Με την πολιτική αναστάτωση να εξαπλώνεται παντού, η ανακοίνωση της Άνγκελα Μέρκελ την Κυριακή πως θα επιδιώξει νέα θητεία στις ομοσπονδιακές εκλογές του επόμενου έτους προσφέρει στους επενδυτές την προοπτική άλλων τεσσάρων ετών με μια γερμανίδα καγκελάριο το στυλ ηγεσίας της οποίας το έχουν πλέον μάθει.
Κατά τη διάρκεια σχεδόν 11 ετών στην εξουσία, η Μέρκελ έχει συγκρατήσει το ευρώ ενωμένο, έχει αντισταθεί στην άσκηση κριτικής στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζες, έχει σταθεί υπέρ των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και μιας ισχυρής στρατιωτικής συμμαχίας στο ΝΑΤΟ, ενώ έκανε γνωστή και τη στήριξή της στο ελεύθερο εμπόριο.
Η αβεβαιότητα για τις προθέσεις της υπήρξε ένα επίμονο ρίσκο για τις αγορές, σύμφωνα με τον Χόλγκερ Σμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγου της Berenberg. Ας δούμε κάποιες από τις πιθανές συνέπειες στους φόρους, τη νομισματική πολιτική και τη γεωπολιτική τώρα που το ρίσκο έχει απομακρυνθεί.
Μετοχές
Ο βασικός γερμανικός δείκτης DAX ανέβηκε κατά 0,5% τη Δευτέρα μετά την ανακοίνωση της Μέρκελ και πριν από την καταχώρυση κερδών. Ενώ ο DAX έφτασε σε ιστορικά υψηλά υπό την επίβλεψή της τον Απρίλιο του 2015, ο δείκτης βρίσκεται σήμερα περίπου 14% χαμηλότερα. Οι επενδυτές υπολόγισαν ευρέως πως η Μέρκελ θα ξανακατέβαινε, οπότε η επιδίωξη της επανεκλογής περιορίζει «τις πιθανότητες ενός αρνητικού σοκ» εάν αποφάσιζε να αποχωρήσει, είπε ο Τζέικομπ Φουνκ Κίρκεγκαρντ, στέλεχος του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Peterson. Μακροπρόθεσμα, οι μετοχές μπορεί να πέσουν καθώς η προσφυγική πολιτική της Μέρκελ θα προκαλεί λαϊκιστικά ξεσπάσματα που θα αποτυπωθούν στην αγορά, είπε ο Τζέιμς Μπάτερφιλ, επικεφαλής επενδύσεων και έρευνας στην ETF Securities στο Λονδίνο.
FX
Το ευρώ ανέβηκε στις πρώτες συναλλαγές στην Ασία μετά την είδηση της υποψηφιότητες της Μέρκελ, με το γεν να αγγίζει τα 111,19 δολάρια ύστερα από την πτώση 4% της περασμένης εβδομάδας, τη μεγαλύτερη από τον Ιούλιο. Ύστερα από άνοδο που πυροδοτήθηκε από στοιχήματα πως η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια λόγω της υπόσχεσης του Ντόναλντ Τραμπ να ενισχύσει τις δαπάνες για υποδομές, ο δείκτης - Dollar Spot έπεσε κατά 0,2% τη Δευτέρα, καθώς το ευρώ και το μεξικάνικο πέσο ανέβηκαν 0,4%.
ΕΚΤ
Ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχει ηγηθεί της κριτικής στο κόμμα της Μέρκελ, αφήνοντας να εννοηθεί πως οι πολιτικές εξαιρετικά χαμηλών εποτικίων της ΕΚΤ οδηγούν τους ψηφοφόρους στο κατά του ευρώ και κατά της μετανάστευσης κόμμα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Η Μέρκελ έχει σε μεγάλο βαθμό αποφύγει να τα βάλει με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. «Για την ΕΚΤ, μια νέα υποψηφιότητα από τη Μέρκελ είναι κάποια ανακούφιση» είπε ο Σμίντινγκ. «Η ανεξαρτησία της ΕΚΤ είναι πολύ σημαντική για εκείνη.»
Ευρώπη στην εποχή του Τραμπ
Μετά την ψήφο του Ηνωμένου Βασιλείου για την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Μέρκελ έχει σηματοδοτήσει πως θα αντιμετωπίζει τις εθνικιστικές δυνάμεις, λέγοντας πως μόνο μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να έχει παγκόσμια οικονομική και ηθική επιρροή. Καθώς η εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ ενθαρρύνει τους λαϊκιστές που ανταγωνίζονται τα κατεστημένα κόμματα στις εκλογές του επόμενου έτους σε Γαλλία και Ολλανδία, το αποτέλεσμα είναι εν μέρει εκτός του δικού της ελέγχου. Στις εκλογές της Γερμανίας, η Μέρκελ μπορεί να απαντήσει με μια εκστρατεία για τον νόμο και την τάξη, την εξωτερική ασφάλεια και τη φορολογική ελάφρυνση.
