Το ποδόσφαιρο παίζεται από 22 τύπους που τρέχουν πίσω από μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζει η Γερμανία. Έτσι είχε περιγράψει το ποδόσφαιρο ο διεθνής άσος της Αγγλίας Γκάρι Λίνεκερ στη δεκαετία του 1980, και η περιγραφή αυτή ταιριάζει γάντι σε αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ευρωζώνη.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα έπρεπε να έχουν κανέναν λόγο να εφησυχάζουν. Η οικονομία της Ευρωζώνης είναι στάσιμη με σημάδια μάλλον επιβράδυνσης, παρά σταθεροποίησης. Το ΑΕΠ σε πραγματικό επίπεδο παραμένει κάτω από αυτό του 2008, πριν ξεκινήσει η κρίση στις ΗΠΑ. Πιο ανησυχητικό ακόμα είναι το γεγονός ότι η ανεργία παραμένει στο 11,5%, επίπεδο-ρεκόρ για την Ευρώπη. Όλα δείχνουν, δηλαδή, ότι αντί για επανεκκίνηση της οικονομίας, η Ευρωζώνη πλησιάζει πολύ στο μοντέλο της Ιαπωνίας του 1990 και ετοιμάζεται για μακρά περίοδο στασιμότητας. Απόλυτη αντίθεση, δηλαδή, με αυτό το οποίο συνέβη στις ΗΠΑ. Η κρίση των subprimes εκεί αντιμετωπίστηκε ταχύτατα, κατ’ αρχάς με χαλάρωση πολιτικής σε δημοσιονομικό και νομισματικό επίπεδο, όσο κυρίως με την άμεση εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος. Στην Ευρώπη, αντίθετα, επιβλήθηκε βίαια δημοσιονομική προσαρμογή, ενώ η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος ακόμα σκοντάφτει σε μικροπολιτικές αντιδράσεις. Η νομισματική πολιτική έχει βασιστεί περισσότερο στην δήλωση του κ. Ντράγκι το 2012 πως θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ, παρά σε συγκεκριμένες πράξεις. Απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου για την Ευρωζώνη, η μείωση του κόστους χρήματος έχει ευνοήσει περισσότερο τη Γερμανία παρά τις περιφερειακές χώρες ή τις επιχειρήσεις σε αυτές.
Δεν φταίει μόνο η Γερμανία
Ο δάκτυλος της κατηγορίας για την «ιαπωνοποίηση» της Ευρωζώνης πέφτει συχνά και εύκολα στη Γερμανία. Αναμφισβήτητα, η εμμονή στην ταχεία δημοσιονομική προσαρμογή προέρχεται κυρίως από τη Γερμανία. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων των διάφορων πακέτων στήριξης χρηματοδοτείται με λεφτά Γερμανών φορολογουμένων έχει γίνει καυτό θέμα στο εσωτερικό της Γερμανίας, μολονότι μέχρι τώρα η χώρα έχει κερδίσει παρά έχει επωμιστεί κόστος. Η ίδια η κ. Μέρκελ επικαλείται συχνά το γεγονός ότι το κόστος εργασίας στις περιφερειακές χώρες αυξήθηκε χωρίς αντίκρισμα από την πραγματική οικονομία στα χρόνια της «σύγκλισης» μετά τη δημιουργία του ευρώ, και είναι εύλογη κατά τη γνώμη της η εσωτερική υποτίμηση την οποία δημιουργεί η λιτότητα. Όμως, για την απουσία εναλλακτικής στρατηγικής σήμερα δεν φταίει μόνο η Γερμανία. Προκειμένου για παράδειγμα να προχωρήσει η δημοσιονομική ένωση, ή η έκδοση ευρωομολόγων απαιτείται αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών. Το ίδιο και για το. Σίγουρα, η Γερμανία δεν επιθυμεί τίποτα από όλα αυτά. Την ίδια στιγμή όμως κανένα άλλο κράτος δεν πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση. Με δεδομένο το ειδικό βάρος της Γερμανίας, μόνο από τη Γαλλία θα μπορούσε να προέλθει τέτοιου είδους πίεση. Και η Γαλλία όμως βρίσκεται αντιμέτωπη με υψηλό χρέος, ανεργία και ύφεση. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται πολλές άλλες χώρες, καθώς είναι αμφίβολο αν θα ανταποκρίνονταν θετικά οι Ισπανοί, Ιταλοί ή ακόμα και οι Έλληνες. Μια κατάσταση η οποία βολεύει τη Γερμανία.
