Στον «πάγο» αναμένεται να διατηρηθεί η κτηματαγορά, τουλάχιστον και για το πρώτο εξάμηνο του 2021, καθώς ο βασικότερος «κινητήριος μοχλός» της, η αγοραστική ζήτηση από το εξωτερικό, θα συνεχίσει να απουσιάζει. Με την πανδημία να μαίνεται και σε πολλές χώρες να παρατηρείται ακόμα κι ένα «τρίτο κύμα» νέων κρουσμάτων, όλα δείχνουν ότι η ελεύθερη μετακίνηση πολιτών θα απαιτήσει ακόμα αρκετούς μήνες, έως ότου πραγματωθεί, ανάλογα φυσικά και με την πορεία των εμβολιασμών.
Η ελληνική κτηματαγορά έχει πληγεί από την απουσία επενδυτών, που τα προηγούμενα χρόνια ήταν « ο κινητήριος μοχλός της», και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους επενδυτές με προέλευση από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως από την Κίνα και την Ρωσία.
Οι περιορισμοί που έχουν τεθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ελεύθερη μετακίνηση, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις και στην εγχώρια αγορά ακινήτων.
Όταν η αγορά ακινήτων, είχε γυρίσει και οι Κινέζοι «σκούπιζαν» μέχρι και το υπόγειο τρία επίπεδα κάτω από τη γη στο Κουκάκι, η «μαρίδα», όσοι δηλαδή, προσπαθούσαν να αγοράσουν ή να νοικιάσουν ένα διαμερισματάκι για να βολευτούν, απλώς δεν υπήρχε για πολλούς εκ των μεσιτών.
Τώρα που η αγορά είναι ξανά στα τάρταρα λόγω κορονοϊού, έκαναν την ανάγκη φιλοτιμία και ασχολούνται ξανά με πωλητήρια των 50.000 κι 60.000 ευρώ ή και λιγότερο.
Αυτό όμως, που δεν άλλαξε ούτε τότε ούτε τώρα είναι οι «αεριτζήδες». Ορισμένοι δε εκ των γνησιότερων εκπροσώπων της εν λόγω τάξης αποτελούν κόκκινο πανί για τους σοβαρούς επαγγελματίες μεσίτες-υπάρχουν και είναι πολλοί- του κλάδου. Ο λόγος; Καίτοι τα deals που έχουν φέρει εις πέρας αναζητούνται με μεγεθυντικό φακό, καταφέρνουν να παρελαύνουν νυχθημερόν σε κανάλια και ιστοσελίδες, παριστάνοντας τους επαΐοντες.
Οι αγοραστές από το εξωτερικό, είχαν τονώσει σημαντικά τις αγοραπωλησίες τα προηγούμενα χρόνια, ενισχύοντας και τη ρευστότητα στην αγορά. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις όπου πωλητές διαμερισμάτων, όπως σε περιοχές του κέντρου της Αθήνας, αξιοποιούσαν τα χρήματα από την πώληση σε νέες επενδύσεις στην αγορά κατοικίας.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι οι αγοραστές από το εξωτερικό ξεκίνησαν να αγοράζουν ακίνητα από το 2017 με στόχο μια γρήγορη μεταπώληση με σημαντικό κέρδος, ενώ άλλοι είχαν στόχο την εκμετάλλευση των ακινήτων μέσω των ψηφιακών πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης, οι οποίες όμως λόγω της καθίζησης του τουρισμού παρουσιάζουν ελάχιστη ζήτηση.
Έτσι πολλά από αυτά τα ακίνητα έχουν νοικιαστεί με μηνιαία, τρίμηνα και εξάμηνα συμβόλαια με την ελπίδα ότι η ζήτηση θα επανέλθει το καλοκαίρι του 2021. Αυτό το προφίλ αγοραστή ακινήτων απουσιάζει παντελώς, κυρίως στην αγορά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και δεν προβλέπεται να επιστρέψει νωρίτερα από την άνοιξη του 2021, αυτό εφόσον όπως προαναφέραμε το επιτρέψουν οι εξελίξεις στην υγειονομική κρίση.
