Οι αγορές, λιγότερο της Ευρώπης και περισσότερο των ΗΠΑ γυρίζουν επιδεικτικά την πλάτη σε οποιοδήποτε κακό νέο και συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία. Τι κι αν η κρίση στην Ουκρανία αναζωπυρώθηκε, τι κι αν στη Μέση Ανατολή η κατάσταση είναι εύφλεκτη, τι κι αν στην Πορτογαλία οι τράπεζες φαίνεται να έχουν προβλήματα. Τα χρηματιστήρια «κλείνουν τα αφτιά τους και αρνούνται πεισματικά να διορθώσουν σημαντικά.
Και μπορεί κάποιοι αναλυτές να προειδοποιούν για φθινοπωρινή διόρθωση, ωστόσο μέχρι στιγμής οι αγορές δείχνουν απίστευτη ψυχραιμία. Σύμφωνα με τους Financial Times η αντίδραση των αγορών είναι απόρροια της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών. Η αστάθεια των χρηματαγορών καθοδηγείται κυρίως από τον κύκλο της πίστωσης. Όταν οι νομισματικές συνθήκες είναι χαλαρές -όταν δηλαδή υπάρχει διαθέσιμη πίστωση και μάλιστα φθηνή- η αστάθεια των αγορών είθισται να είναι χαμηλότερη επισημαίνουν οι FT.
Την ίδια στιγμή η αισιοδοξία για τι;ς μετοχές των fund managers βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά, ενώ ακόμη και τα hedge funds έχουν μειώσει κάθετα τα αρνητικά στοιχήματα για πτώση στα χρηματιστήρια. Το ποσοστό των μετοχών που είναι αντικείμενο short selling να κινείται στα χαμηλότερα επίπεδα από τις εποχές πριν από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση. Το ποσοστό των μετοχών που έχουν δανειστεί short sellers -οι οποίοι επιχειρούν να κερδίσουν ποντάροντας στην πτώση της τιμής μιας μετοχής- έχει διολισθήσει στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την υπόλοιπη Ευρώπη στα χαμηλότερα επίπεδα από την κατάρρευση της Lehman Brothers, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε για τους «Financial Times» η Markit. Η πτώση στο short selling εμφανίζεται ενώ οι αγορές της Wall Street και της Ευρώπης κινούνται κοντά σε επίπεδα ιστορικών ή πολυετών ρεκόρ, υποδεικνύοντας ότι, μολονότι ορισμένοι διάσημοι διαχειριστές hedge funds έχουν προειδοποιήσει για υπερβολική ευφορία στην αγορά, η βιομηχανία εξακολουθεί να αρνείται να στοιχηματίσει εναντίον του ράλι.
Bullish για τα χρηματιστήρια εμφανίζεται κι η HSBC, προβλέποντας πως, παρά το γεγονός ότι οι μετοχές διαπραγματεύονται στις ΗΠΑ υψηλότερα του μέσου όρου στη σχέση τιμών προς κερδοφορία και η πολιτική της Fed αλλάζει προς σφίξιμο της ρευστότητας, τα κέρδη ανά μετοχή όπως έχουν ξεκινήσει να παρουσιάζονται θα ανέβουν κατά 6,2% στο β΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους έναντι του αντίστοιχου του 2013.
Ο ρυθμός αυτός είναι μεγαλύτερος σε σχέση με το 5,6% που ήταν η αύξηση κατά το α΄ τρίμηνο. Αντίστοιχα, κερδισμένοι φαίνεται να είναι οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς οι οποίοι αναμένεται να επωφεληθούν από την πτώση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο, που αναμένεται να φτάσει στο 1,30 το γ΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους και να καταλήξει στο 1,25 το α΄ τρίμηνο του 2015.
Η ανάπτυξη του ΑΕΠ στις ΗΠΑ θα είναι της τάξης του 1,7% το 2014 και 2,7% το 2015, ενώ στην Ευρωζώνη θα κυμανθεί στο 0,9% φέτος και 1,1% το 2015. Όσον αφορά στην κατηγορία ΕΜΕΑ στην οποία ανήκει και η Ελλάδα, η ανάπτυξη θα κυμανθεί στο 2,4% φέτος και στο 2,7% το 2015. Έτσι οι τιμές-στόχος όπως τους προσδιορίζουν οι στρατηγικοί αναλυτές για τα χρηματιστήρια είναι 2.000 για τον S&P στο τέλος του 2014 και 10.800 για τον DAX την αντίστοιχη περίοδο.
