Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επαναφέρει την προσοχή της στην Τουρκία αυτήν την εβδομάδα καθώς νέες επιθέσεις στη γειτονική Συρία πυροδοτούν νέο κύμα προσφύγων, το οποίο απειλεί να την αναγκάσει να υποχωρήσει και να κλείσει τα γερμανικά σύνορα.
Με την εγχώρια πίεση να αυξάνεται για τη Μέρκελ, καλώντας τη να ακολουθήσει άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να απορρίψει τους αιτούντες ασύλου, η καγκελάριος ταξίδεψε στην Άγκυρα τη Δευτέρα για να ζητήσει από την τουρκική κυβέρνηση να εκπληρώσει τις υποσχέσεις που έδωσε να μειώσει τη ροή των προσφύγων που κατευθύνονται προς την Ευρώπη.
«Το πιο σημαντικό ζήτημα είναι να εκπληρωθεί η μεταναστευτική ατζέντα με την Τουρκία» είπε ο Πέτερ Αλτμάιερ, επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της Μέρκελ, σε συνέντευξή στη γερμανική τηλεόραση την Κυριακή. «Περιμένουμε από την Τουρκία να αναλάβει δράση κατά της παράνομης μετανάστευσης» προς την άλλη πλευρά του Αιγαίου και την Ελλάδα. «Σε αντάλλαγμα, θα πρέπει να βοηθήσουμε την Τουρκία να διαχειριστεί καλύτερα τη δική της προσφυγική κατάσταση.»
Η Μέρκελ φαίνεται ολοένα και πιο απομονωμένη, καθώς η εντατικοποίηση των εχθροπραξιών στη Συρία κινητοποιεί όλο και περισσότερους αμάχους να διαφύγουν, και οι περισσότεροι από τους ομολόγους της στην ΕΕ αρνούνται να επιμεριστούν το προσφυγικό βάρος. Με όλα τα στοιχεία να προμηνύουν μια άνοδο στον αριθμό των αιτούντων ασύλου στην Ευρώπη, η θηλιά γύρω από τον λαιμό της καγκελάριου σφίγγει καθώς οι προσπάθειές της να μετριάσει την εισροή υπονομεύονται από παράγοντες που δε βρίσκονται υπό τον έλεγχό της.
Η Μέρκελ αναμένεται να πραγματοποιήσει συζητήσεις με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, αφού συντόνισε τη θέση της με τον γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολλάντ την Κυριακή, σε ότι αφορά τις προκλήσεις που προκύπτουν για την Ευρώπη από την προσφυγική κρίση και την κατάσταση στη Συρία. Ταξιδεύει στην Τουρκία για δεύτερη φορά μέσα σε τέσσερις μήνες, και λιγότερο από τρεις εβδομάδες μετά τη συμφωνία της με τον Νταβούτογλου πως η παράνομη μετανάστευση αποτελεί απειλή για την περιοχή και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το συντομότερο.
Από τότε, οι επιθέσεις των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης, πιστών στον πρόεδρο Μπασάρ Αλ Ασάντ και με τη στήριξη της Ρωσίας, έχουν οδηγήσει πλήθη ανθρώπων έξω από το Χαλέπι, οχυρό των επαναστατών, αυξάνοντας τους αριθμούς στον δρόμο προς την Ευρώπη, μετά το 1 εκατομμύριο που έφτασε πέρυσι. Αξιωματούχοι της ΕΕ είπαν το Σάββατο πως έχουν ελάχιστους μοχλούς πίεσης απέναντι στην Τουρκία, ακόμη και αφότου εκταμίευσαν 3 δισεκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσουν την κυβέρνηση να στεγάσει, να ταΐσει και να βγει δουλειά στους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τη Συρία.
«Ο κόσμος υπήρξε τυφλός και αναίσθητος σε αυτό το ζήτημα» είπε ο τούρκος αναπληρωτής πρωθυπουργός Νουμάν Κουρτουλμούς σε συνέντευξή του την Κυριακή, προσθέτοντας πως η χώρα του δέχεται σύρους πρόσφυγες από τον Απρίλιο του 2011. Ο αριθμός πλησιάζει πλέον τα 2,7 εκατομμύρια, με άλλους 300.000 μετανάστες από το Ιράκ και αλλού, είπε, προσθέτοντας πως η Τουρκία έχει ξοδέψει περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια ευρώ για να τους βοηθήσει ως σήμερα.
«Δε χρειαζόμαστε την οικονομική βοήθεια κανενός» είπε ο Κουρτουλμούς. «Όταν συζητάμε το μεταναστευτικό ζήτημα, η Τουρκία δε χρειάζεται χρήματα, δε χρειάζεται να διαπραγματευτεί για χρήματα και δεν έχει αυτό στην ατζέντα της.»
Από την πλευρά της στη συμφωνία, η ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσει σε μερίδια μεταναστών για να επιμεριστεί το βάρος της στέγασης προσφύγων με την Τουρκία, είπε στην εβδομαδιαία ενημέρωσή της η Μέρκελ το Σάββατο.
Η επιμονή της καγκελάριου πως η διεθνής διπλωματία κρίσης χρειάζεται χρόνο και πως υπερασπίζεται την ελεύθερη μετακίνηση και το εμπόριο μέσα στην Ευρώπη συγκρούεται με την πραγματικότητα της πτώσης των δημοσκοπικών ποσοστών της ίδιας και του κόμματός της λίγο πριν από τις εκλογές σε τρία γερμανικά κρατίδια στις 13 Μαρτίου.
Τα ποσοστά στήριξης της Μέρκελ έπεσαν αυτόν τον μήνα στο χαμηλότερο σημείο τους από τον Αύγουστο του 2011, καθώς 81% των ερωτηθέντων είπαν πως η κυβέρνησή της είχε χάσει τον έλεγχο επί της προσφυγικής κρίσης, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Infratest Dimap που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη. Μόλις 38% των ερωτηθέντων είπαν πως η κυβέρνησή της κάνει καλή δουλειά, σε σύγκριση με το 51% του Ιανουαρίου.
Ένα περαιτέρω δείγμα της γερμανικής απομόνωσης είναι η εξέταση του ενδεχομένου κοινών τοπικών συνόρων από τις σκανδιναβικές χώρες, για να συντονίσουν τις προσπάθειές τους να αποτρέψουν την εισροή των μεταναστών από τα νότια.
Η προσφυγική κρίση θα απασχολήσει τους ηγέτες της ΕΕ στην επόμενη σύνοδο κορυφής τους στις Βρυξέλλες στις 18-19 Φεβρουαρίου, όταν αναμένονται «πολύ σκληρές συζητήσεις» για την απαίτηση της Γερμανίας από την Ελλάδα και την Ιταλία να επιταχύνουν την καταγραφή και τον επαναπατρισμό των προσφύγων προτού κατευθυνθούν προς το βόρεια Ευρώπη, είπε ο Αλτμάιερ. «Δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί» προσέθεσε.