Πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική επιχειρηματική σκηνή αναμένεται να διαδραματίσουν οι τραπεζικοί όμιλοι μετά την περαιτέρω κεφαλαιακή τους ενίσχυση και ισχυροποίηση μέσω των νέων αυξήσεων κεφαλαίου.
Το «φρέσκο» χρήμα που θα εισρεύσει στις τράπεζες λόγω των αυξήσεων κεφαλαίου θα δώσει τη δυνατότητα στα ιδρύματα να έχουν ίσως και τον πρώτο λόγο στην επιβίωση ή όχι μιας επιχείρησης. Με δεδομένο ότι τα επιχειρηματικά δάνεια διαμορφώνονται στα 102 δισ. με βάση τα στοιχεία του Φεβρουαρίου, και καθώς περίπου το 40% βρίσκονται στο «κόκκινο», από τη στιγμή που δίνεται και θεσμικά το πράσινο φως για μετοχοποιήσεις χρεών ενώ ταυτόχρονα ανοίγει παράθυρο για haircut και νέες ρυθμίσεις, οι τράπεζες αποκτούν δεσπόζουσα θέση και ρόλο στη νέα ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα.
Ευχέρεια κινήσεων
Τόσο μέσα από το νέο νομοσχέδιο όσο και μέσω του νέου Κώδικα Δεοντολογίας που δημοσιοποίησε προς συζήτηση η Τράπεζα της Ελλάδος, οι τραπεζίτες αποκτούν τα θεσμικά και νομικά εργαλεία ώστε να προχωρήσουν στην πλήρη σχεδόν αναδιάρθρωση της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Και εδώ πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι η επιχειρηματικότητα στη χώρα μετά τη μακροχρόνια ύφεση έχει σε μεγάλο βαθμό ισοπεδωθεί ή καταφύγει σε αέναο δανεισμό προκειμένου να επιβιώσει. Οι τράπεζες λοιπόν, αποκτώντας σταδιακά ρευστότητα αλλά και πρόσβαση στις αγορές, θα έχουν τη δυνατότητα να συνδράμουν προς την κατεύθυνση εκείνων των επιχειρήσεων που θεωρητικά θα έχουν τις μεγαλύτερες προϋποθέσεις και πιθανότητες ανάκαμψης και ανάπτυξης.
Και το ερώτημα που γεννάται είναι εάν οι τράπεζες ενισχύσουν τις επιχειρήσεις που μπορεί επλήγησαν από την κρίση, ωστόσο έχουν μπροστά τους αναπτυξιακές προοπτικές. Ή μήπως ευνοηθούν και πάλι κάποιοι λόγω της σχέσης τους με το οικονομικό – τραπεζικό σύστημα. Επομένως μένει να αποδειχθεί εάν οι τράπεζες θα προσπαθήσουν να ενισχύσουν την υγιή επιχειρηματικότητα, ή θα εξακολουθήσουν να δανείζουν αυτούς που και προ κρίσης λόγω των «καλών» σχέσεων με το σύστημα είχαν πρόσβαση στη ρευστότητα.
Με ποιους κλάδους θα γίνει η αρχή
Σε ό,τι αφορά τους τρόπους αναδιάρθρωσης των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων, μία από τις λύσεις είναι εκείνη της μετοχοποίησης χρεών και της συγχώνευσης με ομοειδείς επιχειρήσεις. Αυτό υπό την προϋπόθεση ότι ο επιχειρηματίας δεν θα έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει με ίδιες δυνάμεις σε αύξηση κεφαλαίου ή να αναζητήσει ο ίδιος κάποιον στρατηγικό εταίρο. Από τη στιγμή που ο έλεγχος θα περνά στα χέρια των τραπεζών μέσω μετοχοποίησης χρεών, την ίδια στιγμή θα ανοίγει ο δρόμος για επαναπώληση της εταιρείας ή των υπό συγχώνευση εταιρειών σε επενδυτή που θα επιλέγει η τράπεζα.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πρώτοι τομείς στους οποίους έχει ήδη γίνει επεξεργασία και έχει προχωρήσει ήδη ο σχεδιασμός για μετοχοποιήσεις χρεών και συγχωνεύσεις είναι τρεις: ο ξενοδοχειακός, οι ιχθυοκαλλιέργειες και ο μεταλλουργικός – σωληνουργικός κλάδος. Στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, για παράδειγμα, θα επιχειρηθεί να ενταχθούν οι προβληματικές μονάδες κάτω από ένα ισχυρό brand name που θα μπορέσει να αξιοποιήσει το νέο momentum στον τουρισμό. Στις ιχθυοκαλλιέργειες, όπου ο συνολικός δανεισμός ξεπερνά τα 600 εκατ. ευρώ, αναμένεται να προχωρήσουν οι τράπεζες σε μετοχοποιήσεις χρεών, παίρνοντας παράλληλα το βάρος ενός πιθανού haircut. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ΔΙΑΣ Ιχθυοκαλλιέργειες, ενώ αναζητούνται λύσεις και για τις Νηρέας, Σελόντα και Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες. Ο κλάδος αυτός μπορεί, σύμφωνα με στελέχη των τραπεζών, να εξελιχθεί σε success story παρά τα υπέρογκα προβλήματα, να προσελκύσει επενδυτές αλλά και να οδηγήσει σε ικανοποιητικές αποδόσεις για τις ίδιες τις τράπεζες. Στην ίδια λογική αναμένεται να κινηθούν οι τράπεζες και για τον μεταλλουργικό κλάδο, όπου εταιρείες όπως ο Μαΐλλης κ.ά. θα βρεθούν στο επίκεντρο ανάλογων σχεδιασμών.
Εξυγίανση και αναδιάρθρωση
Από εκεί και πέρα υπάρχει μεγάλος αριθμός γνωστών επιχειρήσεων, εκ των οποίων πολλές είναι και εισηγμένες στο Χ.Α., όπου θα τεθούν από τις τράπεζες ζητήματα εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης. Όπως ακτοπλοϊκές εταιρείες, η Euromedica, η Lavipharm, εταιρείες πλαστικών και εμπορικές. Βεβαίως, σε όποιες περιπτώσεις τελικά προχωρήσουν οι τράπεζες σε μετοχοποίηση χρεών και σε συγχώνευση ή μεταπώληση, οι υφιστάμενοι μέτοχοι θα υποστούν dilution των περιουσιακών τους στοιχείων και απομείωση της αξίας των μετοχών τους.