Η ετήσια συνεδρίαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ξεκινά με παρασκήνιο τις αυξανόμενες ανησυχίες για την υγεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Από τις κακουχίες των αναδυόμενων οικονομικών μέχρι την κλίμακα της κινεζικής οπισθοχώρησης, υπάρχουν πολλά να συζητηθούν στη συγκέντρωση στη Λίμα, μαζί με την αντιμετώπιση μακροχρόνιων προβλημάτων, όπως η λήψη σκληρότερων μέτρων για τις φορολογικές σχέσεις των πολυεθνικών εταιρειών.
Αναδυόμενες οικονομίες στο χείλος του γκρεμού
Οι ετήσιες συνεδριάσεις του ΔΝΤ είναι μια ευκαιρία για τους υπουργούς Οικονομικών και τους κεντρικούς τραπεζίτες των 88 χωρών-μελών του ταμείου με έδρα στην Ουάσινγκτον, να μοιραστούν τις ανησυχίες τους για την κατάσταση του οικονομικού κόσμου.
Φέτος, είναι οι αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες είχαν συμβάλει στην ενίσχυση της παγκόσμιας κρίσης ύστερα από τη μεσιτική κρίση, αυτές που προκαλούν το περισσότερο άγχος.
Η Βραζιλία και η Ρωσία βρίσκονται σε ύφεση, η Κίνα επιβραδύνει απότομα, και μια σειρά άλλων αναπτυσσόμενων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και της Βενεζουέλας, φαίνεται ευάλωτη στην πτώση των τιμών των προϊόντων και το ενισχυμένο δολάριο. Οι υπουργοί Οικονομικών θα συζητήσουν πώς θα πρέπει να αποφευχθεί η κλιμάκωση αυτής της αδυναμίας και η εξέλιξή της σε μια χρηματοπιστωτική κρίση.
Πτώση στην Κίνα
Η πτωτική στροφή της Κίνα κατέφθασε ακριβώς τη στιγμή που ήλπιζε να κερδίσει την είσοδο στο κλαμπ των με πλήρη δικαιώματα, ενηλίκων μελών του ΔΝΤ. Το Πεκίνο ήλπιζε εδώ και καιρό πως το νόμισμα της Κίνας, το γιουάν, θα προστιθόταν στο λεγόμενο, ειδικό καλάθι δικαιώματος ανάληψης – τη μικρή λίστα των νομισμάτων στα οποία εκφράζονται οι αξιώσεις των μελών-χωρών στο ΔΝΤ.
Η Κίνα ελπίζει πως αυτή η σφραγίδα έγκρισης από το ΔΝΤ θα αυξήσει την ελκυστικότητα του γιουάν ως αποθεματικό νόμισμα για τους επενδυτές, και θα υπονομεύσει την ηγεμονία του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Απόφαση αναμένεται να ληφθεί από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ τον Νοέμβριο, και η αναπάντεχη υποτίμηση του Πεκίνου το καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε ως μια κίνηση προς το να επιτραπεί στην αγορά, αντί της κυβέρνησης, να διορθώσει την αξία του νομίσματος – προαπαιτούμενο για την προσθήκη.
Οι κινέζοι αξιωματούχοι αναμένεται να πιέσουν τους συναδέλφους τους στη Λίμα να αφήσουν στην άκρη τις βραχυπρόθεσμες ταλαντεύσεις και να στηρίξουν το γιουάν.
Η Diana Choyleva της Lombard Street Research λέει πως η απόφαση θα είναι κρίσιμη για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα: «Εάν το ΔΝΤ προσθέσει το γιουάν στο καλάθι των νομισμάτων – και οι οιωνοί είναι ευνοϊκοί αυτή τη στιγμή – είναι πολύ πιο πιθανό η Κίνα να συνεχίσει να είναι ένας υπεύθυνος παγκόσμιος πολίτης και να απελευθερώσει τη συναλλαγματική της ισοτιμία, παρεμβαίνοντας για να εξασφαλίσει μια σταδιακή μείωση. Εάν η είσοδός της απορριφθεί, μια πιο απότομη υποτίμηση είναι πολύ πιο πιθανή» είπε πρόσφατα.
Τα οικονομικά της Ελλάδας
Το ΔΝΤ έχει προς το παρόν συμβάλει με την εμπειρογνωμοσύνη του, αλλά όχι με χρήματα, στην πιο πρόσφατη, τρίτη διάσωση της χτυπημένης από την ύφεση ελληνικής οικονομίας, επιμένοντας πως θα ήταν απρόθυμο να αφιερώσει πόρους μέχρις ότου οι ευρωπαίοι εταίροι της Αθήνας κάνουν μια «συγκεκριμένη και στέρεη» πρόταση για διαγραφή κάποιου από το μη βιώσιμο χρέος της.
