε ουσιαστικές αλλαγές στα φιλόδοξα κυβερνητικά σχέδια που αφορούν τις δαπάνες. Το πρότζεκτ Vision 2030, δηλαδή η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να επαναπροσδιορίσει τη Σαουδική οικονομία, εξαρτάται από τα τεράστια ποσά των κρατικών δαπανών. Παρ’ όλο που η Σαουδική Αραβία μπορεί να παράγει πετρέλαιο με κόστος 2,80 δολάρια ανά βαρέλι, οι επιμονή στην τιμή των 30 δολαρίων σημαίνει ότι θα θυσιαστούν μεγάλα έργα και επενδύσεις προκειμένου να βρεθούν χρήματα για τις καθημερινές λειτουργίες.
Τα έσοδα της Ρωσίας θα μειωθούν επίσης, αλλά ο Πρόεδρος Vladimir Putin θα επιμείνει. Ο Putin γνωστοποίησε την κίνηση της Ρωσίας στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, όταν είπε ότι οι σημερινές τιμές του πετρελαίου ήταν ικανοποιητικές για τον προϋπολογισμό της Ρωσίας. Για τη Ρωσία, η Ρωσία πάντα έρχεται πρώτη.
Η Aramco, η εθνική πετρελαϊκή εταιρεία της Σαουδικής Αραβίας που πρόσφατα διέθεσε μετοχές στο κοινό, θα δώσει αγώνα για να ικανοποιήσει τους επενδυτές. Καθώς όλο και περισσότεροι εγχώριοι επενδυτές λιανικής επιδιώκουν να εξαργυρώσουν τα χρήματά τους τον ερχόμενο Ιούνιο, μπορούμε επίσης να δούμε σημαντική πολιτική απογοήτευση από ανθρώπους που δέχτηκαν από την κυβέρνηση να κάνουν επενδύσεις. Θα υπάρξει τεράστια πίεση στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας προκειμένου να στηρίξει την τιμή της μετοχής της Aramco, ειδικά καθώς η ημερομηνία για τους επενδυτές λιανικής να επωφεληθούν από τις δωρεάν μετοχές τους τον Ιούνιο πλησιάζει.
Οι επιχειρήσεις σχιστολιθικού πετρελαίου των ΗΠΑ θα περάσουν επίσης δύσκολες στιγμές. Κάποιες θα κλείσουν, κάποιες θα το παλέψουν και θα υπάρξουν απολύσεις και συγχωνεύσεις. Οι χρηματοδότες θα πρέπει να αποφασίσουν αν επιθυμούν να συνεχίσουν τη συμμετοχή τους. Οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου που λειτουργούν στις περιοχές με υδραυλική ρωγμάτωση θα αναδύονται σταθερά, αλλά οι επιχειρήσεις με μεγαλύτερο χρέος θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα. Ωστόσο, θα υπάρξουν επενδυτές και φορείς της βιομηχανίας που θα περάσουν μια περίοδο μειωμένων τιμών βρίσκοντας κατάλληλη ευκαιρία για να αγοράσουν σε χαμηλή τιμή.
Οι μεγάλες, εδραιωμένες διεθνείς εταιρείες πετρελαίου θα έχουν λιγότερα κίνητρα για να επενδύσουν σε πρότζεκτ εξερεύνησης και παραγωγής ευρείας κλίμακας για τα οποία χρειάζονται μεγάλες κεφαλαιουχικές δαπάνες και περισσότερος χρόνος υλοποίησης, αλλά παράγουν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Το αποτέλεσμα θα είναι ο κίνδυνος αύξησης της έλλειψης πετρελαίου στο μέλλον.
Η Κίνα πραγματικά ενισχύεται από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου. Ένας πόλεμος τιμών πετρελαίου μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας (των δύο μεγαλύτερων προμηθευτών πετρελαίου της Κίνας) θα λειτουργήσει ως ερέθισμα για την Κίνα σε μια εποχή που θα ίσως αντιμετωπίσει σοβαρό οικονομικά προβλήματα.
Και παραθέτω μια γενική σκέψη: οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν με σιγουριά ότι ακόμη κι αν η αιτία της ρήξης στις σχέσεις μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας – δηλαδή ο κορωνοϊός – εξαφανιστεί τις επόμενες εβδομάδες, οι τιμές δεν θα ανακάμψουν εύκολα.
-