Μπορεί ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, να δήλωσε πως οι συζητήσεις για το ελληνικό χρέος θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο, ωστόσο αποτελεί κοινό μυστικό πως ήδη πίσω από τις κλειστές πόρτες πραγματοποιούνται επαφές για το συγκεκριμένο θέμα.
Αυτό ήταν το αντικείμενο της συνάντησης που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα στο Παρίσι ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Σταύρος Παπασταύρου με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον Πόουλ Τόμσεν. Σε αυτό το ραντεβού η Ελλάδα παρουσίασε τις θέσεις της για την ελάφρυνση του χρέους, ενώ ο κ. Τόμσεν, εκπροσωπώντας το ΔΝΤ, επέμεινε πως οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να πάρουν γενναίες αποφάσεις που να φθάνουν ως το «κούρεμα».
Να σημειωθεί πως το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση για την Ελλάδα τόνισε πως για να καταστεί το χρέος βιώσιμο απαιτείται περαιτέρω ελάφρυνσή του. Μάλιστα, το Ταμείο αναθεώρησε προς το χειρότερο τις προβλέψεις του για το ύψος του χρέους στα 128% περίπου του ΑΕΠ το 2020 και στο 117% του ΑΕΠ το 2022. Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι το δημόσιο χρέος της χώρας παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και χαρακτηρίζει καίριας σημασίας τη βοήθεια της Ε.Ε. για να καταστεί το χρέος βιώσιμο. «Με το χρέος να προβλέπεται ότι θα υπερβεί τον στόχο, είναι ζωτικής σημασίας οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους σε σχέση με τη συμφωνηθείσα στρατηγική για το χρέος και να είναι έτοιμοι να παράσχουν πρόσθετη ελάφρυνση ώστε να διατηρηθεί το χρέος σε (βιώσιμη) οδό».
Το πρόβλημα του ελληνικού χρέους συζητήθηκε και στη συνάντηση που είχαν την Τετάρτη στο Βερολίνο ο Γιάννης Στουρνάρας και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφανγκ Σόιμπλε. O Γερμανός υπουργός Οικονομικών εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και μετά τον ανασχηματισμό και διαβεβαίωσε ότι το Βερολίνο είναι πρόθυμο να προσφέρει επιπρόσθετη βοήθεια στη χώρα αν χρειαστεί. «Η αλλαγή στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών δεν σημαίνει και αλλαγή πολιτικής» σημείωσε ο κ. Σόιμπλε, ο οποίος έπλεξε το εγκώμιο των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της Ελλάδας και υποστήριξε ότι η χώρα έχει εκπληρώσει μέχρι τώρα όλα τα προαπαιτούμενα για τη λήψη των πακέτων διάσωσης. «Είμαστε πρόθυμοι να σκεφτούμε επιπρόσθετα μέτρα αν οι όροι έχουν εκπληρωθεί» απάντησε ο Β. Σόιμπλε σε ερώτηση για το αν θα υπάρξει και τρίτο πακέτο διάσωσης. Ο κ. Στουρνάρας σημείωσε από την πλευρά του πως η Ελλάδα συνεχίζει να έχει χρηματοδοτικό κενό, αλλά ότι είναι αισιόδοξος πως το κενό θα καλυφθεί χωρίς εξωτερική βοήθεια. Έκανε λόγο για την ανάγκη διορθωτικών κινήσεων στην πολιτική που ακολουθείται. Οι συζητήσεις βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, αλλά το «πόκερ» θα παιχτεί ως το φθινόπωρο, όταν ολοκληρωθούν τα stress tests των τραπεζών, οπότε θα γίνουν γνωστές και τυχόν νέες ανάγκες αλλά και τα ποσά που θα περισσέψουν από τα κεφάλαια του ΤΧΣ.
Εν τω μεταξύ, συνεχίστηκαν οι θετικές εκθέσεις για την Ελλάδα από τους διεθνείς οίκους, με τη Morgan Stanley να διπλασιάζει τις προβλέψεις για το ΑΕΠ το 2015 και την HSBC να προβλέπει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το τρίτο τρίμηνο. Ανάλογη άποψη έχει εκφράσει και η Bank of America Merrill Lynch, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα βρίσκεται στον δρόμο της ανάκαμψης.
Διπλασιάζει τις προβλέψεις για το ΑΕΠ η Morgan Stanley
Διπλασιάζει τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2015 η Morgan Stanley. Παρ’ όλα αυτά, ο οίκος διατηρεί μια μάλλον επιφυλακτική στάση απέναντι στην Ελλάδα, περιμένοντας μηδενική ανάπτυξη φέτος και ρυθμό 1% το 2015 (την ώρα που το πρόγραμμα προσαρμογής βλέπει αύξηση του ΑΕΠ σχεδόν κατά 3%). Η οικονομία ανακάμπτει, αλλά η πολιτική αποτελεί το μεγαλύτερο παράγοντα ρίσκου, τονίζουν οι αναλυτές, προβλέποντας ωστόσο σημαντική πτώση του κόστους δανεισμού, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να πέφτει κάτω από το 4% το 2015.
Η μακροοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα βελτιώνεται, αλλά παραμένει εύθραυστη, σημειώνει η Morgan Stanley, εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ θα εμφανίσει μόνο οριακή συρρίκνωση κατά το δεύτερο τρίμηνο.
Οι πιο δυναμικοί κλάδοι και εκείνοι με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα αναπτύσσονται ήδη, όμως η παραγωγή και οι δαπάνες εξακολουθούν να μην ακολουθούν τη σημαντική βελτίωση των δεικτών κλίματος.
Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, ωστόσο, το βασικό ερώτημα είναι αν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει διατηρήσιμη ανάπτυξη. «Πιστεύουμε ότι μπορεί, αλλά αυτό μάλλον θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο από ό,τι προβλέπεται» απαντούν οι αναλυτές. Έτσι, ο οίκος προειδοποιεί πως η ελληνική οικονομία ενδέχεται να απογοητεύσει σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Οι εξελίξεις στο μέτωπο της ανάπτυξης θα επηρεαστούν από το κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει τον αποπληθωρισμό, τονίζεται. H Morgan Stanley προβλέπει ότι οι τιμές θα πέσουν και άλλο (με τις προβλέψεις της να κάνουν λόγο για αρνητικό πληθωρισμό της τάξης του 0,9% φέτος και 0,5% το 2015), κάτι που συνδέεται εν μέρει με τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα προσαρμογής.
Μια προς τα κάτω προσαρμογή των τιμών είναι όχι μόνο αναμενόμενη αλλά και ευπρόσδεκτη στην Ελλάδα, σημειώνει η Morgan Stanley, καθώς δίνει μια ανάσα στους καταναλωτές και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Όμως, προειδοποιεί ότι εάν ο αποπληθωρισμός συνεχιστεί για καιρό τότε το κόστος για την οικονομία θα υπερκεράσει το όποιο όφελος, αφού οδηγεί σε αναβολή των αποφάσεων για δαπάνες και επενδύσεις.
Οι προβλέψεις για τα βασικά μεγέθη της οικονομίας
Όπως αναφέρθηκε, η Morgan Stanley περιμένει μηδενική ανάπτυξη φέτος και 1% το 2015. Ανάμεσα στους παράγοντες που συμβάλλουν στο ΑΕΠ, η εγχώρια ζήτηση προβλέπεται μειωμένη κατά 1,6% φέτος και αυξημένη κατά 0,3% του χρόνου, με τις εξαγωγές να σημειώνουν αύξηση 1,6% και 0,8% αντίστοιχα. Ο οίκος προβλέπει μικρή αποκλιμάκωση της ανεργίας, με το σχετικό ποσοστό να πέφτει στο 26,9% φέτος (από 27,3% το 2013) και στο 25,7% το 2015.
