Κρίνοντας από την πλημμύρα σχολίων που ακολούθησαν την πρόσφατη σύνοδο κορυφής για την Ελλάδα, ένα σύγχρονο ελληνικό δράμα ξετυλίγεται, όπου ένα μικρό αλλά περήφανο έθνος, η γενέτειρα της δημοκρατίας, υποβάλλεται σε παράλογη λιτότητα από σκληρόκαρδους γραφειοκράτες και τσιγκούνηδες ξένους πολιτικούς. Αυτά τα σχόλια είναι κάπως περίεργα.
Πριν από μερικές ημέρες, η γερμανική βουλή έδωσε τη συγκατάθεσή της για την διαπραγμάτευση ενός νέου πακέτου οικονομικής βοήθειας για την Ελλάδα, αξίας 86 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το μερίδιο της Γερμανίας θα είναι κάτι περισσότερο από το ένα τέταρτο, ή το αντίστοιχο 500 περίπου ευρώ ανά νοικοκυριό. Αυτά είναι μεγάλα ποσά και έρχονται να προστεθούν στα 215 δισεκατομμύρια ευρώ που η Ελλάδα έχει ήδη λάβει υπό το πρώτο και το δεύτερο πακέτο βοήθειας, το 2010 και το 2012. Η Ελλάδα έχει λάβει περισσότερη βοήθεια απ’ ότι είναι συνολικά το ετήσιο ΑΕΠ της – η οποία ξεπερνά, για παράδειγμα, το σχέδιο Μάρσαλ. Όλες οι χώρες της ευρωζώνης θα συμβάλουν, παρ’ ότι μερικές από αυτές έχουν κατά κεφαλήν εισόδημα σημαντικά χαμηλότερο από της Ελλάδας. Αυτή είναι μια ευρεία ενέργεια ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Πράγματι, ο ελληνικός λαός περνά δύσκολες στιγμές. Οι σκηνές των συνταξιούχων να στέκονται σε ουρές στα ΑΤΜ για να πάρουν μέρος της μηνιαίας σύνταξής τους μας έχουν αγγίξει όλους. Υπάρχει, ωστόσο, μεγάλη ανάγκη για μεταρρυθμίσεις. Όσοι θλίβονται για τα δεινοπαθήματα των ελλήνων τείνουν να παραβλέπουν την επιθυμία της πλειοψηφίας η κυβέρνησή τους να κάνει ότι χρειάζεται για να παραμείνουν στην ευρωζώνης. Το αποτέλεσμα της ευρωπαϊκής συνόδου, με συμφωνία όλων των 19 μελών της ευρωζώνης, ανοίγει τον δρόμο για την Ελλάδα να κάνει ακριβώς αυτό.
Σε αντάλλαγμα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη της πραγματοποίησης των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων. Το να βελτιώσει το φορολογικό της σύστημα, να σταματήσει τη φοροδιαφυγή των πλουσίων, καθώς και να φέρει το συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα, δε μοιάζουν να είναι υπερβολικές απαιτήσεις. Την περασμένη εβδομάδα, το ελληνικό κοινοβούλιο συμφώνησε να κάνει τα πρώτα βήματα σε αυτήν τη διαδικασία.
Η μείωση του χρέους της Ελλάδας δεν μπορεί να γίνει μέσω κλασσικού κουρέματος χρέους, το οποίο απαγορεύεται ρητά από τους κανονισμούς της ΕΕ. Δεν μπορούμε απλά να παρακάμπτουμε τους κανόνες και τις συνθήκες μας μέχρι να μην αξίζουν τελικά τίποτα. Ωστόσο, η περαιτέρω παράταση των όρων και η μείωση των τόκων είναι μια επιλογή μόλις αξιολογηθεί επιτυχώς το νέο πρόγραμμα. Η Ελλάδα ήδη απολαμβάνει μοναδικά χαμηλά επιτόκια και το βάρος των πληρωμών των τόκων έχει αναβληθεί για αρκετά χρόνια. Αυτό που έχει σημασία είναι να ξανασταθεί η Ελλάδα στο πόδια της και να ξανακερδίσει εμπιστοσύνη.
Αυτό το οικονομικό φάρμακο έχει δουλέψει αλλού. Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η κρίση χρέους ανάγκασε άλλες ευρωπαϊκές χώρες να υιοθετήσουν σοβαρές μεταρρυθμίσεις στις οικονομίες τους. Η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν περάσει μια δύσκολη διαδικασία, όμως έχουν περάσει τη στροφή και έχουν επιστρέψει στον δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης – η Ιρλανδία και η Ισπανία αναμένεται να αναπτυχθούν γρηγορότερα φέτος από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.
Και η ίδια η Γερμανία, τα τελευταία 12 χρόνια, πραγματοποίησε μεταρρυθμίσεις που της επέτρεψαν να ανακάμψει από μια κατάσταση κατά την οποία θεωρούταν «ο ασθενής της Ευρώπης» και να ξεπεράσει μιαν παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση γρηγορότερα από άλλους. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις ποικίλουν από την εισαγωγή μεγαλύτερης ευελιξίας στην αγορά εργασίας, ως τις αλλαγές στις συντάξεις που αντιμετώπισαν τις επιδράσεις της γήρανσης του πληθυσμού στο σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Όλα αυτά έχουν αποδώσει: η Γερμανία δείχνει και πάλι σταθερή ανάπτυξη, με αύξηση των πραγματικών μισθών τα τελευταία χρόνια.
Όλα αυτά είναι μέρος της ευρύτερης εικόνας. Ο στόχος είναι η Ευρώπη να βγει από την κρίση χρέους πιο δυνατή απ’ ότι ήταν όταν μπήκε. Υπάρχει ισχυρός και επιβλητικός λόγος για αυτό: πρέπει να δούμε πέρα των συνόρων της Ευρώπης. Εάν θέλουμε να διατηρήσουμε την οικονομική ανταγωνιστικότητά μας – το θεμέλιο της ευημερίας μας – μπροστά στους αναδυόμενους διεθνείς ανταγωνιστές, όπως η Κίνα και η Ινδία, πρέπει να βάλουμε σε τάξη το σπίτι μας. Παρατηρούμε πως και το Ηνωμένο Βασίλειο κάνει ανάλογα βήματα για να μειώσει το έλλειμμά του και να ωθήσει την ανταγωνιστικότητά του.
Μόνο μια ισχυρή Ευρώπη θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις τεράστιες προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας, από τη σύγκρουση στην Ουκρανία ως τις φρικαλεότητες του Ισλαμικού Κράτους και τη δραματική κρίση μετανάστευσης στη Βόρειο Αφρική και τη Μεσόγειο. Καμία χώρα δεν μπορεί να τα βάλει μόνη της με αυτές τις προκλήσεις. Για τη Γερμανία, το ευρωπαϊκό σχέδιο πάντα αφορούσε πολύ περισσότερα από την οικονομία. Η αλληλεγγύη με την Ελλάδα θα βοηθήσει να χτιστεί μια πιο στέρεα Ευρώπη.