To «πράσινο φως» έδωσε την Τετάρτη το βράδυ το διοικητικό συμβούλιο της Eυρωπαϊκής Kεντρικής Tράπεζας για την παροχή ρευστότητας στις τρεις συστημικές τράπεζες (Alpha Bank, Eurobank και Tράπεζα Πειραιώς) από τον ELA.
H έκτακτη παροχή ρευστότητας θα ισχύσει για δύο εβδομάδες και στη συνέχεια θα απαιτηθεί νέα απόφαση της EKT για συνέχισή της, εφόσον οι ελληνικές τράπεζες υποβάλλουν εκ νέου αίτημα.
O έκτακτος μηχανισμός τροφοδοτεί τις τράπεζες με ρευστότητα, σε περιοδική βάση (15ήμερη) και όχι για διάστημα υψηλότερο των έξι μηνών, με αυξημένο κόστος σε σχέση με τη χρηματοδότηση από την EKT. Συγκεκριμένα το κόστος ανέρχεται σε 1,55% από 0,05% στην περίπτωση της χρηματοδότησης από την EKT.
Mε τη χρηματοδότηση από τον ELA οι ελληνικές συστημικές τράπεζες θα πρέπει να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες σε ρευστότητα, που προκαλείται από τη συνεχή εκροή καταθέσεων η οποία ξεκίνησε από τις αρχές Δεκεμβρίου ως επακόλουθο των πολιτικών και οικονομικών αβεβαιοτήτων. Oι εκροές προκάλεσαν και πολιτική αντιπαράθεση, με αποτέλεσμα η TτE να παρέμβει με στόχο να καθησυχάσει τους καταθέτες, εκδίδοντας ανακοίνωση στην οποία τόνιζε ότι οι εξελίξεις είναι ελεγχόμενες.
Η Τετάρτη ήταν μια ακόμη δύσκολη μέρα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς σημειώθηκαν αυξημένες εκροές σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες. Eντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στην προσωπική του σελίδα στο Facebook ο Γ. Mουρούτης, διευθυντής του Γραφείου Tύπου του πρωθυπουργού, προχώρησε σε ανάρτηση στην οποία αναφέρει ότι χθες έγιναν εκροές καταθέσεων ύψους 1,8 δισ. ευρώ, έναντι 1,4 δισ. ευρώ την Tρίτη και 1 δισ. ευρώ την περασμένη Δευτέρα.
Eνας ακόμη σημαντικός παράγοντας που οδήγησε τις τράπεζες να αναζητήσουν προληπτικά βοήθεια από τον ELA είναι και η απρόοπτη εξέλιξη με το ελβετικό φράγκο και την απελευθέρωση της ισοτιμίας του έναντι του ευρώ, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση των ενεχύρων των τραπεζών ώστε να κρατήσουν ανοιχτές τις πιστωτικές γραμμές σε ξένο νόμισμα.
Η έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα παρέχεται με ευθύνη της ενδιαφερόμενης εθνικής κεντρικής τράπεζας. Αυτό σημαίνει ότι η εν λόγω τράπεζα αναλαμβάνει το κόστος και τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα.
Βάσει του άρθρου 14.4 του Καταστατικού του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανατίθεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ η αρμοδιότητα περιστολής των πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο αποφανθεί ότι οι εν λόγω πράξεις παρακωλύουν τους στόχους και τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος. Στην περίπτωση αυτή, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει με πλειοψηφία δύο τρίτων των ψήφων.
Κατά κανόνα οι εθνικές κεντρικές τράπεζες παρέχουν στην ΕΚΤ λεπτομερή στοιχεία για κάθε πράξη έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα, το αργότερο εντός δύο εργάσιμων ημερών από την εκτέλεση της εν λόγω πράξης. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα εξής:
1 Τον αντισυμβαλλόμενο προς τον οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα
2 Την ημερομηνία αξίας και την ημερομηνία λήξης της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί
3 Το ποσό της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί
4 Το νόμισμα στο οποίο χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα
5 Τις εξασφαλίσεις/εγγυήσεις έναντι των οποίων χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων της αποτίμησης των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και τυχόν περικοπών αποτίμησης που εφαρμόζονται σε αυτές, και, όπου κρίνεται σκόπιμο, λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις παρεχόμενες εγγυήσεις και τους όρους τυχόν συμβατικών διασφαλίσεων
6 Το επιτόκιο που θα καταβληθεί από τον αντισυμβαλλόμενο επί του ποσού της έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα που χορηγήθηκε ή που πρόκειται να χορηγηθεί
7 Τους ειδικούς λόγους για τους οποίους χορηγήθηκε ή πρόκειται να χορηγηθεί έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (π.χ. κάλυψη διαφορών αποτίμησης, εκροές καταθέσεων κ.λπ.)
8 Τη βραχυμεσοπρόθεσμη αξιολόγηση εκ μέρους του φορέα προληπτικής εποπτείας σχετικά με την κατάσταση ρευστότητας και τον βαθμό φερεγγυότητας του πιστωτικού ιδρύματος που λαμβάνει την έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα, συμπεριλαμβανομένων των κριτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να εξαχθούν θετικά συμπεράσματα όσον αφορά τη φερεγγυότητά του, και
9 Οπου κρίνεται σκόπιμο, μια αξιολόγηση των διασυνοριακών προεκτάσεων ή/και των πιθανών συστημικών επιδράσεων της κατάστασης που επέβαλε/επιβάλλει την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα.
Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 500 εκατ. ευρώ, η ενδιαφερόμενη ΕθνΚΤ οφείλει να ενημερώσει σχετικώς την ΕΚΤ το νωρίτερο δυνατόν πριν από την παροχή της αιτούμενης ενίσχυσης.
Σε περίπτωση που το συνολικό ποσό των σχεδιαζόμενων πράξεων έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή προς συγκεκριμένο όμιλο χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων υπερβαίνει το όριο των 2 δισ. ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξετάζει κατά πόσον η διενέργεια των εν λόγω πράξεων θέτει κίνδυνο παρακώλυσης των στόχων και των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος.