Μια διπλωματική αντεπίθεση, που δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για την Ελλάδα και την Κύπρο, αρχίζει η Άγκυρα, για να «βάλει χέρι» στα ενεργειακά κοιτάσματα της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Το πιο επικίνδυνο στοιχείο, ίσως, είναι η διαφαινόμενη επαναπροσέγγιση του Ερντογάν με την Ουάσιγκτον, που η τουρκική πλευρά σκοπεύει να αξιοποιήσει κατάλληλα και για να ενισχύσει τις διεκδικήσεις της στην Κύπρο.
Από τις κινήσεις και δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ερντογάν και του Πρωθυπουργού Νταβούτογλου, που είχαν την Παρασκευή και το Σάββατο σημαντικές διαβουλεύσεις με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, φαίνεται ότι η Άγκυρα σκοπεύει να θέσει άμεσα στο τραπέζι των συζητήσεων με Αθήνα και Λευκωσία την καθιέρωση ενός ιδιότυπου καθεστώτος συνεκμετάλλευσης των ενεργειακών κοιτασμάτων της Κύπρου.
Την ιδέα αυτή παρουσίασε ο Α. Νταβούτογλου, μιλώντας σε ενεργειακό συνέδριο του Ατλαντικού Συμβουλίου, με τρόπο που δύσκολα μπορεί να αποκρουστεί από δυτικούς συνομιλητές της Άγκυρας, πολύ περισσότερο από τους Αμερικανούς, που έχουν αυτή την περίοδο απόλυτη ανάγκη τη συνεργασία με τους Τούρκους για την αναχαίτιση του Ισλαμικού Κράτους.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τούρκος Πρωθυπουργός «δανείσθηκε» ένα βασικό επιχείρημα που ανέπτυξε και ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, αναφερόμενος στον Πούτιν: κανείς δεν μπορεί, είπε, να χρησιμοποιεί την ενέργεια σαν πολιτικό όπλο. Ο Μπάιντεν αναφερόταν, βέβαια, στις πιέσεις που ασκεί η Ρωσία στην Ευρώπη μέσω του φυσικού αερίου, ο Νταβούτογλου μετέφερε το ίδιο επιχείρημα στην Κύπρο, για να ισχυρισθεί ότι η Λευκωσία εκβιάζει τους Τουρκοκύπριους, για μια λύση του Κυπριακού με τους δικούς της όρους, αξιοποιώντας σαν μοχλό πίεσης τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Η πρόταση της τουρκικής πλευράς, όπως τη διατύπωσε ο Νταβούτογλου, είναι να λυθεί το συντομότερο το Κυπριακό, με επάνοδο της κυπριακής κυβέρνησης στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, ώστε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να πάρουν το μερίδιο του πλούτου που τους αναλογεί από τα κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ. Αν οι διαπραγματεύσεις «κολλήσουν», είπε ο Νταβούτογλου, τότε θα πρέπει να δημιουργηθεί μια μεικτή επιτροπή Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, υπό τον έλεγχο της οποίας θα τεθεί η αξιοποίηση των κοιτασμάτων.
Αν τίποτε από αυτά δεν γίνει, ο Τούρκος Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να ενεργεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στο όνομα των Τουρκοκυπρίων, προχωρώντας σε έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός των περιοχών που εντάσσονται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Λευκωσίας.
Ο Νταβούτογλου, μάλιστα, προφανές επειδή δεν υπήρξαν σοβαρές ενστάσεις σε αυτές τις προτάσεις από τον Τζο Μπάιντεν, προανήγγειλε ευθαρσώς ότι σκοπεύει να θέσει την πρόταση για ιδιότυπη συνεκμετάλλευση στον Έλληνα Πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, στη διάρκεια των συνομιλιών που θα έχουν στις 5 και 6 Δεκεμβρίου στην Αθήνα.
Η διπλωματική αντεπίθεση της Τουρκίας είναι εξαιρετικά καλοστημένη και επικίνδυνη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, καθώς εκδηλώνεται στην κατάλληλη χρονική στιγμή και έχει χαρακτηριστικά που επιτρέπουν στην Άγκυρα να ελπίζει ότι θα υποστηριχθεί από την Ουάσιγκτον, ώστε η διεθνής πίεση να φύγει από την Τουρκία και να μεταφερθεί στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Οι Αμερικανοί, όπως και οι περισσότερες δυτικές πρωτεύουσες, βλέπουν το Κυπριακό και την αντιπαράθεση με την Τουρκία για τα ενεργειακά κοιτάσματα ως υποθέσεις που δημιουργούν εντάσεις και εμποδίζουν την αξιοποίηση των κοιτασμάτων, τα οποία και ο Αμερικανός αντιπρόεδρος χαρακτήρισε ως «σπουδαία περιουσιακά στοιχεία».
Η τουρκική πρόταση έχει για τη διεθνή κοινότητα και, ειδικότερα, την αμερικανική πλευρά, ένα σπουδαίο πλεονέκτημα: η αβέβαιη και δύσκολη διαπραγμάτευση για το Κυπριακό αποσυνδέεται από την υπόθεση των υδρογονανθράκων, μέσω της ίδρυσης της μεικτής επιτροπής που προτείνουν οι Τούρκοι. Έτσι, η τουρκική πλευρά παίρνει το μερίδιό της από τους υδρογονάνθρακες ανεξάρτητα από την έκβαση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό και η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων προχωρά ανεμπόδιστα.
Είναι προφανές ότι μια τέτοια «λογική» λύση θα μπορούσε να υποστηριχθεί από την αμερικανική πλευρά και η Αθήνα και η Λευκωσία να περάσουν σε θέση άμυνας. Φαίνεται, μάλιστα, ιδιαίτερα μετά τις τετράωρες συνομιλίες που είχαν στην Κωνσταντινούπολη ο Μπάιντεν και ο Ερντογάν, ότι οι Αμερικανοί πασχίζουν περισσότερο από κάθε άλλη φορά να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της Άγκυρας, η οποία ως τώρα δεν τους επιτρέπει καν την πρόσβαση σε στρατηγικής σημασίας αεροδρόμια, προκειμένου να χτυπηθούν οι θέσεις του Ισλαμικού Κράτους. Ένα θαυμάσιο «γλυκαντικό» για την Άγκυρα θα ήταν η, εν πολλοίς ανέξοδη για τους Αμερικανούς, υποστήριξη των τουρκικών θέσεων για τα κοιτάσματα της Κύπρου. Αν προσφερθεί αυτό το «γλυκαντικό», ο Α. Σαμαράς και ο Κύπριος Πρόεδρος Αναστασιάδης θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση.