Καθώς ο έλληνας πρωθυπουργός ετοιμάζεται για έναν νέο γύρο δύσκολων διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές, οι αποταμιευτές συνεχίζουν να διστάζουν να στοιχηματίσουν τα χρήματά τους ότι οι συζητήσεις αυτού του έτους θα είναι λιγότερο καταστροφικές για τη θέση της χώρας στην ευρωζώνη από αυτές του 2015.
Τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την κεντρική τράπεζα της Ελλάδας την προηγούμενη εβδομάδα έδειξαν πως οι εκροές των καταθέσεων συνεχίστηκαν τον Νοέμβριο για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, παρ’ ότι οι τράπεζες της χώρας κάλυψαν τα κεφαλαιακά κενά τους και οι αυστηροί κεφαλαιακοί έλεγχοι που τοποθετήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι περιόρισαν τις αναλήψεις και τις μεταφορές χρημάτων στο εξωτερικό. Οι καταθέσεις που διατηρούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις στις ελληνικές τράπεζες έπεσαν κοντά στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 12 ετών, στα 120,9 δισεκατομμύρια ευρώ, τον Νοέμβριο, φτάνοντας τις συνολικές απώλειες στο ρεκόρ των περισσότερων από 43 δισεκατομμυρίων ευρώ, ή 26,4% των συνολικών καταθέσεων, τους τελευταίους 12 μήνες.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης από τους αποταμιευτές μπορεί να εκτροχιάσει τον στόχο της κυβέρνησης να αφαιρέσει τους κεφαλαιακούς ελέγχους μέχρι το τέλος του Ιουνίου. Η διστακτικότητα να επιστρέψουν καταθέσεις που διατηρούν στο εξωτερικό ή κάτω από στρώματα πίσω στις τράπεζες παρεμποδίζει τη δυνατότητα των τραπεζών να παρέχουν πίστωση στην οικονομία, καθώς η κυβέρνηση παλεύει να βγάλει την Ελλάδα έξω από την ύφεση το 2016, ύστερα από μια ταραχώδη χρονιά που έφτασε τη χώρα στο χείλος της εξόδου από την ευρωζώνη.
Ξεχωριστά στοιχεία που επίσης εξέδωσε η Τράπεζα της Ελλάδος έδειξαν πως η απομόχλευση στον ιδιωτικό τομέα αύξησε τον ρυθμό της τον Νοέμβριο, με τους ισολογισμούς των οφειλόμενων δανείων να πέφτουν κατά 2,2% από το περασμένο έτος. Η συστολή της πίστωσης «επέστρεψε δριμύτερη τον Ιούλιο, συνέχισε ανεμπόδιστη τον Αύγουστο, μειώθηκε τον Σεπτέμβριο και αύξησε ρυθμούς ξανά τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο» έγραψαν οι αναλυτές της Pantelakis Securities στην Αθήνα Πάρης Μαντζαβράς και Γιώργος Γρηγορίου σε σημείωμα προς πελάτες την Πέμπτη.
Οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν το εμπόδιο της πανευρωπαϊκής αξιολόγησης του 2014 χάρη σε αυξήσεις κεφαλαίου ύψους μεγαλύτερου των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ και σε σχέδια αναδιάρθρωσης με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, μόνο και μόνο για να δουν τη φερεγγυότητά τους να δοκιμάζεται το 2015, όταν η κυβέρνηση του Τσίπρα επαναστάτησε κατά των όρων που συνόδευαν τη γραμμή διάσωσης της χώρας. Ένα stress test που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποκάλυψε κενό 14,4 δισεκατομμυρίων ευρώ στα λογιστικά τους βιβλία, εν μέσω αυξήσεων των επισφαλών δανείων, υποτονικής οικονομικής δραστηριότητας, ακριβής έκτακτης χρηματοδότησης και αυστηρών περιορισμών στις μεταφορές κεφαλαίων.
Οι ιδιώτες επενδυτές κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος του κενού, καθώς οι τραπεζικές μετοχές έχασαν περισσότερο από το 93% της αξίας τους το 2015. Η κυβέρνηση κάλυψε το υπόλοιπο με περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια ευρώ έκτακτων δανείων από το ταμείο κρίσης της ευρωζώνης, ενώ η εκτίμηση του μετοχικού χαρτοφυλακίου του κράτους στις ελληνικές τράπεζες πρακτικά εξαφανίστηκε τον Νοέμβριο.
Ακόμη και με τον Τσίπρα να διαβεβαιώνει τους αποταμιευτές πως οι τράπεζες της χώρας είναι πλέον ανάμεσα στις πιο επαρκώς κεφαλαιοποιημένες της Ευρώπης και πως δεν υπάρχει κίνδυνος κουρέματος ή μετατροπής των καταθέσεων, οι έλληνες παραμένουν απρόθυμοι να επιστρέψουν τις αποταμιεύσεις τους, καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει τη διαμάχη με τους πιστωτές για τις απαιτήσεις για επιπλέον περικοπές συντάξεων. Η εξοικονόμηση από το ασφαλιστικό βρίσκεται μεταξύ των κυριότερων προϋποθέσεων για την απελευθέρωση της επόμενης δόσης βοήθειας για την Ελλάδα και το ξεκίνημα των συζητήσεων για την ελάφρυνση του χρέους μεταξύ της χώρας και των πιστωτών της στην ευρωζώνη.
«Θεωρούμε την πρόσφατη επιτυχή ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών συστημικών τραπεζών ως σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της κατεστραμμένης εμπιστοσύνης των καταθετών» έγραψαν οι αναλυτές της Euroxx Securities στην Αθήνα Γιάννης Σινάπης και Βαγγέλης Καρανίκας σε σημείωμα προς πελάτες την Πέμπτη, προσθέτοντας πως η διαδικασία θα είναι αρκετή και θα εξαρτηθεί από την πολιτική σταθερότητα και την ομαλή εκπλήρωση της συμφωνίας διάσωσης από την κυβέρνηση.