«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αδιαφορεί για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα», έλεγε προ ημερών σε «πηγαδάκι» αγωνιούντων βουλευτών ο Γκίκας Χαρδούβελης, εκφράζοντας τη δυσφορία της κυβέρνησης για τη σκληρή τεχνοκρατική στάση του ΔΝΤ στη διαπραγμάτευση κυβέρνησης-τρόικας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην κυβέρνηση φοβούνται ότι το Ταμείο θα τραβήξει μέχρι τέλους το σκοινί, στέλνοντας τη χώρα πρόωρα στις κάλπες.
Το κλειδί των πολιτικών εξελίξεων φαίνεται πως κρατά ο -δυσαρεστημένος για τις εναντίον του «διαρροές» από κυβερνητικά στελέχη- ινδικής καταγωγής τεχνοκράτης του Ταμείου, Ρίσι Γκογιάλ, που πήρε το καλοκαίρι τη θέση του Πόουλ Τόμσεν, ως επικεφαλής της τρόικας. Πίσω από τον Γκογιάλ, βεβαίως, βρίσκεται πάντα ο «σκληρός» Πόουλ Τόμσεν, που δίνει κατευθύνσεις στο διάδοχό του, ως επικεφαλής πλέον του ευρωπαϊκού τομέα του ΔΝΤ.
Κυβερνητικά στελέχη τείνουν να προσωποποιήσουν το πρόβλημα, κάνοντας επιθετικά σχόλια για τον Γκογιάλ, στον οποίο καταλογίζουν ότι έχει «ταμπουρωθεί» πίσω από τις εκτιμήσεις για δημοσιονομικό κενό 2,5 δισ. ευρώ και επιμένει να αρνείται να συζητήσει τις προβλέψεις του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, παρότι και στο παρελθόν οι εκτιμήσεις της τρόικας για τα δημοσιονομικά έχει αποδειχθεί ότι υπήρξαν υπερβολικά απαισιόδοξες.
Στην πραγματικότητα, όμως, το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό, όπως άλλωστε αποδείχθηκε από όλες τις παρασκηνιακές προσπάθειες της κυβέρνησης να απευθυνθεί στα υψηλότερα κλιμάκια του ΔΝΤ, μέσω επαφών με τον Τόμσεν και τη γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ. Σε όλες αυτές τις επικοινωνίες κατέστη σαφές ότι ο Γκογιάλ δεν έχει… παρεκτραπεί, αλλά εκφράζει στη διαπραγμάτευση τη γραμμή που έχει υιοθετήσει για την Ελλάδα το ΔΝΤ.
Ποια είναι αυτή η γραμμή; Ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η Ελλάδα να μείνει το 2015 σε καθεστώς χαλαρής διεθνούς εποπτείας, γιατί θα αποτελεί ένα «ατύχημα που περιμένει να συμβεί», όπως λένε χαρακτηριστικά στην Ουάσιγκτον, εκτιμώντας ότι πολύ εύκολα μπορεί να αναστραφεί η δημοσιονομική προσπάθεια των τελευταίων χρόνων και να βρεθεί πάλι η χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στην ευρωζώνη και, ευρύτερα, στο διεθνές οικονομικό σύστημα.
Επιπλέον, το Ταμείο θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να προχωρήσει στη μετά το μνημόνιο εποχή χωρίς μια σοβαρή αναδιάρθρωση χρέους, την οποία επιμένουν να αρνούνται οι Γερμανοί. Πιέζοντας αφόρητα για μέτρα που η κυβέρνηση Σαμαρά είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να προωθήσει, το Ταμείο θέλει να καταδείξει ότι το πρόγραμμα, με τη σημερινή του μορφή, δεν είναι βιώσιμο και χρειάζεται μια αναδιάρθρωση χρέους με επαναπροσδιορισμό των δυσθεώρητων στόχων για τα πλεονάσματα.
Σε μια προσπάθεια «εξευμενισμού» του Ταμείου, ώστε να αλλάξει η στάση του και στη διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση, η κυβέρνηση ήδη διαβεβαίωσε αρμοδίως ότι αποδέχεται να παραμείνει το ΔΝΤ και το 2015 σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο σχήμα επιτηρητών της εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος.
Δεν αποκλείεται, μάλιστα, τα 16 δισ. ευρώ που μένουν μέχρι τις αρχές του 2016 στο υφιστάμενο πρόγραμμα του ΔΝΤ να μεταφερθούν από το 2015 σε ένα νέο πρόγραμμα προληπτικής χρηματοδοτικής στήριξης από το Ταμείο, αντίστοιχο με αυτό που θα προσφερθεί στην Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Ελλάδα θα υπογράψει μια νέα σύμβαση με το Ταμείο, που θα επιτύχει, έτσι, το βασικό του στόχο, να συνεχίσει να έχει τον πρώτο λόγο στην επιτήρηση.
Μένει να φανεί πολύ σύντομα αν αυτές οι υπαναχωρήσεις από τις αρχικές θέσεις περί πρόωρου τερματισμού του προγράμματος του ΔΝΤ θα επιτρέψουν στον Ρίσι Γκογιάλ να επιστρέψει χωρίς αστερίσκους, παρατηρήσεις και πρόσθετες απαιτήσεις το μήνυμα που έλαβε η τρόικα από την κυβέρνηση τα ξημερώματα της Κυριακής, στο οποίο απαριθμούνται όλα τα μέτρα που η κυβέρνηση προτίθεται να λάβει, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση.
Αν το Ταμείο επιμείνει στην αυστηρή του γραμμή, με δεδομένο ότι τα κυβερνητικά μέτρα είναι προφανώς ανεπαρκή για να κλείσουν το κενό των 2,5 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση θα έχει πλέον μόνο δύο επιλογές: ή να κηρύξει το τέλος της διαπραγμάτευσης, αρνούμενη να πάρει πρόσθετα μέτρα και προσφεύγοντας άμεσα στις κάλπες, ή να δεχθεί τα επιπλέον μέτρα, με κίνδυνο να καταρρεύσει πολύ γρήγορα και να οδηγηθούμε, από άλλο δρόμο, στις κάλπες…