Τρίτο πόλο και στο χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησης αποτελεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς τη στιγμή που Ελλάδα και Ευρώπη επιθυμούν μια έγκαιρη ολοκλήρωσή της, το ΔΝΤ ενδιαφέρεται περισσότερο για την επιβολή πολλών και αυστηρών μέτρων.
Κάπως έτσι αυτό το σαββατοκύριακο έμοιαζε με θρίλερ, καθώς οι τροϊκανοί κάθισαν γύρω από ένα τραπέζι – τρόπος του λέγειν – ζύγισαν τις πληροφορίες που συνέλεξαν τα τεχνικά τους κλιμάκια την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα και θα αποφασίσουν αν θα πάρουν το αεροπλάνο για να επιστρέψουν στις αίθουσες συνεδριάσεων του Χίλτον προς τα τέλη της εβδομάδας. Η απόφαση αναμένεται να οριστικοποιηθεί και να ανακοινωθεί στο πλαίσιο του EuroWorking Group τη Δευτέρα.
Κρίσιμη παράμετρος, η προσέγγιση των απόψεων μεταξύ των ίδιων των δανειστών κυρίως στο θέμα του δημοσιονομικού κενού, δηλαδή των μέτρων που θα κληθεί να λάβει η κυβέρνηση έως το 2018, οπότε και λήγει το πρόγραμμα. Κατά το ΔΝΤ, χρειάζονται μέτρα 3,5% του ΑΕΠ ή 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (τα 4%-5% του ΑΕΠ ή 7,2-9 δισεκατομμύρια που ανέφερε ο Πολ Τόμσεν στο άρθρο του προ 15ημέρου περιλαμβάνουν – σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές – και τα μέτρα 900 εκατομμυρίων ευρώ που ήδη έχουν προβλεφθεί στον προϋπολογισμό, αλλά δεν έχουν εφαρμοστεί. Κατά την Κομισιόν, όπως μεταφέρουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, θα ήταν αρκετά τα μισά ήτοι 1,8% του ΑΕΠ ή 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Κοντά στις εκτιμήσεις της Κομισιόν κινείται, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση αφού και αυτή αποδέχεται πλέον μέτρα 1,7% του ΑΕΠ ή 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επόμενη διετία. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Οι διαφορές μεταξύ ΔΝΤ και Κομισιόν δεν είναι βεβαίως κάτι καινούριο στην ιστορία των ελληνικών προγραμμάτων. Την περίοδο 2013-14 ο Πολ Τόμσεν, τότε επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ, έσυρε επί μήνες την αξιολόγηση επικαλούμενος ένα τεράστιο δημοσιονομικό κενό που ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας αρνιόταν και στην πράξη εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι δεν υπήρχε. Ο Στουρνάρας έχει να το λέει ότι αν είχε συμφωνήσει τότε με τον δανό θα έπαιρνε ένα πακέτο αχρείαστων μέτρων, προκαλώντας υφεσιακό σοκ στην οικονομία χωρίς λόγο.
Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα, καθώς το ΔΝΤ δε συμμετέχει καν στον πρόγραμμα και ζητά διασφαλίσεις για να πάρει την απόφασή του. Στην κυβέρνηση – και όχι μόνο – θεωρούν ότι το Ταμείο δεν έχει αποφασίσει τι θέλει να κάνει με την Ελλάδα. Αν ήταν στο χέρι του Τόμσεν, λένε, το ΔΝΤ θα είχε φύγει.
Σύμφωνα με ένα σενάριο που κυκλοφόρησε τις τελευταίες ημέρες στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό, Ελλάδα και Ευρώπη θα μπορούσαν να κλείσουν μόνες τους στην αξιολόγηση – αφού προς το παρόν το πρόγραμμα είναι μόνο ευρωπαϊκό – και το ΔΝΤ να αποφασίσει εκ των υστέρων, αφού γίνει και η ρύθμιση του χρέους, για την ενδεχόμενη συμμετοχή του. Για την κυβέρνηση κάτι τέτοιο θα ήταν ιδανικό.
Όμως, η εμμονή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του Eurogroup με το ΔΝΤ για λόγους αξιοπιστίας, όπως πιστεύουν, του προγράμματος, δεν αφήνει πολλά περιθώρια υλοποίησης του συγκεκριμένου σεναρίου.
Σε κάθε περίπτωση, οικονομικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι η Ευρώπη έχει και αυτή τις απαιτήσεις της για μέτρα, παρότι βρίσκεται πιο κοντά στην κυβέρνηση σε ό,τι αφορά το ύψος του δημοσιονομικού κενού. Είναι ενδεικτικό ότι ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί τόνισε σε μήνυμά του στο Διεθνές Φόρουμ των Δελφών ότι χρειάζεται να γίνουν περισσότερα, αν και ζήτησε να ολοκληρωθεί γρήγορα η αξιολόγηση. Για το Ασφαλιστικό, για παράδειγμα, οι ευρωπαίοι πιστεύουν και αυτοί ότι πρέπει να μπει μαχαίρι στις συντάξεις, ενώ τάσσονται υπέρ της κατάργησης φοροαπαλλαγών και θέλουν γρήγορη και δραστική ρύθμιση των κόκκινων δανείων.
Η κυβέρνηση είναι «ανοιχτή» και ως προς τα μέτρα του 2016, τα οποία έχει εντάξει στον προϋπολογισμό. Ωστόσο, δεν τα έχει ψηφίσει ή εφαρμόσει. Από τα 900 εκατομμύρια ευρώ, τα 350 εκατομμύρια ευρώ της άμυνας έχουν κάνει φτερά αφού ο Πάνος Καμμένος δε δέχεται να τα περικόψει, ενώ και από τα περίπου 300 εκατομμύρια του ΟΠΑΠ (VLT’s και 5λεπτο στις στήλες) μόνο ένα μέρος θα διατηρηθεί. Απομένουν 330 εκατομμύρια ευρώ του φορολογικού πακέτου που μάλλον θα ενισχυθούν (στα 500-600 εκατομμύρια ευρώ_ χωρίς και πάλι να καλύπτουν τη διαφορά.
Πέρα από την ανάγκη επιστροφής στην ομαλότητα και στη φθηνή χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, η κυβέρνηση βιάζεται να κλείσει την αξιολόγηση και για άμεσους ταμειακούς λόγους. Τον Μάρτιο το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να πληρώσει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι, χωρίς λεφτά» λένε από το Γενικό Λογιστήριο.
Είναι επιχειρήματα τα οποία συμμερίζεται η Ευρώπη. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας έχει μιλήσει για τις επιτακτικές ταμειακές ανάγκες της Ελλάδας το πρώτο τρίμηνο. Αν η χώρα καταδικαστεί σε ασφυξία, είναι βέβαιο ότι το πρόγραμμα θα αποτύχει. Και το πρόγραμμα είναι ευρωπαϊκό, άρα η αποτυχία θα πέσει στην Ευρώπη σε μια περίοδο που έχει πολλά μέτωπα ανοιχτά και το όλο εγχείρημα της ενοποίησης κινδυνεύει.