Το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται στο 0,2% του ΑΕΠ φέτος και στο 0,8% το 2015. Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται στο 1,8% και 1,1% του ΑΕΠ αντίστοιχα, με το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,8% του ΑΕΠ φέτος και στο 4% το 2015.Το χρέος αναμένεται στο 174,8% του ΑΕΠ φέτος και στο 169,4% του χρόνου.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου, το spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού bund θα διαμορφωθεί στις 482 μονάδες βάσης το δεύτερο τρίμηνο του 2014, στις 445 μονάδες το τρίτο τρίμηνο και στις 410 μονάδες το τέταρτο τρίμηνο. Από το 2015 αναμένεται η μείωσή του κάτω από τις 400 μονάδες βάσης, και συγκεκριμένα στις 390 μονάδες το α΄ τρίμηνο και στις 370 μονάδες το β΄ τρίμηνο.
HSBC: Θετική ανάπτυξη από το γ΄ τρίμηνο
Η ελληνική οικονομία θα επιτύχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το τρίτο τρίμηνο, εκτιμά η HSBC, προβλέποντας όμως οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,2% για το σύνολο του 2014.
Όπως επισημαίνει ο οίκος σε έκθεσή του για τις τράπεζες, ο ρυθμός συρρίκνωσης του ελληνικού ΑΕΠ επιβραδύνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα η οικονομία να δίνει σημάδια ότι έχει πιάσει πάτο. Ειδικότερα, η μείωση του ΑΕΠ κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2013 κατά 2,3% ήταν η μικρότερη από την αρχή της κρίσης.
Η HSBC εκτιμά ότι η συνεχιζόμενη ανάκαμψη της Ευρώπης, το θετικό momentum του τουρισμού και το βελτιούμενο επενδυτικό κλίμα θα θέσουν τις βάσεις για μια ήπια ανάκαμψη της Ελλάδας φέτος και πιθανώς για περαιτέρω βελτίωση το 2015.
Σύμφωνα με τον οίκο, η επιστροφή της χώρας στις αγορές ομολόγων αποτελεί απόδειξη ότι η αγορά πιστεύει στις βελτιωμένες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Παρ’ όλα αυτά, η HSBC τονίζει ότι μία από τις βασικές προκλήσεις για την κυβέρνηση είναι η ανεργία, επικαλούμενη προβλέψεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό των ανέργων κορυφώθηκε στο 27,3% το 2013 και αναμένεται να σημειώσει πτώση στο εξής, αν και με αργό ρυθμό. «Παρότι ένα τόσο υψηλό ποσοστό ανεργίας θα έχει σίγουρα σημαντική αρνητική επίπτωση στην εγχώρια κατανάλωση, πιστεύουμε ότι αυτό θα συμβάλει επίσης στη συγκράτηση των μισθών, κάτι που θα οδηγήσει σε διατηρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα», σημειώνουν οι αναλυτές.
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά το πολιτικό ρίσκο, σημειώνουν ότι αυτό μειώθηκε έπειτα από τις ευρωεκλογές.
BofA ML: Δεν απέχει πολύ η ανάκαμψη
Η Ελλάδα βρίσκεται στον δρόμο προς τη σταθεροποίηση, με την επιστροφή της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης να μην απέχει πολύ, εκτιμά με τελευταία έκθεσή της η Bank of America Merrill Lynch.
Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος πιστεύει ότι η αργή βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας θα συνεχιστεί, με τη συρρίκνωση της οικονομίας να εξακολουθεί να μετριάζεται στο υπόλοιπο του έτους, ώστε η χρονιά να κλείσει με μικρή αύξηση του ΑΕΠ, της τάξης του 0,3%.