Μεγάλη πτώση το 2020
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Δήμος Αθηναίων, όπου το 2020 οι μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές) ήταν μόλις 3.171, σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Αξιών Μεταβιβάσεων Ακινήτων – Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, έναντι 6.092 στο σύνολο του 2019, 5.808 το 2018 και 2.969 το 2017.
Η πτώση, συγκριτικά με το 2019, άγγιξε το 47,77%. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το κέντρο των Αθηνών και οι όμορες περιοχές του Δήμου Αθηναίων, τα προηγούμενα χρόνια, αποτέλεσαν «Μήλον της Έριδος» για την εγχώρια κτηματαγορά μαζί με τα νότια προάστια της Αττικής.
Πτωτικές τάσεις καταγράφηκαν και στα Δωδεκάνησα, όπου η μείωση των μεταβιβάσεων άγγιξε το 38,57%, με την Κάσο και τους Λειψούς να μετρούν μηδενικές μεταβιβάσεις. Στη Μεγίστη οι μεταβιβάσεις το 2020 μειώθηκαν κατά 88,29% σε σχέση με το 2019. Μειωμένες ήταν οι μεταβιβάσεις και στην Πάτμο κατά 38,40% σε σχέση με το 2019, στην Κω κατά 19,23%, στη Ρόδο κατά 44,59% και στην Τήλο κατά 66,67%.
Στις Κυκλάδες η μείωση των μεταβιβάσεων άγγιξε το 25,48%. Πιο συγκεκριμένα, στην Αμοργό η μείωση έφτασε στο 66,67%, στην Αντίπαρο το 60%, στη Νάξο το -42,31%, στην Άνδρο το 17,17%, στη Φολέγανδρο το 60%, στη Σύρο το 70%, ενώ μηδενικές για το 2020 ήταν οι μεταβιβάσεις σε Κίμωλο, Μήλο και Σίφνο. Η μικρότερη μείωση καταγράφηκε στη Μύκονο, το «νησί των ανέμων», όπου οι μεταβιβάσεις μειώθηκαν κατά 5% σε σχέση με το 2019.
Παρόμοιες αρνητικές τάσεις καταγράφηκαν και στην Κέρκυρα, με τη μείωση των μεταβιβάσεων το 2020 να ανέρχεται στο 39,58% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, στους Παξούς 89,33%, στη Ζάκυνθο 64,86%, στη Θάσο 80%, στην Αλόννησο 66,67%, στην Σκιάθο 91,30% και στη Σκόπελο 90,91%. Μηδενικές μεταβιβάσεις καταγράφηκαν στο Μεγανήσι, ενώ στα ίδια επίπεδα παρέμειναν οι μεταβιβάσεις στην Λευκάδα.
Οι προοπτικές ανάκαμψης
Όμως σύμφωνα με αναλυτές μεγάλης ελληνικής τράπεζας «η εγχώρια αγορά ακινήτων έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και όλα δείχνουν ότι έχει ξεπεραστεί οριστικά η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Παρά τις συνθήκες αβεβαιότητας που επικρατούν στην οικονομία λόγω της παγκόσμιας πανδημικής κρίσης, η ελληνική αγορά ακινήτων, επισημαίνουν, έδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, επιβεβαιώνοντας τις θετικές μακροπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου.
Εφόσον μετά την άνοιξη έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες, λόγω της υγειονομικής κρίσης, αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά το ενδιαφέρον των εγχώριων και ξένων επενδυτών, το οποίο σε συνδυασμό με τον μεγάλο όγκο συναλλαγών και τις βελτιούμενες συνθήκες χρηματοδότησης, διαμορφώνουν συνθήκες στήριξης των τιμών και των αξιών των ακινήτων. Αυτό θα σηματοδοτήσει την έναρξη ενός νέου ανοδικού οικονομικού κύκλου».