Τρεις ημέρες πριν την ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής και ενώ κορυφαίοι αναλυτές, όπως ο Β. Μουνχάου των “Financial Times”, προειδοποιούν για τον κίνδυνο να βυθιστεί η ευρωζώνη σε χρόνια οικονομική στασιμότητα, το Βερολίνο επισημοποίησε ότι απορρίπτει τις εκκλήσεις για περισσότερες δημόσιες επενδύσεις, ενώ αφήνει ελάχιστα περιθώρια ελαστικής εφαρμογής των δημοσιονομικών κανόνων ακόμη και για τη Γαλλία.
Τα οικονομικά επιτελεία του γαλλογερμανικού άξονα είχαν χθες συνάντηση στο Βερολίνο. Μια συνάντηση, που επιβεβαίωσε ότι ο άξονας, που άλλοτε κινούσε την Ευρώπη, έχει βαθιές ρωγμές, καθώς οι δύο κυβερνήσεις δυσκολεύονται να βρουν το δρόμο της συνεννόησης, για να χαράξουν μια πειστική αναπτυξιακή στρατηγική για την ευρωζώνη.
Όλα αυτά, την ώρα που η ευρωζώνη παίρνει τη θέση του «μεγάλου ασθενούς» της παγκόσμιας οικονομίας, με το ρυθμό ανάπτυξης να υποχωρεί προς το μηδέν, όπως και ο πληθωρισμός.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απηύθυνε έκκληση στις χώρες της ευρωζώνης για τόνωση της οικονομίας με δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές, όμως το Βερολίνο σταθερά λέει «όχι» σε τέτοιες κεϋνσιανές συνταγές, εμμένοντας πεισματικά στη δική του συνταγή της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, παρότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι η ευρωζώνη δεν θα βγει από τη στενωπό χωρίς μέτρα ενίσχυσης της ζήτησης.
Σε αυτό το κλίμα, αναμένονταν με μεγάλο ενδιαφέρον οι χθεσινές ανακοινώσεις των τεσσάρων υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών Γερμανίας και Γαλλίας, προκειμένου να αποσαφηνισθεί αν οι δύο ισχυρές δυνάμεις της Ευρώπης μπορούν να καταλήξουν σε μια συμφωνία για χαλάρωση των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας και για νέες δημόσιες επενδύσεις.
Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μισέλ Σαπέν, ανακοίνωσε ότι συμφωνήθηκε να παρουσιασθούν την 1η Δεκεμβρίου «συγκεκριμένα σχέδια» για τις επενδύσεις, ενώ η Γαλλία θα προσπαθήσει να μειώσει το έλλειμμά της. «Ναι» στις επενδύσεις, είπε ο Γερμανός ομόλογός του, Βόλφγανγκ Σόιμπλε, αλλά με τον όρο ότι δεν θα ξεφεύγουν από το σημερινό πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής. Σε ερώτηση για το έλλειμμα του γαλλικού προϋπολογισμού, που προβλέπεται να φθάσει το 4,3% το 2015, ο Σόιμπλε προτίμησε να μην απαντήσει, λέγοντας ότι αρμόδια για την αξιολόγηση είναι η Κομισιόν.
Σε συνέντευξη που παραχώρησαν στην “Frankfurter Algemeine Zeitung”, οι δύο Γάλλοι υπουργοί, Σαπέν και Μακρόν, έδωσαν μια απλή συνταγή για τις δημόσιες επενδύσεις που θα ήθελαν να γίνουν από τη Γερμανία: 50 δισ. ευρώ είναι οι περικοπές του γαλλικού προϋπολογισμού, 50 δισ. ευρώ να είναι και οι νέες δημόσιες επενδύσεις της Γερμανίας, ώστε η λιτότητα στη Γαλλία να «εξουδετερωθεί» από τη γερμανική ένεση στη ζήτηση.
Στην πραγματικότητα, όμως, πίσω από τις ανακοινώσεις «συμφωνιών» των δύο πλευρών, κρύβονται ανυπέρβλητες διαφωνίες, που «βραχυκυκλώνουν» την οικονομική πολιτική στην ευρωζώνη:
– Η «συμφωνία» για δημόσιες επενδύσεις από τη Γερμανία είναι κενή περιεχόμενου, αφού ο Σόιμπλε επιμένει στο σημερινό πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής, δηλαδή στην εκμηδένιση του ελλείμματος το 2015, που δεν αφήνει περιθώρια για σοβαρές πρόσθετες επενδυτικές δαπάνες, πολύ περισσότερο για το «πακέτο» 50 δισ. ευρώ, που οραματίζονται οι Γάλλοι. Αυτό επιβεβαιώθηκε από δηλώσεις Γερμανών βουλευτών, οι οποίοι τόνιζαν ότι δεν βλέπουν το λόγο να αλλάξει το προσχέδιο προϋπολογισμού, που έχει υποβληθεί στη Βουλή.
– Για τα δημοσιονομικά, η Γερμανία δεν φαίνεται να εγκαταλείπει τη σκληρή γραμμή της, ακόμη και όταν πρόκειται για τη Γαλλία. Ο Σόιμπλε δεν βρήκε μια λέξη να πει, που θα υποστήριζε το επιχείρημα των Γάλλων ότι οι κανόνες για το έλλειμμα πρέπει να εφαρμόζονται με ελαστικότητα, σε περιόδους χαμηλής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού. Και μπορεί το “Spiegel” να προανήγγειλε χθες μια μυστική συμφωνία Γαλλίας και Γερμανίας, προκειμένου να αποφύγει η Γαλλία τις κυρώσεις για υπερβολικό έλλειμμα, όμως το κλίμα που έχει διαμορφώσει στη Γερμανία η αταλάντευτη προσήλωση της Α. Μέρκελ στη λιτότητας δεν αφήνει πολλά περιθώρια για συμβιβασμούς, όπως τόνιζε Γερμανός βουλευτής στους “Financial Times”.
Δυστυχώς για την ευρωζώνη, η γραμμή πλεύσης που επιβάλλει η Γερμανία δεν φαίνεται να αλλάζει, παρότι το μεγαλύτερο οικονομικό μπλοκ του πλανήτη βυθίζεται όλο και βαθύτερα στο βάλτο της στασιμότητας. Ακόμη και η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και η χώρα που άλλοτε δέσποζε πολιτικά στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, αδυνατεί να αλλάξει τη γερμανική γραμμή. Και το μεγάλο ερώτημα μένει αναπάντητο: θα πάρει έγκαιρα μπροστά η οικονομία της ευρωζώνης, πριν τεθεί εκ νέου σε αμφισβήτηση η νομισματική ενοποίηση;