Η Bank of America εκτιμά ότι η θετική ανάπτυξη απέχει δύο τρίμηνα το πολύ, ενώ σημειώνει πως μπορεί να επιτευχθεί και σε ένα τρίμηνο, εάν τα νούμερα του τουρισμού κατά την περίοδο του Πάσχα αποδειχθούν καλύτερα των προβλέψεων.
Όπως εξηγεί ο οίκος, η συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 1,1% το πρώτο τρίμηνο (σε ετήσια βάση) συνιστά σημαντική βελτίωση από το -2,3% που είχε σημειωθεί στα τέλη του 2013 και είναι ελαφρώς καλύτερη από ό,τι περίμενε ο ίδιος αλλά και το σύνολο της αγοράς (-1,3%).
Η BofA ML εκτιμά πως η κατανάλωση βρίσκεται πολύ κοντά σε θετικούς ρυθμούς (πιστεύει ότι το α΄ τρίμηνο σημείωσε οριακή μείωση 0,1%), καθώς η επιδείνωση των λιανικών πωλήσεων επιβραδύνεται και ο τουρισμός ενισχύεται (με τις ξένες αφίξεις να ενισχύονται κατά 22% σε σχέση με πέρυσι, έως τον Μάρτιο).
Οι αναλυτές θεωρούν ότι και οι επενδύσεις βελτιώνονται σημαντικά, μαζί με τη βιομηχανική παραγωγή. Από την άλλη πλευρά, οι καθαρές εξαγωγές έχουν μειωμένη συνεισφορά στην ανάπτυξη, λόγω των ελαφρά ασθενέστερων εξαγωγών αγαθών, και κυρίως της ταχείας ανάκαμψης των εισαγωγών.
Μετά από αυτά, ωστόσο, η Bank of America Merrill Lynch εκτιμά ότι οι προβλέψεις για την ελληνική οικονομία δεν αποκλείεται να αποδειχθούν αισιόδοξες, αν και ο κίνδυνος αυτός είναι χαμηλότερος σε σχέση με τις αρχές του τριμήνου. Η ανάκαμψη που είναι εύθραυστη, η λιτότητα που δεν έχει τελειώσει, η πιστωτική ασφυξία που συνεχίζεται και το πολιτικό ρίσκο ενδέχεται να επιβραδύνουν τις αποφάσεις για προσλήψεις και παραγωγικές διαδικασίες.
Συνολικά, οι προβλέψεις της Bank of America Merrill Lynch κάνουν λόγο για ανάπτυξη 0,3% φέτος και 1,5% του χρόνου. Η αδύναμη ανάπτυξη επιδρά αρνητικά στη βιωσιμότητα του χρέους, προειδοποιεί, κυρίως μέσω της επίπτωσης στην πορεία των φορολογικών εσόδων καθώς και στον παρονομαστή του δείκτη χρέους/ΑΕΠ.
Σε αντίθετο μήκος κύματος η Nomura
Σε υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας φέτος προχωρά η Nomura. Πρόκειται για υποβάθμιση που είναι μικρή σε έκταση αλλά μεγάλη σε σημασία, καθώς ουσιαστικά δείχνει πως ο οίκος δεν περιμένει πια την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά έναν ακόμα –έβδομο– χρόνο ύφεσης. Ειδικότερα, σε έκθεσή της η Nomura υποβαθμίζει τις εκτιμήσεις για το φετινό ΑΕΠ και προβλέπει τη συρρίκνωσή του κατά 0,1%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για αύξηση κατά 0,1%. Οι προβλέψεις για το 2015 αναβαθμίζονται ελαφρά, στο 1,6% έναντι του 1,5%. Ο οίκος αναθεωρεί και τις προβλέψεις του για τον πληθωρισμό, εκτιμώντας ότι ο αποπληθωρισμός θα είναι κάπως ηπιότερος. Ειδικότερα, προβλέπει μείωση των τιμών κατά 1% φέτος και το 2015, έναντι προηγούμενων εκτιμήσεων για -1,3%.