Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν μετεγκαταστήσει μόλις 0,17% των αιτούντων ασύλου που είχαν υποσχεθεί να υποδεχτούν πριν από τέσσερις μήνες, όπως έχει προκύψει, σε μια αποκάλυψη που πολλοί περιγράφουν ως την τελευταία αποτυχία της μπερδεμένης αντίδρασης της Ευρώπης στην προσφυγική κρίση της ηπείρου.
Αξιωματούχοι της ΕΕ ανακοίνωσαν αυτήν την εβδομάδα πως μόλις 272 σύροι και ερυθραίοι έχουν μεταφερθεί επισήμως από τις χώρες στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης, την Ελλάδα και την Ιταλία, σε άλλες χώρες της ηπείρου. Αυτός ο αριθμός αντιστοιχεί στο 0,17% των 160.000 προσφύγων που είχαν υποσχεθεί να μοιραστούν τα μέλη της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής του Σεπτεμβρίου, και στο 0,03% των 1.008.616 αιτούντων ασύλου που έχουν φτάσει μέσω θαλάσσης μέσα στο 2015.
Η βραδεία αντίδραση της Ευρώπης έρχεται σε έντονη αντίθεση με την επιταχυνόμενη φύση της κρίσης, με τον ρυθμό των ημερήσιων αφίξεων στην Ελλάδα να είναι σήμερα 11 φορές υψηλότερος απ’ ότι ήταν τον Ιανουάριο του 2015. Την Τρίτη, τουλάχιστον 34 άτομα σκοτώθηκαν στο Αιγαίο πέλαγος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας στο πρώτο ναυάγιο του 2016.
Πολλοί από όσους φτάνουν τελικά στην Ελλάδα υποτίθεται πως θα πρέπει να μοιράζονται μεταξύ των υπόλοιπων χωρών της ΕΕ, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας του Σεπτεμβρίου. Όμως σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν αυτήν την εβδομάδα, 19 χώρες της ΕΕ δεν έχουν συμβάλει στην ανακούφιση της Ελλάδας και της Ιταλίας από τους αιτούντες ασύλου, ενώ εκείνες που το έκαναν είναι σε μεγάλο βαθμό χώρες που έχουν ήδη αναλάβει μεγάλο μερίδιο του προσφυγικού βάρους της ηπείρου, όπως η Σουηδία και η Γερμανία.
Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης αποτύχει να προσφέρουν τους αριθμούς των συνοριοφυλάκων που υποσχέθηκαν τον Σεπτέμβριο να στείλουν στην Ελλάδα και την Ιταλία – με μόλις 447 φύλακες να έχουν αποσταλεί από τους υποσχεθέντες 775. Η Ουγγαρία, από τους πιο εμφατικούς υποστηρικτές της ενίσχυσης των ευρωπαϊκών συνόρων, έχει προσφέρει μόλις τέσσερις φύλακες για τη φύλαξη των συνόρων στην Ελλάδα και την Ιταλία.
Η αργή αντίδραση στην κρίση επιδεινώνει το πρόβλημα. Η συμφωνία της ΕΕ τον Σεπτέμβριο είχε σκοπό να προσδώσει μιαν υπόνοια τάξης στην κατανομή των μεταναστών στην ήπειρο. Σύμφωνα με τον Steve Symonds ωστόσο, του διευθυντή του προγράμματος δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών της βρετανικής Διεθνούς Αμνηστίας, η αποτυχία της Ευρώπης να εκπληρώσει τη συμφωνία αυξάνει το χάος, καθώς δεν παρουσιάζει κανένα κίνητρο στους αιτούντες ασύλου να παραμείνουν στην Ελλάδα και να περιμένουν να μετεγκατασταθούν.
«Πολλοί από τους ανθρώπους που υποτίθεται θα επηρεάζονταν από αυτό, δεν υποβάλλουν αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα και την Ιταλία επειδή δεν εμπιστεύονται το σύστημα και κατά συνέπεια είναι έτοιμοι να προχωρήσουν με τον δικό τους τρόπο» είπε ο Symonds.
Προσέθεσε: «Δείχνει πραγματικά την αποτυχία όλων των κρατών να αφοσιωθούν πλήρως σε αυτό από την αρχή. Ποτέ δεν ξεκίνησε πραγματικά να εφαρμόζεται και η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου πριν ακόμη από τη μετεγκατάσταση να εξαιρεθεί πλήρως από τη διαδικασία δεν έχει ενθαρρύνει τα υπόλοιπα κράτη να συμμετάσχουν. Παρ’ ότι έχουν συνυπογράψει επίσημα, το έκαναν αυτό χωρίς καμία δέσμευση».
Τα υπουργεία Εξωτερικών της Ελλάδας και της Ιταλίας δε θέλησαν να κάνουν κανένα σχόλιο.