Εν «υπνώσει» η κρίση
Το μόνο σίγουρο είναι πως η ευρωπαϊκή κρίση χρέους δεν έχει τερματιστεί, αλλά βρίσκεται «εν υπνώσει». Ο κ. Χιούγκο Ντίξον, αρθογράφος του Reuters υποστηρίζει ότι η κρίση δεν έχει τερματιστεί γιατί η Ευρωζώνη υποφέρει από οικονομική στασιμότητα, ανεργία και χρέος και υποστηρίζει ότι «η κρίση θα μπορούσε εύκολα να αναζωπυρωθεί, διότι η περιοχή δεν βρίσκεται ακόμη σε θέση να ανταπεξέλθει ενός ισχυρού οικονομικού σοκ».
Υποστηρίζει ότι η επιδείνωση των σχέσεων Ε.Ε. και Ρωσίας – λόγω και της κατάρριψης του μαλαισιανού αεροσκάφους – μπορεί να επιφέρει ένα νέο πλήγμα στην Ευρώπη, υπογραμμίζοντας ότι «εάν η Ευρώπη επιβάλει κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας, αυτό θα έχει επιπτώσεις και για την ίδια την ΕΕ».
Η Ευρωζώνη, όπως ΕΚΤΙΜΆ ο κ. Ντίξον, «οφείλει να λάβει μέτρα για να διασφαλιστεί έναντι μιας ενδεχόμενης καταστροφής, καταρχήν να αμβλύνει τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ για να αυξήσει τον πληθωρισμό, να ενισχύσει τις δομικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη- μέλη της, ιδιαίτερα στη Γαλλία την Ιταλία αλλά και τη Γερμανία καθώς επίσης να αμβλύνει ορισμένες από τις σκληρές δημοσιονομικές πολιτικές της».
Αναφερόμενος στην Ελλάδα, υποστηρίζει ότι μοιάζει να έχει ξεφύγει από την οικονομική κατάρρευση, συμπεριλαμβάνοντας τη χώρα μας μεταξύ των «φωτεινών σημείων της Ευρωζώνης».
Συνεχίζοντας ο αρθογράφος υποστηρίζει ότι «τώρα που τα επιτόκια δεν μπορούν να μειωθούν περαιτέρω, η ΕΚΤ χρειάζεται απαραιτήτως να εισάγει ένα αποφασιστικό πρόγραμμα ποσοτικής διευκόλυνσης, πράγμα που σημαίνει την αγορά κρατικών ομολόγων σε μεγάλες ποσότητες, μια προοπτική που θα είχε δυο πλεονεκτήματα, αφενός την άνοδο του πληθωρισμού, αφετέρου την πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας».
Καταλήγοντας υποστηρίζει ότι «υπάρχουν πλέον πολλά επιχειρήματα προκειμένου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παραχωρήσει στις χώρες εκείνες που επιδίδονται σε σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις επιπρόσθετο χρόνο για να εκπληρώσουν τους δημοσιονομικούς τους στόχους. Μια τέτοια προσέγγιση είχε θετικά αποτελέσματα με την Ισπανία, αλλά η παραχώρηση επιπρόσθετου χρόνου πρέπει να αξιοποιηθεί για την αποφυγή νέων φορολογικών αυξήσεων και όχι για τη μείωση των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες».