Τα εναέρια χτυπήματα της Ρωσίας στη Συρία είναι εν μέρει προσχεδιασμένα για να αποσπάσουν υποχωρήσεις από τη Δύση στο θέμα της Ουκρανίας, κάνοντας τη Μόσχα παίκτη-κλειδί σε οποιεσδήποτε προσπάθειες των παγκόσμιων δυνάμεων να δημιουργήσουν έναν μετασυγκρουσιακό διακανονισμό στη Δαμασκό, πιστεύουν κάποιοι δυτικοί αξιωματούχοι.
Παρ’ ότι η συριακή πρωτεύουσα βρίσκεται 3.000 χιλιόμετρα νότια του Κιέβου, για τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι δύο μέτωπα του ίδιου πολέμου, που έχει ως στόχο να εμποδίσει την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση της Ουκρανίας, υποστηρίζουν κάποιοι αξιωματούχοι της ΕΕ, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Δημοσίως, κανένας αξιωματούχους δε θα κάνει αυτού του είδους τη σύνδεση, λέγοντας πως είναι πολύ υποθετική και οι γάλλοι διπλωμάτες που διοργανώνουν μιαν υψηλού επιπέδου συνάντηση με τον Πούτιν στο Παρίσι την Παρασκευή, είναι πολύ διστακτικοί για να καταλήξουν σε κάποιο συμπέρασμα.
Ιδιωτικά, ωστόσο, ένας αριθμός ανώτερων αξιωματούχων και διπλωματών έχουν εκφράσει την πεποίθησή τους πως ο στόχος του ηγέτη της Ρωσίας είναι να χρησιμοποιήσει την παρέμβασή του στη Συρία εν μέρει για να πιέσει τη Δύση να αποδεχτεί σιωπηρά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και σταδιακά να αποσύρει τις κυρώσεις που επέβαλε ως αντίποινα.
Το Κρεμλίνο λέει πως τα εναέρια χτυπήματα της Ρωσίας έχουν ως στόχο «γνωστές» τρομοκρατικές οργανώσεις στο εσωτερικό της Συρίας.
Στρατηγικά, τα χτυπήματα του Πούτιν εξασφαλίζουν τα συμφέροντά του, προστατεύοντας τον σύρο πρόεδρο Bashar al-Assad και το συριακό λιμάνι της Ρωσίας στην Ταρτούς, το οποίο συμπληρώνει την πρόσβαση της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, την οποία πλέον ελέγχει αφού κατέλαβε τη χερσόνησο της Κριμαίας.
Οι δυτικοί αξιωματούχοι βλέπουν επίσης άλλα κίνητρα, όπως για παράδειγμα, η Μόσχα θα μπορούσε να πει πως η στρατιωτική της επέμβαση στον εμφύλιο της Συρίας, η πρώτη της επέμβαση στη Μέση Ανατολή εδώ και δεκαετίες, θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για να περιορίσει τους τεράστιους αριθμούς προσφύγων που εισρέουν στην Ευρώπη.
Οι περισσότεροι βλέπουν έναν τρόπο να γίνει ο Πούτιν «απαραίτητος συνομιλητής για τη Δύση», όπως το έθεσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, αναγνωρίζοντας πως υπερασπίζεται έναν παλαιό σύμμαχο, τη δυναστεία των Assad.
«Είναι το ίδιο παιχνίδι» είπε άλλος αξιωματούχος, στενά συνδεδεμένος με την ουκρανική πολιτική. «Η εμπλοκή του Πούτιν στη Συρία είναι ένας τρόπος να ζητήσει υποχωρήσεις, να κάνει τη δύση να αποφύγει να συζητά για την Κριμαία, να σταματήσει τις κυρώσεις και να αποδεχτεί το πάγωμα της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.»
Όμως κάποιοι στις Βρυξέλλες και στο Κίεβο, που κατηγορούν τη Ρωσία για στήριξη της αυτονομιστικής επανάστασης στην ανατολική Ουκρανία, πιστεύουν πως η συγκυρία της δραματικής πτώσης στις διαπλοκές στην ανατολική Ουκρανία και τα χτυπήματα της Ρωσίας στη Συρία, δεν είναι τυχαία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Pavlo Klimkin, αναφερόμενος στις περιοχές που κρατούνται από τους επαναστάτες, το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ, είπε πως δεν έχει καμία αμφιβολία. «Η εκεχειρία είναι σε καλύτερη κατάσταση γιατί το αποφάσισαν οι ρώσοι.»
Ύστερα από 16 μήνες συγκρούσεων και 8.000 θανάτους, η διαμάχη έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο της ύστερα από μια συμφωνία ειρήνης τον Φεβρουαρίου, ενώ ετοιμάζονται προσπάθειες για απόσυρση τανκς και όπλων.