Οι συζητήσεις στη Λίμα θα εστιάσουν κατά πάσα πιθανότητα στο κατά πόσο η Ελλάδα επιδεικνύει αρκετή πρόοδο στην εκπλήρωση των σκληρών, πολιτικών στόχων που της έχουν τεθεί από τους πιστωτές της, και το πότε το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα διάσωσής της. Ωστόσο, με το ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ της να αναμένεται να φτάσει στο 206%, σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς του ΔΝΤ, συνεχίζει να υπάρχει πίεση στην ευρωζώνη να προσφέρει ουσιαστική ελάφρυνση χρέους.
Φοροδιαφυγή
Ο George Osborne, ο οποίος θα πετάξει στη Λίμα αμέσως μετά τη συνδιάσκεψη του Συντηρητικού κόμματος στο Μάντσεστερ, θα εστιάσει στις τελευταίες παγκόσμιες προσπάθειες εμπόδισης των πολυεθνικών εταιρειών που διαφεύγουν από την πληρωμή του μεριδίου τους του εταιρικού φόρου.
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης δημοσίευσε προτάσεις αυτήν την εβδομάδα για την αντιμετώπιση των λογιστικών τεχνασμάτων που χρησιμοποιούνται για μεταφορά των κερδών σε δικαιοδοσίες με χαμηλή φορολογία.
Ο υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου θα μιλήσει σε μια εκδήλωση για την εφαρμογή των σχεδίων και θα υποσχεθεί να συνεχίσει τις βρετανικές προσπάθειες για να αναγκάσει τις πολυεθνικές να πληρώσουν. Και οι υπουργοί Οικονομικών αναμένεται να τον στηρίξουν. Ωστόσο, οι παρασκηνιακές πιέσεις από τις πολυεθνικές φέρονται να έχουν αποδυναμώσει τα σχέδια.
«Κανονικοποίηση» επιτοκίου
Σε έναν καταιγισμό εγγράφων που δημοσιεύτηκαν πριν από τις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας, το ΔΝΤ προειδοποίησε επανειλημμένα για τις πιθανές επιπτώσεις της αύξησης του επιτοκίου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για τον υπόλοιπο κόσμο.
Όπως και πολλοί άλλοι στο πολιτικό κατεστημένο, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ θα ήθελαν τα επιτόκια να ήταν υψηλότερα, λόγω των υπερβολικών ρίσκων που αναλαμβάνουν οι επενδυτές και οι επιχειρήσεις όταν τα κόστη δανεισμού είναι τόσο χαμηλά. Ωστόσο, φοβούνται πως θα προκληθεί χάος μόλις τα επιτόκια ξεκινήσουν να ανεβαίνουν.
Η Janet Yellen, η επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ξεκαθάρισε τον Σεπτέμβριο, όταν ανέβαλε την αναμενόμενη αύξηση του επιτοκίου, πως την ανησυχούν οι επιπτώσεις στις αναπτυσσόμενες αγορές.
Στη Λίμα αυτήν την εβδομάδα, εκείνη και ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Jack Lew, θα ακούσουν πολλούς εκπροσώπους, ιδιαίτερα πολιτικούς παράγοντες από αναδυόμενες οικονομίες, να μιλούν για τις επιπτώσεις που θα είχαν τα υψηλότερα αμερικανικά επιτόκια στις οικονομίες τους.
Η επόμενη κίνηση στην καριέρα της Λαγκάρντ
Η Κριστίν Λαγκάρντ, πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, πλησιάζει το τέλος της πενταετούς θητείας της ως διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ, μία θέση που παραδοσιακά ανήκει σε ευρωπαίο.
Η θητεία της υπήρξε κάποιες φορές αμφιλεγόμενη. Για παράδειγμα, η ρόλος του ΔΝΤ στην κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους, που πάντα αντιμετωπιζόταν με σκεπτικισμό από τα μέλη των αναπτυσσόμενων οικονομιών, έχει δεχτεί δριμεία κριτική. Ωστόσο, κράτησε το πλοίο σταθερό όταν ο προκάτοχός της Ντομινίκ Στρος-Καν άφησε τη θέση ξαφνικά, εν μέσω καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση.
Η Λαγκάρντ είπε σε πρόσφατη συνέντευξη πως θα αποφασίσει στο τέλος αυτού του έτους αν θέλει να επιδιώξει μια δεύτερη θητεία στην Ουάσινγκτον. «Τότε θα πρέπει πραγματικά να αποφασίσω… με προσωπική και οικογενειακή ατζέντα, τι μπορώ να κάνω.»
Κάποιοι σχολιαστές θεωρούν πως ίσως έχει το βλέμμα της στραμμένο σε έναν μεγαλύτερο στόχο: την προεδρεία της Γαλλίας, μια θέση που θα αδειάσει το 2017. Και σίγουρα θα υπάρξουν συζητήσεις στη Λίμα για το ποιος μπορεί να την διαδεχτεί.