ΝΑΤΟ και σχέσεις με ΗΠΑ
Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αποκάλεσε τη Μέρκελ ως τον πιο σημαντικό ευρωπαίο σύμμαχο κατά τη διάρκεια της αποχαιρετιστήριας επίσκεψής του στο Βερολίνο. Αυτό ανεβάζει ψηλά τον πύχη για τις σχέσεις με τον Τραμπ, ο οποίος αποκάλεσε την προσφυγική πολιτική της Μέρκελ «καταστροφή» και δημιούργησε αμφιβολίες για την αμυντική δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του. Η Μέρκελ δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το τι θέλει: η μοίρα της Γερμανίας «συνδέεται με τη συμμετοχή μας σε συμμαχίες – την Ευρπωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ», είπε δίπλα στον Ομπάμα στις 17 Νοεμβρίου. Η Γερμανία έχει ήδη αρχίσει να αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες για να δείξει πως είναι πρόθυμη να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στη δια-Ατλαντική στρατιωτική συμμαχία, παρ’ ότι απέχει ακόμη από τον στόχο του 2% του ΑΕΠ.
Brexit
Δε διαφαίνεται καμία χαλάρωση για την Τερέζα Μέι καθώς η Μέρκελ υποστηρίζει μια σκληρή γραμμή για τη νέα σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ. Αποκλείει το ενδεχόμενο ανεπίσημων διαπραγματεύσεων προτού το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοινώσει επίσημα την έξοδο – και το επιβεβαιώσε ξανά παρουσία της Μέι την Παρασκευή – ενώ είναι ανυποχώρητη στην απαίτηση το Ηνωμένο Βασίλειο να επιτρέψει ελεύθερη είσοδο στους πολίτες της ΕΕ ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας που θα προσφέρει πλήρη πρόσβαση στην αγορά της ένωσης.
Ρωσία
Η στάση της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν είναι απρόβλεπτη και θα μπορούσε να δημιουργήσει πίεση για τη Μέρκελ. Εάν ο Τραμπ χαλαρώσει τις αμερικανικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία για τον ρόλο της στην ένοπλη σύρραξη στην Ουρκανία, αυτό μπορεί να ενθαρρύνει χώρες όπως η Ιταλία, οι οποίες αντιτίθενται στις ευρωπαϊκές ποινές που η Μέρκελ πάλεψε τόσο σκληρά για να διατηρήσει. Την ίδια στιγμή, εκείνη είναι ο βασικός αγωγός διπλωματίας με τον Πούτιν. Ο Ομπάμα, η Μέρκελ και τέσσερις άλλοι αρχηγοί ευρωπαϊκών κυβερνήσεων συμφώνησαν στις 18 Νοεμβρίου να διατηρήσουν τις κυρώσεις στη Ρωσία μέχρις ότου ο Πούτιν «τηρήσει πλήρως» τους όρους της συμφωνίας του Μινσκ για την παύση της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.
Εκλογικά μαθηματικά
Το βασικό ατού της Μέρκελ είναι πως αντιπροσωπεύει τη σταθερότητα, κάτι που είπε στους κομματικούς ηγέτες την Κυριακή όταν ανακοίνωσε την απόφασή της. «Η αβεβαιότητα στην αγορά, ιδιαίτερα η πολιτική και η οικονομική αστάθεια, δεν ήταν ποτέ τόσο έντονη όσο είναι σήμερα» είπε ο Μάρτιν Ζίλκε της Commerzbank σε τραπεζική συνέλευση στις 18 Νοεμβρίου. Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν πως η Μέρκελ θα μπορούσε να παρατείνει τη Χριστιανοδημοκρατική της συμμαχία με ένα αποδυναμωμένο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, εάν κερδίσει την επανεκλογή. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία, ή AfD, αναμένεται να κερδίσει έδρες στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά, παρ’ ότι οι αρχηγοί της έχουν πει πως δεν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε καμία κυβέρνηση. Μια συμμαχία ανάμεσα στο SPD, τους Πράσινους και το αντικαπιταλιστικό Αριστερό κόμμα δεν είναι πιθανή αυτή τη στιγμή.