«Η ΕΚΤ θα αισθανόταν πιο άνετα εάν η Αθήνα επέβαλε ελέγχους στις κινήσεις κεφαλαίων προκειμένου να ανακόψει την εκροή καταθέσεων από τις τράπεζες», αναφέρει δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung, επικαλούμενο πηγές από την κεντρική τράπεζα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμφώνησε να ανανεώσει τη ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες μέσω ELA, εντείνοντας ωστόσο την πίεση στην ελληνική κυβέρνηση για την επίτευξη συμφωνίας με τους Ευρωπαίους εταίρους.
«Η ΕΚΤ θα αισθανόταν πολύ καλύτερα εάν επιβάλλονταν έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων για να σταματήσει η οικονομική αιμορραγία των τραπεζών» αναφέρει χαρακτηριστικά η FAZ. Αναλυτικά το δημοσίευμα αναφέρει ότι οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μεγάλες εκροές καταθέσεων ενώ από τον Δεκέμβριο εκτιμάται ότι έφτασαν τα 20 δισ. ευρώ. Στην συνέχεια βέβαια αυτό διαψεύστηκε από τν ΕΚΤ αλλά δεν παύει να είναι ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί.
Ο όρος Capital controls που σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα συζητήθηκε στη συνεδρίαση της ΕΚΤ σημαίνει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Οι περιορισμοί αυτοί, που παίρνουν ποικίλες μορφές, δεν αφορούν μόνο εταιρείες και τις κινήσεις των λογαριασμών τους, αλλά και τους ιδιώτες και μπορεί να φτάσουν ακόμα και σε περιορισμό στις αναλήψεις. Το δημοσίευμα πάντως η ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει.
Υπενθυμίζεται ότι χθες η ΕΚΤ δεν έκοψε τη ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες, την αύξησε κατά 3 δισ. ευρώ, αν και η Ελλάδα ζητούσε περισσότερα, ωστόσο, ήταν εμφανές το μήνυμα που εστάλη ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές τότε θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα. Eτσι το πλαφόν που έχουν οι ελληνικές τράπεζες από τον έκτακτο μηχανισμό χορήγησης ρευστότητας αυξάνεται στα 68,5 δισ. ευρώ από 65 δισ. ευρώ που ίσχυε πριν από την απόφαση αυτήν. Οι ανάγκες των ελληνικών τραπεζών εμφανίζονταν αυξημένες το τελευταίο διάστημα, καθώς οι εκροές που αντιμετώπισαν από τις αρχές της εβδομάδας υπήρξαν ιδιαίτερα υψηλές.
Η παραπάνω απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο ισχυρών αντεγκλήσεων και επιμονής της γερμανικής πλευράς να μη δοθεί στις ελληνικές τράπεζες επέκταση των πιστώσεών τους. Σθεναρά επέμενε η ελληνική πλευρά διαμορφώνοντας συμμαχίες που οδήγησαν στο παραπάνω αποτέλεσμα. Στην απόφαση για την επέκταση της πίστωσης σημαντικό ρόλο έπαιξε και η αλλαγή κλίματος που συντελέσθηκε χθες το απόγευμα σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους εταίρους-δανειστές που κάνουν ορατό εκ νέου το ενδεχόμενο συμφωνίας ως την Παρασκευή.
Ετσι η ερμηνεία που δίνεται σε σχέση με την αποφαση της ΕΚΤ μετά τις χθεσινές εξελίξεις είναι διττή: Ορισμένοι πιστεύουν πως εφόσον επιτευχθεί συμφωνία με του εταίρους μέχρι την Παρασκευή οι ελληνικές τράπεζες δεν θα χρειαστούν περαιτέρω ρευστότητα από τον ELA και σε εύλογο χρονικό διάστημα θα επιστρέψουν στην κανονική μορφή χρηματοδότησης. Γι’ αυτόν τον λόγο και η επέκταση υπήρξε περιορισμένη. Οσοι είναι επιφυλακτικότεροι μιλούν για απόφαση που θέλει να προλάβει νέα εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις εντείνοντας τις πιέσεις από την πλευρά των εταίρων. Σε αυτήν τη δεύτερη περίπτωση οι ελληνικές τράπεζες δεν αποκλείεται να ταλαιπωρηθούν αφού ένα τέτοιο ενδεχόμενο, μοιραία θα εντείνει το κύμα εκροών των καταθέσεων και άρα θα αυξήσει τις ανάγκες των τραπεζών για ρευστότητα.
