Η ευρωζώνη θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλα τρία χρόνια ποσοτικής χαλάρωσης και 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ τις απολεσθείσες δυνάμεις της, προειδοποιεί η Standard & Poor’s.
Με την ανεργία επίμονα ψηλά και την ανάπτυξη να περιτριγυρίζει ακόμη τον πάτο ύστερα από επτά χρόνια χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναπόφευκτα θα χρειαστεί να διπλασιάσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της των 1,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο ξεκίνησε νωρίτερα φέτος.
Η προειδοποίηση ήρθε την ίδια ώρα που ο πληθωρισμός έπεσε και πάλι στα αρνητικά πεδία για πρώτη φορά σε έξι μήνες τον Σεπτέμβριο. Η ανάπτυξη των καταναλωτικών τιμών βούτηξε στο -0,1%, ανατρέποντας τις προσδοκίες των αναλυτών αφού πιέστηκε από την πρώτη σχεδόν 9% στις ενεργειακές τιμές. Ο δομικός πληθωρισμός – που εξαιρεί τους ασταθείς παράγοντες όπως οι τιμές της ενέργειας – παρέμεινε σταθερά στο 0,9%.
Είναι η πρώτη φορά που ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει για να καταδιώξει το κοινό νόμισμα αφότου ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έδωσε μια σκληρή μάχη στο εσωτερικό της Τράπεζας για να ξεκινήσει τις αγορές περιουσιακών στοιχείων τον Μάρτιο.
Η ΕΚΤ αναμένεται να συνεχίσει το πρόγραμμα των 60 δισεκατομμυρίων ευρώ ανά μήνα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016, και έχει πει πως είναι πρόθυμη να παρατείνει την ποσοτική χαλάρωση κατά συνέπεια της αναστάτωσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές και του πανικού για την επιβράδυνση στην Κίνα.
Όμως η πρόβλεψη της S&P’s πως το πρόγραμμα θα συνεχιστεί μέχρι τα μέσα του 2018 ξεπερνά κατά πολύ τις προσδοκίες των αναλυτών για παράταση μόλις έξι μηνών. Επίσης, θα έφτανε τα πυρομαχικά της τράπεζας σε κάτι περισσότερο από το διπλάσιο, στα 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ.
«Ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση, θεωρούμε πως ο πληθωρισμός θα είναι ακόμη αρκετά χαμηλότερα του στόχου της τράπεζας, που είναι κοντά στο 2%» είπε η εταιρεία αξιολόγησης.
«Δε θα μας προκαλούσε έκπληξη εάν η τράπεζα ανακοίνωνε, ακόμη και φέτος τον Δεκέμβριο, πως σκοπεύσει να παρατείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης πολύ μετά το 2016, μέχρι τα μέσα του 2018, με ένα σύνολο που θα μπορούσε να φτάσει τα 2,4 τρισεκατομμύρια ευρώ, το διπλάσιο της αρχικής δέσμευσης.»
Οι ωθητικές συνέπειες της ευρωπαϊκής ποσοτικής χαλάρωσης έχουν παρεμποδιστεί από την αυξανόμενη αξία του ευρώ τους τελευταίους μήνες, σημειώνει η S&P. Το κοινό νόμισμα έχει υπερτιμηθεί έναντι του δολαρίου ως αποτέλεσμα της αβεβαιότητας στην αγορά για την αύξηση του επιτοκίου στις ΗΠΑ, περιορίζοντας την επίδραση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής στην πραγματική οικονομία.
Το ισχυρότερο ευρώ είναι άσχημα νέα για την ΕΚΤ
«Σε μια στιγμή που η εξωτερική ζήτηση αποδυναμώνεται, όπως συμβαίνει σήμερα, μια λιγότερο ανταγωνιστική συναλλαγματική ισοτιμία είναι ένα επιπλέον εμπόδιο για τους εξαγωγείς» ανέφερε η έκθεση.
Προς περαιτέρω ανησυχία των πολιτικών παραγόντων, η ανεργία επίσης αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στα διευκολυντικά μέτρα της ΕΚΤ. Η ανεργία ανατιμήθηκε στο 11% τον Αύγουστο και παραμένει πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο του 8,8% που βλέπαμε στην Ευρώπη προ κρίσης, μεταξύ 1999 και 2007. Η ανεργία αυξήθηκε και πάλι στην Κύπρο, τη Φινλανδία, την Πορτογαλία, και τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, τη Γαλλία, όπου έχει φτάσει το εντυπωσιακό 10,8%.
Αυξάνοντας τις ανησυχίες, οι προσδοκίες της αγοράς για μελλοντικό πληθωρισμό – ένας σημαντικός δείκτης για τους κεντρικούς τραπεζίτες – έχει επίσης ξαναπέσει στα επίπεδα προ ποσοτικής χαλάρωσης, μόλις στο 1,5%.
Οι προσδοκίες πληθωρισμού της αγοράς πέφτουν παρά την ποσοτική χαλάρωση
Όμως η προοπτική της μόνιμης ποσοτικής χαλάρωσης αναπόφευκτα θα προκαλέσει ανησυχία στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης – τη Γερμανία.
Ο επιθετικός επικεφαλής της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, Jens Weidmann, κάλεσε τους ομολόγους του να αγνοήσουν τις παροδικές επιδράσεις των χαμηλότερων τιμών των εμπορευμάτων όταν αποφασίζουν για επέκταση του προγράμματος.
«Η νομισματική πολιτική θα πρέπει να βλέπει πέραν των μεταβολών του πληθωρισμού που προκαλούν οι ενεργειακές τιμές, καθώς είναι προσωρινές και αυξάνουν την αγοραστική δύναμη, και άρα ενισχύουν την οικονομία έτσι κι αλλιώς» είπε.
Ωστόσο, η S&P περιέγραψε μιαν εικόνα μιας ευάλωτης νομισματικής ένωσης, εκτεθειμένης σε ένα εύρος εξωτερικών σοκ, από το επιτόκιο των ΗΠΑ μέχρι την επιβράδυνση στην Κίνα.
Σύμφωνα με την αναφορά, εάν η οικονομία της Κίνας έχει μέσον όρο ανάπτυξης μόλις 4,3% για τα δύο επόμενα χρόνια, το κοινό νόμισμα θα ακινητοποιούταν, με το ΑΕΠ να δέχεται χτύπημα 0,8%.
Παρά τις ενστάσεις της για περισσότερη χαλάρωση, η Γερμανία θα ήταν αυτή που θα επηρεαζόταν περισσότερα, με την οικονομία της να συρρικνώνεται κατά 0,9%, ανέφερε η έκθεση.