Την ώρα που -υποτίθεται ότι…- η διαπραγμάτευση κυβέρνησης-δανειστών έχει μπει σε ράγες, η ένταση εξακολουθεί να «βράζει» και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Bundesbank δείχνει τώρα απειλητικά το… πυρηνικό όπλο της ΕΚΤ, δηλώνοντας ανοικτά ότι διαφωνεί με την περαιτέρω αύξηση της έκτακτης χρηματοδότησης (ELA) των ελληνικών τραπεζών.
Ο επικεφαλής της Buba και πρώην στενός συνεργάτης της Άνγκελα Μέρκελ δηλώνει ανοικτά τη δυσπιστία του (μιλώντας στο περιοδικό “Focus”) έναντι της ελληνικής κυβέρνησης, συνδέοντας μάλιστα αυτή τη δυσπιστία αυτή τη διαφωνία του για τη συνέχιση της αύξησης του ορίου του ELAγια την Ελλάδα.
«Μέχρι το φθινόπωρο ήταν ευδιάκριτη μια βελτίωση στην ελληνική οικονομία. Αλλά η νέα κυβέρνηση έχει χάσει στον τζόγο μεγάλο μέρος της εμπιστοσύνης», τονίζει ο Βάιντμαν και προσθέτει: «Είμαι αντίθετος σε νέα αύξηση της έκτακτης χρηματοδότησης».
Με τις δηλώσεις αυτές, ο Βάιντμαν ανοίγει δημόσια την αντιπαράθεση με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, που άρχισε την Τετάρτη, στην τελευταία τηλεδιάσκεψη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, όπου αποφασίσθηκε, παρά τις ενστάσεις του επικεφαλής της Buba, μια μεγάλη αύξηση στο πλαφόν του ELA.
Ήδη ο Βάιντμαν είχε σπεύσει να δηλώσει ότι είχε επιφυλάξεις για αυτή την απόφαση, επειδή φοβάται ότι η πρόσθετη χρηματοδότηση θα καταλήξει στην υποστήριξη των αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου, κάτι που απαγορεύεται από το άρθρο 123 της Συνθήκης της Ε.Ε., όπως την ερμηνεύει, τουλάχιστον, η Bundesbank -η επικρατέστερη ερμηνεία είναι, βέβαια, διαφορετική: οι περισσότερες τράπεζες του Ευρωσυστήματος θεωρούν ότι η αύξηση του ELAστηρίζει το τραπεζικό σύστημα και όχι το Δημόσιο και, σε κάθε περίπτωση, δεν πρόκειται για απευθείας νομισματική χρηματοδότηση της Αθήνας, την οποία απαγορεύει η Συνθήκη.
Παρότι είναι γνωστό ότι οι αποφάσεις για το ELA λαμβάνονται κατά πλειοψηφία και η Buba δεν έχει κάποιο δικαίωμα βέτο, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Βάιντμαν επιλέγει να ανοίξει μια διαμάχη, που φαίνεται ότι δεν έχει πολλές πιθανότητες να κερδίσει.
Το κάνει αυτή τη χρονική στιγμή, επειδή αφενός η ελληνική κυβέρνηση είναι εντελώς απομονωμένη στην Ευρώπη και, αφετέρου, επειδή με το σύστημα της εκ περιτροπής ψήφου των εθνικών κεντρικών τραπεζών στο συμβούλιο της ΕΚΤ, το οποίο εφαρμόζεται για πρώτη φορά φέτος, η Buba έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: αυτή την περίοδο δεν έχουν δικαίωμα ψήφου οι διοικητές των τραπεζών Γαλλίας, Ιρλανδίας, Ελλάδας και Κύπρου, δηλαδή των κατ’ εξοχήν «φιλικών» προς την Ελλάδα κεντρικών τραπεζών.
Με αυτούς τους συσχετισμούς στο συμβούλιο, που φάνηκε πόσο επέδρασαν ήδη από τον περασμένο μήνα, όταν αποφασίσθηκε αναπάντεχα η διακοπή της αποδοχής των ελληνικών ομολόγων, ο Βάιντμαν θέλει να διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα, ώστε τις προσεχείς εβδομάδες, που θα είναι εξαιρετικά κρίσιμες για τη διαπραγμάτευση κυβέρνησης-δανειστών, η αύξηση των ορίων του ELA, ακόμη και αν δεν «παγώσει» εντελώς, όπως θα ήθελε ο Βάιντμαν, τουλάχιστον να γίνει με το «σταγονόμετρο», ώστε να διατηρηθεί η πίεση στην ελληνική κυβέρνηση.
Τα αποτελέσματα της τακτικής του Γερμανού τραπεζίτη πιθανότατα θα φανούν από την έκβαση της επόμενης συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, την προσεχή Τετάρτη. Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, αν η αύξηση του ELAπου θα αποφασισθεί είναι της τάξεως μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, η γραμμή Βάιντμαν θα έχει επικρατήσει και η «θηλιά» στην ελληνική κυβέρνηση θα αρχίσει πάλι να σφίγγει επικίνδυνα.
Αν παρ’ ελπίδα -κάτι που δεν φαίνεται πιθανό- γίνουν απολύτως δεκτές οι ακραίες θέσεις της Bundesbank και φθάσουμε στη χρήση του… πυρηνικού όπλου, δηλαδή «παγώσει» η αύξηση του ορίου του ELA, η κυβέρνηση θα έχει μόνο δύο επιλογές, εξίσου δυσάρεστες: να συνθηκολογήσει αμέσως με τους δανειστές, με τους όρους που αυτοί θα επιβάλουν, ή να ρισκάρει με το πολιτικό και οικονομικό κόστος της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.