Περισσότεροι από 100.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει στην Ευρώπη ως τώρα φέτος, με τον τριπλάσιο ρυθμό των αφίξεων του πρώτου μισού του 2015.
Τουλάχιστον 102.500 έχουν φτάσει στα ελληνικά νησιά της Σάμου, της Κω και της Λέσβου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό για τη Μετανάστευση (IOM). Άλλοι 7.500 έχουν φτάσει στην Ιταλία, και στις πρώτες έξι εβδομάδες του έτους γνωρίζουμε πως 411 έχουν χάσει τη ζωή τους επιχειρώντας το ταξίδι.
Το 2015, το ορόσημο των 100.000 αφίξεων δε σημειώθηκε μέχρι το τέλος του Ιουνίου. Καθώς πλησιάζει η άνοιξη και ο καιρός βελτιώνεται, ο ρυθμός των αφίξεων φέτος αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.
Ο IOM εκτιμά πως 20% των αφίξεων προήλθε από το Αφγανιστάν, ενώ σχεδόν οι μισοί ήταν σύροι. Τη Δευτέρα, ΗΠΑ και Ρωσία συμφώνησαν να οργανώσουν μια μερική ανακωχή σε σχέση με το καθεστώς του Ασάντ και το μεγαλύτερο μέρος της συριακής αντίστασης, αλλά όχι και με το Ισλαμικό Κράτος ή το Μέτωπο αλ Νούσρα. Υπάρχουν διευρυμένες αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματική θα είναι η ανακωχή και πόσο καιρό θα κρατήσει.
Η εισροή των προσφύγων έχει βρει μια χαοτική απάντηση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Την Παρασκευή, η Αυστρία επέβαλε ανώτατο όριο στον αριθμό των ανθρώπων που θα επιτρέπει να εισέρχονται καθημερινά, σε 80 αιτούντες ασύλου και 3.200 ανθρώπους που προσπαθούν να προχωρήσουν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ο περιορισμός οδήγησε τα Σκόπια να σταματήσουν τις διελεύσεις αφγανών από τα σύνορά τους με την Ελλάδα, πυροδοτώντας διαδηλώσεις αφγανών και διαμαρτυρίες από την Αθήνα και την ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, το UNCHR.
Η υπηρεσία ανέφερε: «Αυτά τα τελευταία περιοριστικά μέτρα απειλούν να παραβιάσουν τους νόμους της ΕΕ και να υπονομεύσουν τις προσπάθειες για μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη». Απεύθυνε έκκληση για μια ενιαία προσέγγιση από την Ευρώπη.
Έρευνα του UNCHR που δημοσιεύτηκε την Τρίτη, βρήκε πως 94% των σύρων που έφτασαν στην Ελλάδα τον Ιανουάριο, είχαν διακινδυνέψει το θαλάσσιο πέρασμα για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, και το 71% των ερωτηθέντων αφγανών επικαλέστηκαν τις συγκρούσεις και τη βία. «Παρ’ όλα αυτά, κάθε εβδομάδα που περνάει, φαίνεται πως κάποιες ευρωπαϊκές χώρες εστιάζουν στο να κρατήσουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες μακριά αντί να διαχειριστούν υπεύθυνα τη ροή και να εργαστούν πάνω σε κοινές λύσεις» είπε η υπηρεσία.
Η ελληνική αστυνομία συγκέντρωσε εκατοντάδες αφγανούς μετανάστες, παγιδευμένους στα σύνορα των Σκοπίων, και τους μετέφερε με λεωφορεία σε καταυλισμό κοντά στην Αθήνα την Τρίτη. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανέφεραν πως είδαν αστυνομικούς στο Πολύκαστρο να «κλωτσούν αφγανούς πρόσφυγες, μεταξύ τους γυναίκες και παιδιά, που αρνούνταν να ανεβούν σε λεωφορείο που θα τους μετέφερε καταναγκαστικά στην Αθήνα».
Οι ΓΧΣ σημειώνουν πως οι πρόσφυγες που έχουν παγιδευτεί στα σύνορα δε λαμβάνουν καμία ενημέρωση, ελάχιστη ανθρωπιστική βοήθεια και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της βίας και κακομεταχείρισης.
Προσθέτουν: «Έχουμε καταγγείλει τις ανθρωπιστικές συνέπειες αυτού του φαινομένου ντόμινο ξανά και ξανά, όμως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε αυτή τη διαδρομή συνεχίζουν να εφευρίσκουν νέα και αυθαίρετα κριτήρια, με μοναδικό σκοπό να μειώσουν τη ροή των ανθρώπων – με οποιοδήποτε κόστος, και με παντελή αδιαφορία για τις ανθρωπιστικές ανάγκες. Η αποτυχία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να βρουν συλλογικές και ανθρώπινες απαντήσεις, παράγει μόνο χάος, αυθαιρεσία και διακρίσεις».
Η ελληνική κυβέρνηση επέπληξε την Αυστρία για την επιβολή των περιορισμών και τη σύγκληση συνάντησης δυτικών βαλκανικών χωρών για να συζητήσουν τη μεταναστευτική κρίση, εξαιρώντας την Ελλάδα. Το υπουργείο Εξωτερικών περιέγραψε τη συνάντηση ως «μονομερή ενέργεια που δεν είναι καθόλου φιλική προς τη χώρα μας».
Την ίδια στιγμή, γαλλικό δικαστήριο ανέβαλε την απόφαση για κυβερνητικό σχέδιο κατεδάφισης μέρος ενός προσφυγικού καταυλισμού στο Καλαί, κοντά στην είσοδο της σήραγγας της Μάγχης. Η βελγική κυβέρνηση εντατικοποίησε τους ελέγχους στα σύνορά της με τη Γαλλία, περιμένοντας τον καταυλισμό του Καλαί να κλείσει και σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τον σχηματισμό εναλλακτικών καταυλισμών μέσα στο Βέλγιο.