Πριν από τη λήψη της απόφασης το διεθνές πρακτορείο Reuters μετέδιδε ως πιθανότητα η EKT να ακολουθήσει περιοριστικότερη πολιτική σε ό,τι αφορά την παροχή έκτακτης χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών από τον ELA κάτι το οποίο θα αποτελέσει άσχημη είδηση, καθώς οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται κοντά στη χρήση του ορίου τους στον ELA που ανερχόταν σε 65 δισ. ευρώ.
Μολονότι η ΕΚΤ όπως μετέδιδε το πρακτορείο δεν ήθελε να εμπλακεί στη λογική χάραξης πολιτικής, εν τούτοις η απόφαση των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης αποτελεί από μόνη της κομβική εξέλιξη.
Αρνητικός στη χθεσινή συνεδρίαση της ΕΚΤ εμφανίστηκε ο επικεφαλής της Bundesbank Γιενς Βάιντμαν, ο οποίος σε όλο το προηγούμενο διάστημα προειδοποιούσε την Ελλάδα να μην προχωρήσει σε κατάχρηση της έκτακτης χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών του ελληνικού δημοσίου, μέσω αγοράς εντόκων, δήλωναν πηγές στο διεθνές πρακτορείο. Ούτως ή άλλως τα κεφάλαια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τέτοιες ανάγκες.
Και ενώ κάποιοι διοικητές κεντρικών τραπεζών συντάσσονταν με την άποψη του Γερμανού κεντρικού τραπεζίτη, κάποιοι άλλοι διοικητές εξέφραζαν την άποψη πως ο ρόλος της ΕΚΤ και του προέδρου της Μάριο Ντράγκι είναι θεσμικός και όχι να παραδίδει μαθήματα στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου υποστήριξαν την έστω και μικρή επέκταση της χρηματοδότησης μέσω ELA. Αυτή ήταν και η άποψη που τελικώς επικράτησε.
Οπως παρατηρούν έγκυρες τραπεζικές πηγές εφόσον η συμφωνία προχωρήσει και κλείσει την Παρασκευή, άμεσες θα είναι οι κινήσεις της ΕΚΤ για περαιτέρω ενίσχυση της ρευστότητας. Σε αντίθετη περίπτωση θα υπάρξουν δυσκολίες.
Είναι χαρακτηριστικό πως το τελευταίο διήμερο οι εκροές καταθέσεων κυρίως με τη μορφή μετρητών έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Πριν από τη Δευτέρα οι εκροές ήταν της τάξεως των 300-500 εκατ. ευρώ ημερησίως. Κύκλοι της αγοράς προσδιορίζουν το συνολικό ύψος τους για Δεκέμβριο, Ιανουάριο και το μισό Φεβρουάριο σε ποσό που ξεπερνάει τα 20 δισ. ευρώ, ασφαλώς υψηλότερο από εκείνο του Μαΐου – Ιουνίου του 2012, όταν οι εκροές είχαν κινηθεί περί τα 15 δισ. ευρώ.
Η διαφορά με σήμερα είναι πως οι εκροές στην συντριπτική τους πλειοψηφία αφορούν σε μετρητά, ενώ τότε ήταν κυρίως εμβάσματα. Συγχρόνως οι ελληνικές τράπεζες κρατούν τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα σε αντίθεση με το 2012, που οι προθεσμιακές καταθέσεις έφεραν επιτόκια τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις προσέγγιζαν και το 6% από μικρές τράπεζες.
Στην απόφαση για την επέκταση της πίστωσης σημαντικό ρόλο έπαιξε και η αλλαγή κλίματος που συντελέσθηκε χθες το απόγευμα σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους εταίρους-δανειστές που κάνουν ορατό εκ νέου το ενδεχόμενο συμφωνίας ως την Παρασκευή.
Οπως σημειώνουν τραπεζικοί κύκλοι, εάν υπάρξει συμφωνία την Παρασκευή, οι κινήσεις της ΕΚΤ για περαιτέρω ενίσχυση της ρευστότητας θα είναι άμεσες. Σε αντίθετη περίπτωση θα υπάρξουν δυσκολίες. Είναι χαρακτηριστικό πως το τελευταίο διήμερο οι εκροές καταθέσεων κυρίως με τη μορφή μετρητών έχουν σχεδόν διπλασιαστεί.