Θα μπορούσε ακόμη να αναζωπυρωθεί, όμως προς το παρόν οι εξελίξεις ελαχιστοποίησαν την κριτική της ανατολικής Ουκρανίας στα Ηνωμένα Έθνη αυτήν την εβδομάδα και ο Πούτιν σχεδόν δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.
Αντ’ αυτού, η κίνηση του Πούτιν να χτυπήσει τους πολεμιστές του Ισλαμικού Κράτους κυριάρχησε στη συνεδρίαση του ΟΗΕ, αφήνοντας τον πρόεδρο Petro Poroshenko να βασίζεται στους δικούς του διπλωμάτες για να παρέχουν το πιο δυνατό χειροκρότημα στις κατηγορίες του κατά της Ρωσίας κατά τη διάρκεια της συνέλευσης.
Οι ρώσοι διπλωμάτες δεν παραβρέθηκαν στην ομιλία του Poroshenko. Η Μόσχα απορρίπτει της κατηγορίες της Δύσης πως παρείχε όπλα στους επαναστάτες και πως έχει στρατεύματα στην ανατολική Ουκρανία. Ο Πούτιν κατηγορεί τη Δύση για την κρίση, η οποία, υποστηρίζει, σχεδίαζε πραξικόπημα στην Ουκρανία.
Ενώ οι δυτικοί αξιωματούχοι καλωσορίζουν την παύση της βίας, ανησυχούν επίσης πως οι κυβερνήσεις θα δεχτούν τις εξελίξεις ως αυτό που φαίνονται, φοβούμενοι πως οι χώρες της ΕΕ που βρίσκονται παραδοσιακά πιο κοντά στη Ρωσία μπορεί να θελήσουν να υιοθετήσουν μιαν πιο επιεική γραμμή με τη Μόσχα και να συζητήσουν την άρση των κυρώσεων που λήγουν στο ξεκίνημα του επόμενου έτους.
Ο Sigmar Gabriel, ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, υποστηρίζει τη χαλάρωση των κυρώσεων για να εξασφαλιστεί η συνεργασία της Μόσχας για τη διαμάχη στη Συρία.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του γραφείου της καγκελάριου Μέρκελ Peter Altmaier και ο υπουργός Εξωτερικών Frank-Walter Steinmeier έχουν απορρίψει την ιδέα της αντιπαροχής. «Δε θέλουμε να μπλέξουμε τα πράγματα» είπε ο Steinmeier.
Οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Ευρώπης είναι επίσης ανήσυχες.
«Το να εμπιστευτείς μια χώρα που η ίδια… συμμετέχει επιθετικά στην επικράτεια μιας άλλης χώρας, θα ήταν πολύ δύσκολο να πιστέψεις πως μια τέτοια χώρα μπορεί να φέρει την ειρήνη σε κάποιον, ή ότι έχει ειλικρινείς προθέσεις» είπε η πρόεδρος της Λιθουανίας Dalia Grybauskaite στη Νέα Υόρκη, αναφερόμενη στη Ρωσία.
Την Παρασκευή, ο Πούτιν θα συναντηθεί με τον Poroshenko της Ουκρανίας μαζί με τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολλάντ και την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο Παρίσι, για να συζητήσουν το ουκρανικό ζήτημα και τη συμφωνία του Μινσκ που υπογράφηκε τον Φεβρουάριο στην πρωτεύουσα της Λευκορωσίας.
Ο Πούτιν έχει επιδιώξει να εκμεταλλευτεί τους διχασμούς ανάμεσα στις κυβερνήσεις της ΕΕ, καθώς κάποιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Ουγγαρίας και της Ιταλίας, στήριξαν διστακτικά το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων, τις απαγορεύσεις μετακίνησης και τα μέτρα αποκλεισμού της πρόσβασης της Ρωσίας σε κεφάλαια, προτιμώντας τον διάλογο.
Το πάγωμα της κατάστασης στην Ουκρανία, αλλά χωρίς να έχει εφαρμόσει πλήρως το 12 σημείων σχέδιο του Μινσκ για την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, ευνοεί τον Πούτ8ιν, καθώς το επιτρέπει να συνεχίζει και να σταματά τη σύγκρουση κατά το δοκούν.
«Μία παγωμένη διαμάχη μπορεί πάντα να ξεπαγώσει» είπε ο Jacek Saryusk-Wolski, πολωνός κεντροδεξιός βουλευτής της ΕΕ, με ενεργή συμμετοχή στις δυτικές προσπάθειες για την ενσωμάτωση του Κιέβου. «Θέλει να μπορεί να ελέγχει τη σύγκρουση και να εμποδίσει την Ουκρανία στην ευρωπαϊκή της πορεία.»