Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σκέφτεται να πιέσει την ηγεσία της Γερμανίας ώστε να παρέχει γρήγορα μιαν διευρυμένη ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα ή να επιτρέψει στο Ταμείο να βγει από το πρόγραμμα διάσωσης της Αθήνας ύστερα από έξι χρόνια, σύμφωνα με πρακτικά εσωτερικής τηλεδιάσκεψης του ΔΝΤ που δημοσιεύτηκε από το WikiLeaks.
Η τηλεδιάσκεψη, μεταξύ του επικεφαλούς των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων του ΔΝΤ και της ανώτερης επιτηρήτριάς του επί του ελληνικού προγράμματος, αποτελεί την πιο ξεκάθαρη ένδειξη έως σήμερα πως το Ταμείο επιθυμεί να αφήσει τη διάσωση των 86 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ελλάδας στην ΕΕ και να απεμπλακεί από ένα πρόγραμμα που έχει οδηγήσει σε σωρεία κριτικής.
Κατά τη διάρκεια του τηλεφωνήματος, το οποίο έγινε μόλις πριν δύο εβδομάδες, ο Πολ Τόμσεν, ο επικεφαλής του ευρωπαϊκού γραφείου του ΔΝΤ, επισημαίνει πως το Βερολίνο δέχεται έντονη πολιτική πίεση λόγω της προσφυγικής κρίσης και προτείνει αντιπαράθεση με την Άνγκελα Μέρκελ, τη γερμανίδα καγκελάριο, ώστε είτε να συμφωνήσει σε ελάφρυνση χρέους είτε να επιτρέψει στο ΔΝΤ να αποχωρήσει.
Γερμανοί αξιωματούχοι έχουν επαναλάβει επανειλημμένως πως δε θα μπορούσαν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα της Ελλάδας χωρίς τη συμμετοχή του ΔΝΤ, και ανώτερα μέλη της Bundestag έχουν προειδοποιήσει την κυρία Μέρκελ πως θα απορρίψουν νέα δάνεια από την ευρωζώνη προς την Ελλάδα εάν το πρόγραμμα επιτηρείται αποκλειστικά από αρχές της ΕΕ.
«Κοιτάξτε, εσείς κυρία Μέρκελ, αντιμετωπίζετε ένα ερώτημα, πρέπει να σκεφτείτε τι έχει μεγαλύτερο κόστος: να προχωρήσετε χωρίς το ΔΝΤ; Θα έλεγε η Bundestag, ‘Το ΔΝΤ δε συμμετέχει» φέρουν τα πρακτικά τον κ. Τόμσεν να λέει. «Ή θα επιλέξει (η κυρία Μέρκελ) την ελάφρυνση χρέους που πιστεύουμε πως χρειάζεται η Ελλάδα για να εξασφαλίσει τη συμμετοχή μας; Σωστά; Αυτό είναι στην πραγματικότητα το ζήτημα.»
Το ΔΝΤ είπε πως δε θα σχολιάσει «υποτιθέμενες αναφορές εσωτερικών συζητήσεων». Επισήμανε, ωστόσο, επίσης, πως πιέζει εδώ και καιρό για «ένα αξιόπιστο πακέτο μεταρρυθμίσεων με τη συνοδεία ελάφρυνσης χρέους από τους ευρωπαίους εταίρους».
Αξιωματούχος με συμμετοχή στις συζητήσεις είπε πως τα πρακτικά αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τις ιδιωτικές και τις δημόσια εκφρασμένες θέσεις του κ. Τόμσεν, αν και με «πιο ευθεία και γραφική γλώσσα». Πολλά από επιχειρήματα που θέτει ο κ. Τόμσεν στο τηλεφώνημα έχουν αναφερθεί δημόσια στο blog του.
Οι έλληνες αξιωματούχοι, ωστόσο, αντέδρασαν οργισμένα στην αποκάλυψη, υποστηρίζοντας πως αποτελεί ένδειξη πως το ΔΝΤ «εκβιάζει» τη Γερμανία για το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους.
«Δε θα επιτρέψουμε σε κανέναν να παίξει με τη φωτιά και να εκβιάσει την Ελλάδα ή τη Γερμανία ή την Ευρώπη» ανέφερε ανώτερος έλληνας αξιωματούχος. Ο Αλέξης Τσίπρας, ο έλληνας πρωθυπουργός, συναντήθηκε με το υπουργικό του συμβούλιο το Σάββατο για να αποφασίσει πώς θα απαντήσει και αναμενόταν να συνομιλήσει με την Κριστίν Λαγκάρντ, τη διευθύνουσα σύμβουλο του ΔΝΤ, αργότερα την ίδια ημέρα.
Η τηλεδιάσκεψη του ΔΝΤ έγινε λίγες ημέρες μετά τη δημόσια δήλωση του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του ισχυρού γερμανού υπουργοί Οικονομικών, πως αντιτίθεται στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους – παρά το γεγονός πως οι ηγέτες της ευρωζώνης συμφώνησαν για την αναδιάρθρωση τον προηγούμενο Ιούλιο σε μια δραματική σύνοδο κορυφής της ΕΕ η οποία κατέληξε στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης.
Τα πρακτικά δείχνουν τους αξιωματούχους του ΔΝΤ να φοβούνται πως παρά τις δημόσιες δηλώσεις των ηγετών της ευρωζώνης πως θέλουν να προχωρήσουν γρήγορα σε συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους – κάτι που αποτελεί από καιρό απαίτηση του ΔΝΤ, καθώς ο κ. Τόμσεν πιστεύει πως η Ελλάδα δεν μπορεί να επιβιώσει οικονομικά χωρίς μια μεγάλης κλίμακας αναδιάρθρωση – η απόφαση θα αναβληθεί μέχρι τον Ιούλιο, όταν η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με την επόμενη μεγάλη δόση της.
