Στους κινδύνους και τις αντοχές του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα αναφέρθηκε η Ντανιέλ Νουί στον λόγο της στο Φόρουμ Τραπεζικού Κεφαλαίου στο Λονδίνο. Η επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μίλησε για την έντονη μεταβλητότητα που παρατηρείται σήμερα στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις τράπεζες της Ευρώπης.
Τόνισε πως κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν αυξήσει την ανθεκτικότητα τους σε ένα πρωτοφανές επίπεδο. Από το 2012, η αναλογία CET1 των σημαντικότερων ιδρυμάτων της ευρωζώνης έχει αυξηθεί, κατά μέσο όρο, από 9% σε περίπου 13%. Αυτά τα ιδρύματα έχουν σημειώσει τεράστια πρόοδο στην εκπλήρωση των τελικών κεφαλαιακών απαιτήσεων που θα είναι σε ισχύ από το 2019 και μετά. Στην πραγματικότητα, η συντριπτική πλειοψηφία των τραπεζών πληρούν αυτές τις απαιτήσεις ήδη σήμερα. Μετρούμενη σε όρους του κεφαλαίου, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας στηρίζεται σε γερά θεμέλια.
Αυτό είναι αναμφίβολα μια καλή είδηση, με δεδομένους τους ισχυρούς ανέμους που επικρατούν στον χρηματοπιστωτικό χώρο. Αυτό που προκάλεσε αυτούς τους ανέμους είναι η χαμηλή ανάπτυξη και η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων, ενώ από την πλευρά του ενεργητικού, οι ονομαστικές αποδόσεις βρίσκονται σε πτωτική τάση. Παρ’ όλα αυτά και σε αυτό το περιβάλλον, εξακολουθούμε να βλέπουμε ενδείξεις ότι οι μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης, κατά μέσο όρο, αύξησαν τα κέρδη τους το 2015. Ως εκ τούτου, ήταν σε θέση να ακολουθήσουν τις κατάλληλες πολιτικές διανομής, συνεχίζοντας να πληρούν τις ρυθμιστικές και εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Ωστόσο, η ανησυχία που παραμένει είναι η χαμηλή κερδοφορία των τραπεζών, η οποία μπορεί μακροπρόθεσμα να απειλήσει την ικανότητα των τραπεζών να δημιουργούν κεφαλαίο και τη πρόσβασή τους στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η Νουί επισήμανε την τάση των πιστωτικών ιδρυμάτων που επιχειρούν να αντιμετωπίσουν αυτό το φαινόμενο προχωρώντας σε επενδύσεις υψηλού κινδύνου, εκτοξεύοντας τα ασφάλιστρα σε πρωτοφανή επίπεδε. Πρότεινε, αντ’ αυτού, να επιχειρήσουν να αυξήσουν την κερδοφορία τους διευρύνοντας τις επιχειρηματικές λειτουργίες τους που βασίζονται σε χρεώσεις και όχι σε επιτόκια, αλλά και να μειώσουν τα κόστη τους και να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους.
Επισήμανε, ωστόσο, πως υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, όπως είναι ο πιστωτικός κίνδυνος, τα αυξημένη επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο κίνδυνος της διοίκησης, ο κρατικός κίνδυνος, οι γεωπολιτικές απειλές και η αυξημένη αδυναμία των αναδυόμενων οικονομιών, καθώς και η απειλή του ηλεκτρονικού εγκλήματος κινδύνους, με καθέναν από αυτούς να είναι λιγότερο ή περισσότερο αισθητός σε κάθε σημείο της ευρωζώνης.
Μιλώντας για τις προτεραιότητες των ρυθμίσεων και της επιτήρησης του κλάδου για το 2016, ανέφερε πως η κεντρικοτραπεζική πολιτική είναι καιρός να γυρίσει σελίδα από τις δημόσιες διασώσεις των τραπεζών.
Για τον σκοπό αυτό είναι απαραίτητα κάποια νέα πρότυπα, όπως αυτά της συνολικής δυνατότητας απορρόφησης ζημιών, ή της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και στοιχείων παθητικού, επιβάλλοντας μια πειθαρχία στους τραπεζικούς επενδυτές, ενώ απώτερος στόχος παραμένει η προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων.
Στις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτικής αρχής για το 2016 βρίσκεται η παρακολούθηση των επιχειρηματικών μοντέλων και της κερδοφορίας των τραπεζών, αξιολογώντας τις προσπάθειες των πιστωτικών ιδρυμάτων προς τη σωστή κατεύθυνση. Στόχος της, επίσης, είναι να αναπτύξει μιας συνεκτική προσέγγισης για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Για τον σκοπό αυτό, έχει δημιουργηθεί ειδική ομάδα εργασίας, που θα αξιολογήσει την κατάσταση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους τραπεζικούς ισολογισμούς, αλλά και τη συγκέντρωση υπερβολικού κινδύνου σε τομείς όπως η ακίνητη περιουσία.
Άλλα θέματα που θα απασχολήσουν τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ είναι η διαχείριση κινδύνων και η ποιότητα των δεδομένων, δύο σημαντικά ζητήματα σε ένα περιβάλλον με διαθέσιμη φθηνή και άφθονη χρηματοδότηση, με την εμπειρία της κρίσης να έχει δείξει πως οι τραπεζικές διοικήσεις δεν έχουν συχνά τη σωστή πληροφόρηση για τη σωστή λήψη αποφάσεων. Για τον σκοπό αυτό, η εποπτική αρχή θα ξεκαθαρίσει τις απαιτήσεις της στο θέμα των πληροφοριών και θα αξιολογήσει την τραπεζική διοίκηση και διαχείριση ρίσκου.
Σημαντικά ζητήματα παραμένουν και η κεφαλαιακή επάρκεια και η ρευστότητα, τη σημασία των οποίων υπογράμμισε η χρηματοπιστωτική κρίση. Η τραπεζική εποπτική αρχή της Ευρώπης θα συνεχίσει να πραγματοποιεί stress tests για την κεφαλαιακή αντοχή των πιστωτικών ιδρυμάτων σε διάφορα σενάρια πίεσης, υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, αλλά και εσωτερικές αξιολογήσεις επάρκειας ρευστότητας.
Κλείνοντας, η Ντανιέλ Νουί μίλησε για την ανάγκη μιας πιο μακροπρόθεσμης προοπτικής από τις τράπεζες για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προκλήσεων, με στόχο της ανάκτηση της εμπιστοσύνης και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας, ενώ κάλεσε τραπεζίτες, εποπτικές και ρυθμιστικές αρχές πρέπει να εργαστούν από κοινού, προκειμένου να διατηρηθεί η κερδοφορία και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.