Οι «αρκούδες»
Στον αντίποδα, υπάρχουν κάποιοι αναλυτές που εκτιμούν πως με δεδομένο ότι οι παγκόσμιες αγορές γνωρίζουν τον πιο μακροχρόνιο ανοδικό κύκλο στην ιστορία, τα χρηματιστήρια δεν έχουν άλλο πάνω, αλλά μόνο κάτω και βλέπουν διόρθωση περίπου 25% από φθινόπωρο. Ένα σημάδι ανησυχία είναι ότι ο όγκος των συναλλαγών παγκοσμίως μειώνεται, ενώ οι επενδυτές απέσυραν χρήματα από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια των ΗΠΑ για 9η συνεχόμενη εβδομάδα, διοχετεύοντας 20 δισ. δολάρια σε ασφαλή ομόλογα.
Από Σεπτέμβριο, βέβαια, διαμορφώνεται ένα νέο σκηνικό για τις αγορές, όπως η ολοκλήρωση της στήριξης της αμερικανικής οικονομίας από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, την έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (κίνηση την οποία στηρίζει ένθερμα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και τα stress tests. Ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει τις αγορές είναι η Ιταλία, που μπορεί να ξυπνήσει ανησυχίες παλιές και να συμπαρασύρει μαζί και τις χώρες τις περιφέρειας. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει επισημάνει ότι η δυναμική του ιταλικού χρέους κινείται σε επικίνδυνα επίπεδα, αρχίζει να ξεπερνά το όριο της βιωσιμότητας και να διαμορφώνεται στο 130% του ΑΕΠ.
Πρώτον, η Fed οδεύει προς την ολοκλήρωση της στήριξης στην αμερικανική οικονομία και οι μεγάλες επενδυτικές τράπεζες αναφέρουν ότι η ολοκλήρωση του QE αναμένεται μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Με αυτό θα αλλάξουν πολλά, καθώς τέλος το φθηνό χρήμα. Η Fed με την κίνησή της κατάφερε να μειώσει τη μεταβλητότητα στην αγορά ομολόγων, η οποία κυμαινόταν μεταξύ 6%-8%, ενώ τώρα είναι κάτω από το 3%. Στον S&P 500 ήταν μεταξύ 18%-20% και τώρα είναι κάτω από 12%. Η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά έχει σχεδόν τριπλασιάσει την αξία της μέσα σε πέντε χρόνια. Ο S&P από τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009 έχει ενισχυθεί κατά 190% και έχουν προστεθεί 10 τρισ. δολάρια στη χρηματιστηριακή αξία των εταιρειών μόνο του S&P.
Το «έξυπνο» χρήμα, πάντως, το οποίο αναζητά υψηλές αποδόσεις, έχει ρίξει αρκετά στις ευρωπαϊκές αγορές, όχι μόνο στην Αμερική.
Άρα, η ρευστότητα που ξεκινά η ΕΚΤ για την Ευρώπη μπορεί να τροφοδοτήσει το κλίμα για να συνεχίσουν οι ανοδικές τάσεις, με μια μετακύλιση προς την περιφέρεια. Βέβαια, αυτό θα εξαρτηθεί από πολλά, όπως είναι τα αποτελέσματα των τεστ για τις τράπεζες και τα έξτρα κεφάλαια που θα χρειαστούν. Μπορεί ένα αρνητικό αποτέλεσμα να αποτελέσει αφορμή για μεγάλη βουτιά κι έτσι μετά, όταν η ΕΚΤ ξεκινήσει το πρόγραμμα, οι αγορές να είναι έτοιμες να μπουν δυναμικά.
Σε πολιτικό επίπεδο, η Ευρώπη εισέρχεται σε νέα εποχή, με νέους σχηματισμούς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που μπορούν να φέρουν καθυστερήσεις στα σχέδια στρατηγικού χαρακτήρα και για την Ελλάδα, άρα και ανησυχία.
Σχετικά με την αμερικανική αγορά, η νέα πολιτική της Fed θα φέρει αβεβαιότητα για το αν η οικονομία θα καταφέρει να στηρίξει την οικονομική της δραστηριότητα με τους δικούς της πόρους, ενώ θα δημιουργήσει στην αρχή μεγάλο κενό ρευστότητας το οποίο μπορεί να καλυφθεί μόνο από την αύξηση του τραπεζικού δανεισμού.
Σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών, οι επιπτώσεις της αποχώρησης της Fed θα είναι η αύξηση της μεταβλητότητας, η αύξηση των αποδόσεων των αμερικανικών 10ετών ομολόγων, οι επενδυτές θα εξετάζουν τα θεμελιώδη μεγέθη των εταιρειών, ενώ θα αυξηθεί και ο πληθωρισμός.