Σε ξέφρενη κούρσα έχει επιδοθεί το τελευταίο διάστημα το δολάριο, τη στιγμή που το ευρώ υποχωρεί σε χαμηλά διετίας.
Oι τζίροι στις αγορές συναλλάγματος έχουν εκτοξευθεί και στα forex desk επικρατεί έντονη κινητικότητα. Την ίδια στιγμή τα hedge funds εξακολουθούν να σορτάρουν το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, ενώ παίζουν long το αμερικανικό νόμισμα. Πού οφείλεται όμως αυτή η απότομη μεταστροφή και τι πραγματικά κρύβεται πίσω από το ράλι ατου δολαρίου;
Ακόμα και αν η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει προς το παρόν να διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά, το αμερικανικό νόμισμα παρουσιάζει άνοδο επί έντεκα συνεχόμενες εβδομάδες, με τον δείκτη δολαρίου να βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα από το καλοκαίρι του 2010. Η άνοδος του «βασιλιά» των νομισμάτων αποτελεί αναμφισβήτητα έναν θετικό οιωνό για την αδύναμη μέχρι τώρα αμερικανική οικονομία. Η προσπάθεια που καταβάλλει η πρόεδρος της Fed, Τζάνετ Γέλεν, με τη σταδιακή αλλαγή πολιτικής φαίνεται πως αποδίδει καρπούς. Η αμερικανική αγορά μπαίνει και πάλι στο παιχνίδι του ισχυρού ανταγωνισμού, κάτι που αποτελεί ένδειξη πως η «περιστέρα» δεν αστειεύεται και δεν μένει μόνο στα λόγια.
Η ξαφνική όμως αυτή άνοδος του δολαρίου δημιούργησε, όπως ήταν αναμενόμενο, πολλά ερωτήματα. Οικονομολόγοι και αναλυτές αναζητούν τα αίτια αυτής της αλλαγής αλλά και τη χρονική της διάρκεια, μιας και για ορισμένους πρόκειται για μια ακόμα φούσκα.
Μολονότι οι εξηγήσεις που δίνονται διαφέρουν, μία από τις αιτίες είναι πως η ισχυροποίηση του δολαρίου και η ενίσχυση της οικονομίας των ΗΠΑ μοιάζει σαν όαση αν την συγκρίνουμε με τις χαμηλές προοπτικές που παρουσιάζουν άλλες ισχυρές οικονομίες όπως της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Κίνας.
Η Ευρωζώνη βρίσκεται το τελευταίο διάστημα αντιμέτωπη με το «τέρας» του αποπληθωρισμού. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλει ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, να τονώσει την οικονομία της μειώνοντας τον πληθωρισμό, τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι στιγμής δεν φέρουν απτά αποτελέσματα.
Εν τω μεταξύ, η αύξηση του φόρου κατανάλωσης στην Ιαπωνία είχε δραματικές συνέπειες για την οικονομία της, η οποία συρρικνώθηκε 7,1% κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Επίσης, η Κίνα εμφανίζει μειωμένες προοπτικές ανάπτυξης, με τη μείωση των επενδύσεων σε υποδομές και ακίνητα να αποτελούν τροχοπέδη για την οικονομία της.
Μια ακόμα εξήγηση για την ισχυροποίηση του δολαρίου αποτελούν τα εντυπωσιακά κέρδη των αμερικανικών επιχειρήσεων τα τελευταία πέντε χρόνια. Οι αμερικανικές εταιρείες έχουν γίνει ιδιαίτερα ελκυστικές χάρη στη μείωση του κόστους. Πάντως, τόσο οι αναλυτές της Deutsche Bank όσο και της Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ εκτιμούν ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια ανόδου για το δολάριο λόγω της συνεχούς βελτίωσης των μακροοικονομικών στοιχείων που αφορούν στην αμερικανική οικονομία, αλλά και λόγω της αλλαγής της νομισματικής πολιτικής.
Αναμφισβήτητα, η πολιτική της Τζάνετ Γέλεν αποδεικνύεται σωστή και η Αμερική μέρα με τη μέρα κερδίζει έδαφος, ξαναβρίσκοντας τη χαμένη της αίγλη. Η αμερικανική οικονομία είναι μια από τις πιο παραγωγικές, δυναμικές και τεχνολογικά ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, και το αμερικανικό δολάριο είναι το ισχυρότερο αποθεματικό νόμισμα.
