Γερμανία και Γαλλία βλέπουν τις προσεγγίσεις της Ελλάδας προς τη Ρωσία ως αντιπερισπασμό και δε θα μπουν σε διαδικασία αντιπαράθεσης για το θέμα, είπαν τρεις κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
Αυτή η στρατηγική πηγάζει από την πεποίθηση της καγκελάριου Άγκελα Μέρκελ και του προέδρου Φρανσουά Ολλάντ πως οι συζητήσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν είναι πιθανό να αποφέρουν κάποια σημαντική βοήθεια – ιδιαίτερα δεδομένων των οικονομικών προβλημάτων της ίδιας της Ρωσίας – και είναι περισσότερο ένα πολιτικό θέατρο και όχι μία πραγματική γεωπολιτική στροφή, είπαν οι αξιωματούχοι.
Η Μέρκελ έχει κάνει επανειλημμένως γνωστό πως θέλει την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ, εν μέρει για να αποφύγει την αποδυνάμωση της Ευρώπης τη στιγμή που η Ρωσία προκαλεί την μεταψυχροπολεμική τάξη της ηπείρου. Ενώ η ίδια και ο Ολλάντ παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις, δημόσια αδιαφορούν για το ταξίδι του Τσίπρα στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα, ενώ καθυστερούν οι συζητήσεις με τους ευρωπαίους εταίρους για τη διάσωση της Ελλάδας.
«Ήμασταν και εμείς στη Μόσχα και είμαστε ακόμη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είμαστε ενωμένοι» είπε η Μέρκελ σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον Ολλάντ την Τρίτη στο Βερολίνο. Οι δυο τους επισκέφτηκαν τον Πούτιν στο Κρεμλίνο τον Φεβρουάριο, για να συζητήσουν τις συγκρούσεις στην Ουκρανία.
Η κυβέρνηση του Ολλάντ βλέπει τις ενέργειες του Τσίπρα ως αναταραχή που προκύπτει από την αδιέξοδο με τους πιστωτές της Ελλάδας για την απελευθέρωση περισσότερων χρημάτων από τα 240 δισεκατομμύρια ευρώ του προγράμματος διάσωσης. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει ανησυχητικό το ότι η κυβέρνηση του Τσίπρα φαίνεται να μην έχει σταθερό στρατηγικό σχέδιο.
Στερεύοντας
Το κράτος της Ευρώπης με τα μεγαλύτερα χρέη έχει αποτύχει να κερδίσει τη στήριξη των πιστωτών σε προτάσεις περικοπής εξόδων για να λάβει 7 δισεκατομμύρια από τη διάσωση σε αντάλλαγμα. Η Ελλάδα χρειάζεται τα χρήματα καθώς αδειάζουν τα ταμεία του κράτους και πλησιάζουν οι ημερομηνίες πληρωμών, όπως η δόση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στις 9 Απριλίου, μία ημέρα μετά την επίσκεψη του Τσίπρα στη Μόσχα.
«Πιστεύουμε πως οι συζητήσεις με την ηγεσία της Ρωσίας θα διεξαχθούν στο πνεύμα της κοινής μας πολιτικής» είπε ο Michael Roth, υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερμανίας, σε συνέντευξή του. «Δεν είναι μόνο ενδεδειγμένο για την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ από οικονομική άποψη, αλλά είναι και σημαντικό από άποψη ευρωπαϊκής και εξωτερικής πολιτικής.»
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας, κυρίως λόγω της εξάρτησης της δεύτερης από τις εισαγωγές ενέργειας, και οι δύο χώρες έχουν ιστορικούς δεσμούς. οι χώρες μοιράζονται την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη και η Ρωσία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας το 1832. Η γεωπολιτική θέση της μεσογειακής χώρας ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση εκφραζόταν μάλιστα από τα δύο πρώτα πολιτικά της κόμματα, το συντηρητικό «Ρωσικό Κόμμα» και το φιλελεύθερο «Αγγλικό Κόμμα», και τα δύο ιδρύθηκαν κατά την επανάσταση κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Καλές σχέσεις
«Η Ελλάδα είχε πάντα καλές σχέσεις με τη Ρωσία» είπε σε συνέντευξη την Τετάρτη ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. «Αλλά πάντα μέσα στα πλαίσια των σχέσεών μας με τους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς. Οτιδήποτε μέσα σε αυτά τα πλαίσια είναι δεκτό, οτιδήποτε έξω από αυτά είναι απαράδεκτο.»
Ο Τσίπρας, ο οποίος συναντήθηκε με τον ρώσο πρέσβη στην Αθήνα ως μία από τις πρώτες επίσημες ενέργειες ύστερα από τις εκλογές του Ιανουαρίου, επέστρεψε στη ρητορική του για τη Ρωσία ενώ πάλευε να πετύχει μία συμφωνία με τους πιστωτές. Σε μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass την Τρίτη, κατήγγειλε τις κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία για την εμπλοκή στην Ουκρανία ως «παράλογες» και «δρόμος στου πουθενά» – επαναλαμβάνοντας προηγούμενη τοποθέτηση.
Η απόφαση της Ρωσίας τελικά να μη βοηθήσει την Κύπρο κατά τη διάσωσή της το 2013, παρά την υπόνοια αυτής της πιθανότητας, θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη για το πώς θα εξελιχθούν οι συζητήσεις με την Ελλάδα. Η δυνατότητα της Ρωσίας να παρέχει βοήθεια, ακόμη και αν το θέλει, περιορίζεται από τη δική της δυσχερή κατάσταση. Η κυβέρνηση, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερό της έλλειμμα στα τελευταία πέντε χρόνια, υπολογίζει πως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα μειωθεί κατά 3% το 2015.
«Το γεγονός πως η Ελλάδα προσπαθεί να αντιπαραθέσει τις Βρυξέλλες ενάντια στη Μόσχα είναι απίστευτα κοντόφθαλμο» είπε η Judy Dempsey, ερευνήτρια του Carnegie Institute στο Βερολίνο. Αυτό «θα κάνει τις σχέσεις του Τσίπρα μέσα στην ευρωζώνη ακόμη πιο δύσκολες».