Η μάχη για την υποτιθέμενη επιτυχία του ευρωπαϊκού σοσιαλισμού συνεχίζεται. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία, έχουν αποκτήσει τη φήμη των εξαιρετικά πλούσιων, παρά την υψηλή κρατική παρέμβαση και φορολογία στις οικονομίες τους.
Ξεκινώντας από εκεί, πολλοί υποθέτουν πως η υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται λίγο πολύ σε παρόμοια κατάσταση, ακόμη κι αν είναι λίγο φτωχότερες. Εάν δούμε πιο προσεκτικά τα στοιχεία, ωστόσο, προκύπτει μια πολύ διαφορετική εικόνα και βρίσκουμε πως ένα μεσαίο νοικοκυριό στις ΗΠΑ είναι σε καλύτερη κατάσταση (σε σχέση με το εισόδημα) απ’ ότι ένα μεσαίο νοικοκυριό σε όλες εκτός από τρεις ευρωπαϊκές χώρες.
Τον προηγούμενο χρόνο, ξεκίνησε μια διαμάχη για το πώς συγκρίνεται η Βρετανία με τις ξεχωριστές πολιτείες των ΗΠΑ. Στο UK Spectator, ο Fraser Nelson εξήγησε «γιατί η Βρετανία είναι φτωχότερη από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, εκτός του Μισισίπι». Μια εβδομάδα αργότερα, το TIME ανταπάντησε με ένα άρθρο με τίτλο «Όχι, η Βρετανία δεν είναι φτωχότερη από την Αλαμπάμα». Ο αρθρογράφος του TIME, ο Dan Stewart, εξήγησε πως ναι μεν η Βρετανία είναι φτωχότερη από πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, αλλά σίγουρα όχι από όλες.
Το κύριο πρόβλημα του άρθρου του Spectator, υποστήριξαν οι επικριτές του, ήταν πως βασίστηκε κυρίως στο ΑΕΠ και στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ για να κάνει τις συγκρίσεις. Οι κριτικοί στο TIME πολύ σωστά σημείωσαν πως εάν κάποιος θέλει να βγάλει γενικά συμπεράσματα για τη φτώχια σε διάφορες χώρες, οι αριθμοί του ΑΕΠ μάλλον δεν είναι το καλύτερο μέτρο. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μπορεί για παράδειγμα να στρεβλωθεί προς τα πάνω από έναν μικρό αριθμό πολύ πλούσιων ατόμων. Άλλωστε, πρόκειται απλά για το ΑΕΠ διαιρεμένο με τον συνολικό πληθυσμό. Αυτό δε μας δίνει καμία εικόνα για το πώς περνούν τα μεσαία νοικοκυριά σε αυτές τις περιοχές. Επίσης, είναι προτιμότερο να αποφεύγει κανείς τους μέσους όρους και να υπολογίζουμε με βάση της μέσες τιμές εάν θέλουμε να αποφύγουμε αριθμούς που μπορούν να επηρεαστούν από τις ακραίες τιμές.
Την ίδια κριτική είχε δεχτεί μια έρευνα του 2007 από τους σουηδούς οικονομολόγους Fredrik Bergström και Robert Gidehag, οι οποίοι είχαν καταλήξει ότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους η Σουηδία ήταν φτωχότερη από τις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ.
Η έρευνα των Bergstrom και Gidehag δεν ήταν μια πρόχειρη ανάλυση, όμως με δεδομένο πως είχαν στηριχτεί σε μεγάλο βαθμό στα στοιχεία κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ίσως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε εδώ σε στοιχεία που βασίζονται στο μέσο εισόδημα, ώστε να γίνουν πιο φανερές οι ανισότητες στο εισόδημα και να έχουμε μιαν καλύτερη εικόνα της αγοραστικής δύναμης του μέσου πολίτη.
Το εθνικό μέσο εισόδημα των ΗΠΑ παρουσιάζεται με κόκκινο. Αριστερά αυτής της στήλης είναι άλλες χώρες του ΟΟΣΑ και δεξιά της κόκκινης στήλης είναι οι ξεχωριστές πολιτείες των ΗΠΑ. Αυτές οι συγκρίσεις σε εθνικό επίπεδο λαμβάνουν υπόψιν τους φόρους και συνυπολογίζουν τις κοινωνικές παροχές (για παράδειγμα, την κοινωνική πρόνοια και την επιδοτούμενη από το κράτος ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) ως εισόδημα. Η αγοραστική δύναμη έχει προσαρμοστεί για να λάβει υπόψιν τις διαφορές στο κόστος ζωής σε διαφορετικές χώρες.
Από τη στιγμή που η Σουηδία θεωρείται ένα είδος γης της επαγγελίας για τους αμερικανούς σοσιαλιστές, ας ξεκινήσουμε τη σύγκριση από εκεί. Βρίσκουμε λοιπόν πως αν γινόταν μέλος των ΗΠΑ ως πολιτεία, η Σουηδία θα ήταν φτωχότερη από όλες, εκτός από 12, πολιτείες, με ένα μέσο εισόδημα 27.167 δολαρίων.
Οι μέσοι κάτοικοι πολιτειών όπως το Κολοράντο (35.830 δολάρια), η Μασαχουσέτη (37.626 δολάρια), η Βιρτζίνια (39.291 δολάρια), η Ουάσινγκτον (36.343 δολάριο) και η Γιούτα (36.036 δολάρια), έχουν σημαντικά υψηλότερο εισόδημα από τη Σουηδία.
Με την εξαίρεση του Λουξεμβούργου (38.502 δολάρια), της Νορβηγίας (35.528 δολάρια) και της Ελβετίας (35.083 δολάρια), όλες οι χώρες που παρουσιάζονται εδώ δεν κατάφερναν να χαρακτηριστούν ως πολιτείες υψηλού εισοδήματος εάν γίνονταν μέλη των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες θα ήταν σε χειρότερη κατάσταση από το Μισισίπι, τη φτωχότερη πολιτεία.
Για παράδειγμα, το Μισισίπι έχει υψηλότερο μέσο εισόδημα (23.917 δολάρια) από 18 από τις χώρες που μετρώνται εδώ. Η Τσεχία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Κορέα, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν χαμηλότερο επίπεδο μέσου εισοδήματος από τα 23.000 δολάρια, και κατά συνέπεια είναι χαμηλότερα από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα φτωχότερα μέλη του ΟΟΣΑ (Χιλή, Μεξικό και Τουρκία) έχουν μέσα εισοδήματα πολύ χαμηλότερα από το Μισισίπι.
Η Γερμανία, το κέντρο οικονομικής ισχύος της Ευρώπης, έχει μέσο εισόδημα (25.528 δολάρια) επιπέδου χαμηλότερου από όλες εκτός από 9 αμερικανικές πολιτείες. Η Φινλανδία ισοβαθμεί με τη Γερμανία σε αυτήν την περίπτωση (25.730 δολάρια), και το μέσο εισόδημα της Γαλλίας (24.233 δολάρια) είναι χαμηλότερο και της Γερμανίας και της Φινλανδίας. Η Δανία βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση και έχει μέσο εισόδημα (27.304 δολάρια) χαμηλότερο από όλες, εκτός από 13 πολιτείες των ΗΠΑ.
Από την άλλη, εάν η Αυστραλία (29.875 δολάρια), η Αυστρία (28.735 δολάρια) και ο Καναδάς (28.288 δολάρια) ήθελαν να γίνουν μέλη των ΗΠΑ, θα θεωρούνταν «πολιτείες μεσαίου εισοδήματος», με εισόδημα παρόμοιο με το μέσο των ΗΠΑ, που βρίσκεται στα 30.616 δολάρια.
Ωστόσο, είμαστε πολύ συντηρητικοί με τα στοιχεία των ΗΠΑ εδώ. Συγκρίνουμε τις χώρες του ΟΟΣΑ με πολιτείες των ΗΠΑ με βάση έναν ενιαίο, εθνικό αριθμό για την αγοραστική δύναμη στις ΗΠΑ. Έχουμε ήδη υπολογίσει το κόστος της ζωής σε εθνικό επίπεδο, όμως οι ΗΠΑ είναι τόσο μεγαλύτερες από όλες τις υπόλοιπες χώρες που συγκρίνονται εδώ, που θα πρέπει να υπολογίσουμε το κόστος ζωής ανά περιοχή των Ηνωμένων Πολιτειών. Εάν υπολογίζαμε το πραγματικό εισόδημα με βάση το κόστος της ζωής σε κάθε πολιτεία, θα βρίσκαμε πως η πραγματική αγοραστική δύναμη είναι ακόμη υψηλότερη σε πολλές από τις πολιτείες με χαμηλότερο εισόδημα που είδαμε παραπάνω.
Χρησιμοποιώντας τον περιφερειακό δείκτη ισότητας των τιμών, μπορούμε πλέον να υπολογίσουμε το κόστος της ζωής στις διάφορες πολιτείες.
(2)
Τώρα βλέπουμε μικρότερη διαβάθμιση του επιπέδου του μέσου εισοδήματος στις πολιτείες των ΗΠΑ. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλές πολιτείες με χαμηλό μέσο εισόδημα έχουν και πολύ χαμηλό κόστος ζωής. Την ίδια στιγμή, πολλές πολιτείες με υψηλό μέσο εισόδημα έχουν και υψηλό κόστος ζωής.
Τώρα που έχουμε συνυπολογίσει το χαμηλό κόστος ζωής στο Μισισίπι, βρίσκουμε πως το Μισισίπι (26.517 δολάρια) δεν είναι πλέον η πολιτεία με το χαμηλότερο μέσο εισόδημα σε πραγματικούς όρους. Είναι πλέον η Νέα Υόρκη (26.152 δολάρια) η πολιτεία με το χαμηλότερο μέσο εισόδημα, λόγω του πολύ υψηλού κόστους ζωής.
Αυτό μας προσφέρει μιαν πιο ρεαλιστική εικόνα της αγοραστικής δύναμης του μεσαίου νοικοκυριού στις ΗΠΑ. Και μας βοηθά και στη σύγκριση των πολιτειών με τα μέλη του ΟΟΣΑ, πολλά από τα οποία έχουν πολύ υψηλότερο κόστος ζωής από περιοχές του αμερικανικού νότου και τις μεσοδυτικές πολιτείες. Τώρα που αναγνωρίζουμε πόσο φτηνό είναι να ζει κανείς σε μέρη όπως το Τεννεσί, η Φλόριντα και το Κεντάκι, βρίσκουμε πως οι κάτοικοι σε αυτές τις πολιτείες έχουν υψηλότερο μέσο εισόδημα από τη Σουηδία (μία χώρα που είναι κατά 30% πιο ακριβή από τις ΗΠΑ) και από τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ που συγκρίνονται εδώ.
Μόλις υπολογιστεί η αγοραστική δύναμη μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ, βρίσκουμε πως το μέσο εισόδημα της Σουηδίας (27.167 δολάρια) είναι υψηλότερο μόνο από έξι πολιτείες: Αρκάνσας (26.804), Λουιζιάνα (25.643), Μισισίπι (26.517), Νέο Μεξικό (26.762), Νέα Υόρκη (26.152) και Βόρεια Καρολίνα (26.819).
Βλέπουμε κάτι παρόμοιο όταν ρίξουμε μια ματιά και στη Γερμανία, μόνο που στην περίπτωση της Γερμανίας, κάθε πολιτεία των ΗΠΑ έχει υψηλότερο μέσο εισόδημα από τη Γερμανία. Το μέσο εισόδημα στη Γερμανία είναι 25.528 δολάρια. Τα πράγματα φαίνονται ακόμη πιο δυσμενή για το Ηνωμένο Βασίλειο. Το οποίο έχει 21.033 δολάρια μέσου εισοδήματος, σε σχέση με τα 26.517 του Μισισίπι.
Την ίδια στιγμή, το Κολοράντο (35.059) ισοβαθμεί σχεδόν με την Ελβετία (35.083), ενώ δέκα πολιτείες (Κονέκτικατ, Αϊόβα, Μέρυλαντ, Μινεσότα, Νέο Χάμπσαϊρ, Βόρεια Ντακότα, Νότια Ντακότα, Γιούτα, Βιρτζίνια και Ουάσινγκτον) δείχνουν υψηλότερο μέσο εισόδημα από την Ελβετία. Το Λουξεμβούργο (38.502) από την άλλη, έχει υψηλότερο εισόδημα από όλες τις πολιτείες, με εξαίρεση το Νέο Χάμπσαϊρ (39.034).
Τίποτα σε αυτήν την ανάλυση δε θα πρέπει να προκαλέσει έκπληξη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ίδιου του ΟΟΣΑ (τα οποία συνυπολογίζουν φόρους και κοινωνικές παροχές), οι ΗΠΑ έχουν υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα από όλες, εκτός από τρεις χώρες του ΟΟΣΑ. Η Σουηδία βρίσκεται χαμηλότερα από τις ΗΠΑ σε αυτό το ζήτημα, όπως και η Φινλανδία και η Δανία.
Το γεγονός πως το μέσο επίπεδο των ΗΠΑ είναι υψηλότερο από τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ δικαιολογεί το γεγονός πως οι περισσότερες από αυτές τις χώρες βρίσκονται χαμηλότερα από τις πολιτείες των ΗΠΑ. Οι πολιτείες των ΗΠΑ με υψηλότερο επίπεδο εισοδήματος από το μέσο επίπεδο των ΗΠΑ, όπως είναι αναμενόμενο ξεπερνούν πολλές από τις χώρες του ΟΟΣΑ με σημαντική διαφορά.