Οι ελληνικές τράπεζες πάντα έπαιζαν κομβικό ρολό στην ελληνική οικονομία καθώς ουσιαστικά ήταν ένα ς από του κύριους μοχλούς ανάπτυξης της.
Από την εποχή της δραχμής που έδιναν δυσθεώρητα για σήμερα επιτόκια στους κάλους κατάθετες και «έσπαγαν» στα περίφημα πλαφόν μεταχρονολογημένες επιταγές πελατείας στα περίφημα «πλαφόν» της εποχής πηγαίνοντας έτσι αρκετά βήματα παρακάτω την επιχειρηματική δραστηριότητα μέχρι και πριν από λίγα χρόνια που έβαλαν φωτιά στην στεγαστική και καταναλωτική πίστη οδηγώντας σε «μπουμ» τις αντίστοιχες αγορές.
Στην συνεχεία όμως η κρίση άλλαξε σημαντικά την ταυτότητα τους καθώς επληγησαν άμεσα από τις επιπτώσεις της. Η κύρια πληγή που υπέστησαν ήταν εκείνη της αξιοπιστίας τους, πληγή που άνοιξε περισσότερο με την επιβολή των capitalcontrols.
Σήμερα και για το εγγυς μέλλον ο ρόλος των τραπεζών φαίνεται να αλλάζει και από μοχλός ανάπτυξης να γίνεται διαχείριση κεφαλαίων τόσο ιδιωτικών όσο και δημοσίων .
Η μεγάλη ζημία που έχουν υποστεί τα κεφάλαια τους καθιστά αδύνατη οποιαδήποτε αμιγώς νέα χρηματοδότηση ακόμα και για την αγορά ενός μικρού αυτοκίνητου συναλλαγή που στο παρελθόν διαρκούσε 2-3 ώρες. Είναι κοινό μυστικό στην αγορά ότι κανείς δεν μπορεί να αντλήσει ούτε ένα νέο ευρώ από τις τράπεζες όσο και καλή οικονομική εικόνα να έχει , που ως γνωστόν ελάχιστοι πια είτε φυσικά πρόσωπα είτε εταιρείες έχουν.
Ταυτόχρονα στις παραπάνω δυσκολίες έρχεται να προστεθεί και ο ερασιτεχνισμός της νέας κυβέρνησης με αποκορύφωμα την διαρροή προ 2 εβδομάδων για επιβολή capitalcontrol150 Ε εβδομαδιαίως στους δημοσίους υπάλληλους, διαρροή που είχε καταστροφικές συνέπειες στην όποια πίστη είχε απομείνει στις τράπεζες. Λόγω του εξαιρετικά πλέον υποψιασμένου «φιλοθεάμονος κοινού» όλοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τελικά αυτό το όριο θα ισχύσει για όλους και έσπευσαν να σηκώσουν όσα τελευταία 420αρια μπορούσαν από όσες κάρτες διέθετε ο καθένας δημιουργώντας συμφώνα με καλά πληροφορημένες πήγες «κάποια μικρά θέματα» στις 2 μεγαλύτερες συστημικες τράπεζες της χώρας.
Με τα την επικείμενη ανακεφαλαιοποιηση που ήδη ξεκίνησε θα πρέπει να δούμε εάν θα κερδηθεί το στοίχημα του επανακαθορισμού των ελληνικών τραπεζών ως μοχλού ανάπτυξης με γρήγορη άρση των capitalcontrols. Διαφορετικά η ελληνική οικονομία θα παραμείνει στο θανατηφόρο σπιράλ καθόδου που έχει εισέρθει τους τελευταίους μήνες…
Αισιοδοξία
Την αισιοδοξία τους για την επιτυχή κατάληξη της διαδικασίας της τρίτης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, εκφράζουν τόσο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, όσο και οι τράπεζας, μετά την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και σε αναμονή της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου που θα καθορίζει λεπτομέρειες της σχετικής διαδικασίας.