«Τι είναι αυτό που θα το φτάσει όλο αυτό σε σημείο απόφασης; Στο παρελθόν, υπήρξε μόνο μία φορά που λήφθηκε η απόφαση και τότε αυτό έγινε όταν ήταν έτοιμοι πραγματικά να ξεμείνουν από χρήματα και να χρεοκοπήσουν» φέρεται να λέει ο κ. Τόμσεν. «Και πιθανώς αυτό να συμβεί και πάλι. Σε αυτήν την περίπτωση, θα συνεχιστεί μέχρι τον Ιούλιο.»
Ο κ. Τόμσεν, ωστόσο, επισημαίνει πως εκτός από την αστάθεια στην Ελλάδα, μια παρατεταμένη συζήτηση για την ελάφρυνση χρέους είναι πολιτικά επικίνδυνη για την ΕΕ, καθώς θα συμπέσει με τη διαμάχη που θα προκαλέσει η προσφυγική κρίση και θα πραγματοποιηθεί παράλληλα με το βρετανικό δημοψήφισμα στις 23 Ιουνίου για την παραμονή στην ΕΕ.
«Προφανώς, οι ευρωπαίοι δε θα κάνουν καμία συζήτηση πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα και έτσι, σε κάποιο στάδιο, θα θελήσουν να κάνουν ένα διάλειμμα και να συνεχίσουν μετά το δημοψήφισμα» είπε ο κ. Τόμσεν.
Η Όλγα Γεροβασίλη, η εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης, είπε πως η δήλωση δείχνει πως ο κ. Τόμσεν πιέζει για μια ελληνική χρεοκοπία πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα του Ιουνίου.
«Η ελληνική κυβέρνηση ζητά εξηγήσεις από το ΔΝΤ εάν η επιδίωξη συνθηκών χρεοκοπίας στην Ελλάδα, λίγο πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα, είναι η επίσημη θέση του Ταμείου» είπε η κυρία Γεροβασίλη.
Εκπρόσωπος της κυρίας Μέρκελ αρνήθηκε να σχολιάσει. Το Βερολίνο είναι πιθανό να υποβαθμίσει τα πολιτικά σχόλια και να αποφύγει να πυροδοτήσει πολιτικές εντάσεις γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα. Η κυβέρνηση αναμένεται να παραμείνει επιφυλακτική με τις βαθιές περικοπές για την Αθήνα: έχει επανειλημμένως υποστηρίξει πως αυτές δε χρειάζεται να βρίσκονται στην άμεση ατζέντα καθώς έχει ήδη προσφερθεί στην Ελλάδα ελάφρυνση χρέους για τα επόμενα χρόνια.
Το Βερολίνο, ωστόσο, θα επιθυμεί το ΔΝΤ να συνεχίσει να συμμετέχει στο πρόγραμμα, καθώς η στήριξη της Bundestag για το πακέτο διάσωσης εξαρτάται από τη συνεχή οικονομική στήριξη από το ΔΝΤ.
Η κυρία Μέρκελ επιθυμεί επίσης να αποφύγει την υπονόμευση της στήριξης γα την ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από το δημοψήφισμα. Έχει ξεκαθαρίσει πως η παραμονή της χώρας δεν είναι μόνο προς το συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και της Γερμανίας και ολόκληρης της ΕΕ.
Παρ’ ότι μεγάλο μέρος των πρακτικών επαναλαμβάνει γνωστές θέσεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα, αναδεικνύει με λεπτομέρειες τις βαθιές διαφορές μεταξύ του κ. Τόμσεν και της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, και υπογραμμίζει την πεποίθηση του ΔΝΤ πως οι Βρυξέλλες δεν έχουν πλέον καμία αξιοπιστία για την εκτίμηση της δημοσιονομικής και οικονομικής απόδοσης της Ελλάδας. Το ΔΝΤ και η κομισιόν είναι οι δύο βασικοί επιτηρητές του προγράμματος και συγκρούονται επί μήνες για τον τρόπο που θα προχωρήσουν με αυτό.
Η Ντέλια Βελκουλέσκου, η οποία επιβλέπει το ελληνικό πρόγραμμα εκ μέρους του ΔΝΤ, φέρεται να δείχνει ενόχληση για την υποχώρηση της Ευρωπαϊκής Κομισιόν σε μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται από την Αθήνα και να λέει πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα πρέπει να υποχρεωθούν να επιλέξουν εάν θα δεχτούν την απαισιόδοξη εκτίμηση του ΔΝΤ για τις πιθανότητες επιτυχίας του προγράμματος ή την πιο αισιόδοξη εκτίμηση των Βρυξελλών.
«Θα πρέπει να πάρουν θέσει για το ένα πιστεύουν τις δικές μας προβλέψεις ή τις προβλέψεις της κομισιόν» είπε η κυρία Βελκουλέσκου.
Παρά την ελληνική οργή για τις αποκαλύψεις, τα πρακτικά δείχνουν το ΔΝΤ να υποστηρίζει την Ελλάδα, λέγοντας πως επιθυμεί να χαλαρώσει τους δύσκολους στόχους του δημοσιονομικού πλεονάσματος και να παρέχει στην Αθήνα σημαντική ελάφρυνση χρέους – δύο πολιτικές που ο κ. Τσίπρας ζητά εδώ και καιρό.
«Ελπίζω για το καλό των ελλήνων να βρούμε μια λύση σύντομα» είπε ο κ. Τόμσεν.