Με μία αιφνιδιαστική κίνηση η Κίνα προχώρησε στην μεγαλύτερη υποτίμηση του γουάν εδώ και δύο δεκαετίες, σε μια στιγμή που η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται ραγδαία, ενώ παράλληλα το Πεκίνο ασκεί πιέσεις για να ενταχθεί το νόμισμα στο καλάθι διεθνών νομισμάτων του ΔΝΤ.
Δίνει, έτσι, αφορμή για πληθώρα υποθέσεων γύρω από τις προθέσεις της κινεζικής ηγεσίας και ερωτήματα για το ποιες θα είναι οι παρενέργειες της υποτίμησης σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο και ποια θα είναι η αντίδραση της Ουάσιγκτον. Η υποτίμηση κατά 2% του γουάν προκάλεσε κραδασμούς στα νομίσματα των εμπορικών της εταίρων, αλλά και υποψίες ότι η δεύτερη οικονομία στον κόσμο εγκαινιάζει νέο γύρο νομισματικού πολέμου.
Αμεσος ήταν ο αντίκτυπος στα νομίσματα της Νότιας Κορέας, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας και της Σιγκαπούρης, τους στενούς εμπορικούς εταίρους του Πεκίνου, που κινήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες, καθώς επικράτησε η φημολογία ότι θα προχωρήσουν σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις. Πολλοί οικονομικοί αναλυτές επιμένουν πως η κίνηση σχετίζεται περισσότερο με τη φιλοδοξία της Κίνας να ενταχθεί το γουάν στο καλάθι του ΔΝΤ.
Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας χαρακτήρισε την κίνησή της «μια εφάπαξ υποτίμηση», αλλά πολλοί οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι σηματοδοτεί αλλαγή στάσης από την πολιτική του ισχυρού γουάν, που είχε υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια το Πεκίνο, όταν στόχευε στην τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης. Οπως, άλλωστε, σχολίασε σχετικά ο Πάτρικ Τσόβανεκ, της αμερικανικής Silvercrest Asset Management, η Κίνα χρειάζεται το ισχυρό γουάν για να αλλάξει οικονομικό μοντέλο, να στραφεί στην εγχώρια κατανάλωση και να απαγκιστρωθεί από τη φθηνή μεταποίηση, ενώ «ο κόσμος περιμένει από την Κίνα να αυξήσει τη ζήτηση όχι την προσφορά».
Οι επενδυτές πιέζουν για μια αποδυνάμωση του γουάν και αν τους επιτραπεί να καθορίσουν που θα είναι η μέση τιμή, είναι πιθανό το νόμισμα να υποτιμηθεί γρήγορα. Ο Στουάρτ Αλσοπ, επικεφαλής ρίσκου χώρας στην BMI Research, μονάδα της Fitch, προειδοποιεί ότι οι επενδυτές μπορούν να δουν το γουάν ως ένα είδος στοιχήματος και να «να αρχίσουν να παίρνουν θέσεις κατά του νομίσματος, αυξάνοντας την πιθανότητα μιας πιο σοβαρής αποδυνάμωσης του γουάν και περισσότερης οικονομικής αβεβαιότητας».
Απογοητευτικά μακροοικονομικά στοιχεία
Εχουν, πάντως, προηγηθεί τα τελευταία στοιχεία που φέρουν τις κινεζικές εξαγωγές μειωμένες κατά 8,3% τον Ιούλιο, εξαιτίας κάμψης της ζήτησης από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, ενώ οι τιμές παραγωγού καταγράφουν το τέταρτο έτος υποχώρησης. Απογοητευτικά ήταν τα στοιχεία και για τη βιομηχανική παραγωγή που σημείωσε άνοδο 6%, κατώτερη των προβλέψεων, γεγονός που ενισχύει τις εκτιμήσεις ότι η κινεζική οικονομία χρειάζεται νέα μέτρα τόνωσης προκειμένου να αποφευχθεί μια μεγαλύτερη επιβράδυνση. Αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters προέβλεπαν πως η βιομηχανική παραγωγή της Κίνας θα επιβραδύνονταν στο 6,6% τον Ιούλιο από 6,8% τον προηγούμενο μήνα. Οι επενδύσεις σε πάγια στοιχεία ενεργητικού αυξήθηκαν κατά 11,2% στο επτάμηνο, έναντι του 11,5% που προέβλεπαν οι αναλυτές. Οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 10,5% τον Ιούλιο, λίγο χαμηλότερα από το 10,6% που ανέμεναν οι αναλυτές.
Πώς σχολίασαν οι αναλυτές
Πολλοί οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν πως το ασθενέστερο γουάν δεν πρόκειται να θεραπεύσει όλα τα προβλήματα των κινεζικών εξαγωγικών επιχειρήσεων, που πλήττονται και από την αύξηση του κόστους των εργατικών χεριών, αλλά θα αποτρέψει τον αποπληθωρισμό, καθώς θα οδηγήσει σε ανατίμηση των πρώτων υλών και των καυσίμων. Μερίδα αναλυτών εκτιμά πως η υποτίμηση του γουάν προλειαίνει το έδαφος για την ένταξή του στο καλάθι νομισμάτων του ΔΝΤ, το οποίο, ωστόσο, λιγότερο από μία εβδομάδα πριν εξέφρασε επιφυλάξεις επί του θέματος υπογραμμίζοντας ότι το κινεζικό νόμισμα δεν πληροί το κριτήριο της ελεύθερης χρήσης και διακύμανσής του στις αγορές. Επικρατεί, άλλωστε, προβληματισμός για το ποια θα είναι η αντίδραση της Ουάσιγκτον, που, στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, ασκούσε πιέσεις στο Πεκίνο για να επιτρέψει την ανατίμηση του νομίσματος κατηγορώντας την κινεζική ηγεσία για χειραγώγηση του νομίσματος, με σκοπό την αθέμιτη ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών της.
Βολές από Ντόναλντ Τραμπ
Πάντως ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Αμερικανός μεγιστάνας και υποψήφιος για το προεδρικό χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ενόψει των εκλογών του 2016, υποστήριξε ότι η υποτίμηση του γουάν από την κεντρική τράπεζα της Κίνας θα μπορούσε να αποδειχθεί “καταστροφική” για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
“Απλώς μας καταστρέφουν”, είπε ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ο οποίος ανέκαθεν επέκρινε τη νομισματική πολιτική της Κίνας, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN.
“Συνεχώς υποτιμούν το νόμισμά τους μέχρι να πετύχουν το σωστό. Κάνουν μια μεγάλη υποτίμηση στο γιουάν και αυτό θα είναι καταστροφικό για εμάς”, συνέχισε.
Οι σχέσεις της Ουάσινγκτον με το Πεκίνο είναι ένα από τα θέματα που ανακινεί συχνά ο Τραμπ αφότου δήλωσε υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων στις προεδρικές εκλογές. Ο επιχειρηματίας έχει υποσχεθεί ότι θα είναι πιο σκληρός στις διαπραγματεύσεις του με την Κίνα σε μια προσπάθεια να δώσει ώθηση στην αμερικανική οικονομία.
“Έχουμε τόσο μεγάλη ισχύ επί της Κίνας. Η Κίνα πλούτισε χάρη σε εμάς. Η Κίνα ανασυγκροτήθηκε με τα χρήματα που απομύζησε από τις ΗΠΑ και τις δουλειές που απομύζησε από τις ΗΠΑ” είπε στο CNN.