Για τους αναλυτές της Citigroup, ισχυρό δολάριο σημαίνει ισχυρή ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας σε σχέση με το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Μάλιστα, οι χώρες που έχουν επωφεληθεί περισσότερο από αυτή την ανάπτυξη από τις αναδυόμενες αγορές είναι οι ασιατικές. Διότι ένα ισχυρό δολάριο μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για τις χώρες εξαγωγής προϊόντων, όπως για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική, αλλά είναι ιδιαίτερα θετικό για τις ασιατικές χώρες εισαγωγής.
Επίσης, το ενισχυμένο δολάριο είναι μαγνήτης κεφαλαίων. Ήδη ξένοι επενδυτές μεταφέρουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στις ΗΠΑ αναζητώντας μια πιο ισχυρή ανάπτυξη. Την ίδια ώρα, αυξάνεται και η αγοραστική του δύναμη. Το ισχυρό δολάριο περιορίζει τις τιμές βασικών προϊόντων και οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες.
Αυτή όμως η στροφή προς το αμερικανικό νόμισμα έχει αλλάξει τις ισορροπίες στην αγορά συναλλάγματος, καθώς σε διάστημα δυο εβδομάδων μετακινήθηκαν δισεκατομμύρια προς το δολάριο, με την ισοτιμία να αγγίζει το 1,27 ευρώ. Υπεύθυνος για αυτό θεωρείται ο Μάριο Ντράγκι, στόχος του οποίου είναι να δημιουργήσει μια υγιή ευρωπαϊκή οικονομία. Έτσι, για κάθε 10% που χάνει το ευρώ, τα εταιρικά κέρδη στην Ευρώπη αυξάνονται κατά 3%-4%, ενώ ταυτόχρονα η υποτίμηση της σταθμισμένης ισοτιμίας του ευρώ κατά 10% φέρνει ενίσχυση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,2 έως 0,3 ποσοστιαίες μονάδες.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, η φράση «στοιχηματίστε στην πτώση του ευρώ» έχει γίνει η αγαπημένη του γαλλικού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος BNP Paribas. Όσοι έχουν ποντάρει στην αγορά της Ευρώπης έχουν κάθε λόγο να ποντάρουν και στην πτώση του ευρώ, με τις ευρωπαϊκές μετοχές και τα ευρωπαϊκά ομόλογα να γίνονται πιο φθηνά για τους Αμερικανούς επενδυτές. Οι αναλυτές της συμβουλεύουν τους επενδυτές να σορτάρουν στο ευρώ, θέτοντας τιμή-στόχο για το κοινό νόμισμα της Ευρωζώνης το 1,25 δολάρια.
Το ευρώ πάντως βαδίζει σε δύσκολα μονοπάτια, αφού, παρά τις όποιες ανοδικές εξάρσεις, αναμένεται να συνεχίσει τις χαμηλές πτήσεις, αν και η Goldman Sachs εκτιμά ότι έως το τέλος του 2017 το ευρώ θα αποτιμάται στο 1 δολάριο, έχοντας περάσει από το 1,15 δολάρια το 2015 και το 1,05 δολάρια το 2016.
Αλλά και η Nomura εκτιμά πως το ευρώ θα υποχωρήσει πάνω από 5% έναντι του δολαρίου έως τον ερχόμενο Ιούνιο, με ρυθμό που θα είναι βραδύτερος σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, από την υποχώρηση κατά την κρίση χρέους το 2012. Ο ιαπωνικός οίκος προβλέπει ότι το κοινό νόμισμα θα υποχωρήσει στο 1,20 δολάριο μέχρι τα μέσα του 2015, καθώς η ΕΚΤ θα δώσει το έναυσμα για επιπλέον νομισματική τόνωση που θα εξασθενήσει την ισοτιμία, ενώ η Fed τον επόμενοι μήνα τερματίζει την αγορά ομολόγων. Το ευρώ υποχώρησε πάνω από 7% το τρέχον τρίμηνο στο 1,2684 έναντι του δολαρίου στις 26 Σεπτεμβρίου. “Ο κόσμος περιμένει ότι το ευρώ θα εξασθενήσει, αλλά δεν θα είναι μια πτώση κατακόρυφη” , αναφέρει ο Yunosuke Ikeda, επικεφαλής νομισματικής στρατηγικής της Nomura στο Τόκιο. “Αυτή τη φορά το θέμα είναι η διεύρυνση της διαφοράς μεταξύ των επιτοκίων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης και όχι μια κρίση”, συμπληρώνει.