Τα διοικητικά στελέχη των τραπεζών δίνουν έμφαση στην επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα στις τράπεζες να επικεντρωθούν στο βασικό τους έργο, που είναι η χρηματοδότηση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, δηλαδή της πραγματικής οικονομίας, ώστε να ενισχυθούν οι προϋποθέσεις να επανέλθει σε βιώσιμους αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, μιλώντας χθες στην Βουλή, επισήμανε ότι αυτή τη στιγμή γίνεται η ανακεφαλαιοποίηση μαζί με την αντιμετώπιση των “κόκκινων δανείων”. Έχουμε δύο παράλληλες δραστηριότητες. Αρχίζει σήμερα η ανακεφαλαιοποίηση. Μέσα στη δεύτερη σειρά προαπαιτούμενων θα έχουμε τη λύση για τα “κόκκινα δάνεια”, με αποτέλεσμα στο τέλος του έτους να έχει ολοκληρωθεί και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και των “κόκκινων δανείων”, επισήμανε ο υπουργός. «Τα νέα για την ανακεφαλαιοποίηση είναι ότι πάει πολύ καλύτερα απ’ ό,τι νομίζαμε. Είμαι πολύ πιο ευχαριστημένος σήμερα και αισιόδοξος για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών απ’ ό,τι αν είχαμε κάνει αυτή τη συζήτηση πριν από ένα μήνα», επισήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακαλώτος και συμπλήρωσε: «Ένας λόγος που είμαι πιο αισιόδοξος είναι ότι το EBRD (η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) έχει δηλώσει συμμετοχή, που αποτελεί ένα πρώτο σήμα στην αγορά για τη συμμετοχή των ιδιωτών. Είναι πολύ καλό γιατί δείχνει ότι υπάρχουν επενδυτές που έχουν μακροπρόθεσμη πρόθεση συμμετοχής στην ελληνική οικονομία και ότι μέσα από αυτή τη μακροπρόθεσμη πρόθεση συμμετοχής στην ελληνική οικονομία μπορεί να βοηθηθεί η αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, η πρόσβαση των δικών μας τραπεζών στη διατραπεζική αγορά και το γενικό ζήτημα της ανασυγκρότησης της οικονομίας».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Φωκίων Καραβίας σε δήλωση του αναφέρει ότι η αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέδειξε την Eurobank ως εκείνη με τις μικρότερες και απολύτως διαχειρίσιμες κεφαλαιακές ανάγκες στο δυσμενές σενάριο των τεστ αντοχής. Από αυτήν τη θετική αφετηρία η Eurobank ξεκινά την προσπάθεια για την πλήρη κεφαλαιακή θωράκιση της, με την υποστήριξη υφιστάμενων μετόχων της αλλά και με την προσέλκυση και άλλων υψηλής ποιότητας ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, προσέθεσε ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας και τόνισε:
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι, παρά τις αβεβαιότητες, η προσπάθεια αυτή θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία. Η εντυπωσιακή βελτίωση της σχετικής θέσης της Τράπεζας έναντι των προηγούμενων αντίστοιχων τεστ αντοχής του 2013 και του 2014 επιβεβαιώνει την ορθότητα του ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού που εφαρμόζουμε με συνέπεια στην Ελλάδα και στις διεθνείς μας δραστηριότητες για τη διαχείριση της κρίσης της ελληνικής οικονομίας. Με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε το τραπεζικό σύστημα να μπορεί πλέον να προχωρήσει απερίσπαστο στη χρηματοδότηση νοικοκυριών, επιχειρήσεων και της οικονομίας».
Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Λεωνίδας Φραγκιαδάκης στη δήλωση του αναφέρει ότι η Άσκηση Συνολικής Αξιολόγησης του 2015 αποτελεί ευκαιρία για το Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα να αντιμετωπίσει δραστικά τις επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης των τελευταίων ετών, και επισημαίνει: «Η Εθνική Τράπεζα προτίθεται να επιτύχει δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που θα αντανακλούν τη φιλοδοξία της να ηγηθεί της επιστροφής της Ελληνικής οικονομίας στην ανάπτυξη. Μετά τα αποτελέσματα της Άσκησης Συνολικής Αξιολόγησης, η Εθνική Τράπεζα θα υποβάλει Σχέδιο Άντλησης Κεφαλαίων στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, περιγράφοντας τη στρατηγική της για την κάλυψη τόσο των κεφαλαιακών αναγκών ύψους 1,6 δισ. ευρώ στο Βασικό σενάριο, όσο και των επιπλέον αναγκών ύψους 3 δισ. ευρώ στο Δυσμενές σενάριο. Η Εθνική Τράπεζα στοχεύει να αντλήσει τα αναγκαία κεφάλαια βασιζόμενη, όσο το δυνατόν περισσότερο, σε ιδιωτικές πηγές και στις δικές της κεφαλαιακές δράσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί τόσο η ανάγκη για κρατική ενίσχυση όσο και η συνεπαγόμενη επιβάρυνση του δημοσίου χρέους».
O διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Δημήτριος Π. Μαντζούνης σε δήλωση του με αφορμή και την δημοσιοποίηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της τράπεζας επισήμανε ότι η Τράπεζα παραμένει προσηλωμένη στην επιτυχή ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποιήσης έως το τέλος του τρέχοντος έτους και στην επίτευξη των στόχων του Σχεδίου Αναδιάρθωσης. Οι θετικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η βελτίωση των οικονομικών δεικτών θα επιτρέψουν στην Alpha Bank να επωφεληθεί από την ανάκαμψη της εμπιστοσύνης και της σταθερότητας στον τραπεζικό τομέα, αναφέρει ο κ.Μαντζούνης.
Από πλευράς Τραπέζης Πειραιώς αναλυτές επισημαίνουν, μεταξύ άλλων, ότι η Τράπεζα Πειραιώς επιβαρύνθηκε με τις υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες, καθώς από την αρχή της κρίσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη μεγάλη αναδιάρθρωση και την συγκέντρωση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Ταυτόχρονα στην περίοδο όλης της κρίσης συνέχισε να στηρίζει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν και το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων (περίπου 1,5 εργαζόμενους). «Η Τράπεζα Πειραιώς είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα, συνεπώς έχει σαφώς μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο δανείων έναντι των άλλων τραπεζών, ξεπερνώντας από μόνη της το 30% της εγχώριας αγοράς. Αναλογικώς λοιπόν, προκύπτουν και μεγαλύτερες νέες κεφαλαιακές ανάγκες, μετά από τεστ αντοχής. Τα τελευταία τρία χρόνια η Πειραιώς απορρόφησε άλλες έξι τράπεζες, με διαφορετικά χαρτοφυλάκια δανείων και πιστωτικών κριτηρίων και διαφορετική έως τότε διοικητική στρατηγική. Επίσης η Τράπεζα Πειραιώς, πριν από δύο χρόνια, αποπλήρωσε προς το ελληνικό Δημόσιο τις προνομιούχες μετοχές που είχε λάβει ως κεφαλαιακή ενίσχυση το 2008, με το ξέσπασμα της κρίσης, στο πλαίσιο της κυβερνητικής στήριξης προς όλες τις τράπεζες. Τα κεφάλαια αυτά δεν έχουν επιστραφεί στο Δημόσιο από όλες τις τράπεζες. Η Τράπεζα Πειραιώς τα επέστρεψε αποπληρώνοντας εγκαίρως την υποχρέωσή της, ύψους 750 εκατ. ευρώ. Εάν δεν είχαν επιστραφεί, οι κεφαλαιακές ανάγκες θα ήταν σήμερα μικρότερες κατά 750 εκατ. ευρώ αλλά η συμμετοχή του Δημοσίου στα κεφάλαιά της μεγαλύτερη».
Η διοίκηση της Τράπεζας Αττικής, επισημαίνει ότι η Τράπεζα με την ενεργή στήριξη και εμπιστοσύνη του βασικού της μετόχου ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, των λοιπών μετόχων της, αλλά και προσελκύοντας νέα ιδιωτικά κεφάλαια με στρατηγικό κυρίως προσανατολισμό, θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να καλύψει το συνολικό ύψος των κεφαλαιακών αναγκών που έχουν προκύψει από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. «Οι προϋποθέσεις για να καταλήξει στο επιθυμητό αποτέλεσμα υπάρχουν και θα ενισχυθούν. Σε περίπτωση μη επίτευξης όμως του στόχου της κάλυψης εξ ολοκλήρου των κεφαλαιακών αναγκών από ιδιωτικά κεφάλαια, η Τράπεζα για το όποιο κεφαλαιακό έλλειμμα, θα εξαντλήσει τις σχετικές δυνατότητες του νέου πλαισίου ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων, κάνοντας χρήση του», επισημαίνει η διοίκηση της Τράπεζας Αττικής. Προσθέτει, επίσης, ότι μετά την πλήρη ανακεφαλαιοποίησή της η Τράπεζα θα είναι σε θέση να υποστηρίξει ουσιαστικά την πραγματική οικονομία χρηματοδοτώντας, κυρίως υγιείς επιχειρήσεις στους κλάδους που θα οδηγήσουν την ανάπτυξη τα επόμενα έτη αλλά και νοικοκυριά.