Να μια ασφαλή πρόβλεψη για το 2017: η ελληνική κρίση χρέους θα γίνει ξανά άσχημη. Μάλιστα, το επόμενο κεφάλαιο έχει ήδη ξεκινήσει.
Την Τετάρτη, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έβαλαν το σχέδιο τους για βραχυπρόθεσμη μείωση χρέους σε αναμονή, επειδή η Αθήνα προσέφερε ένα σχετικά μικρό ποσό σε συνταξιούχους τα Χριστούγεννα και είπε πως θα πληρώσει σχολικά γεύματα για 30.000 ανθρώπους σε φτωχές περιοχές.
Κατά την άποψη του Αλέξη Τσίπρα, του έλληνα πρωθυπουργού, η χώρα έχει κερδίσει το δικαίωμα να κάνει κάποιες μικρές κινήσεις γενναιοδωρίας, όπως τα 617 ευρώ για τους συνταξιούχους. Η Ελλάδα όχι απλά πέτυχε τον στόχο για δημοσιονομικό πλεόνασμα 1,5% πέρυσι, αλλά τον ξεπέρασε. Το επίτευγμα εξασφαλίστηκε ύστερα από επτά χρόνια λιτότητας, μια περίοδος κατά την οποία η Ελλάδα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης της Ευρώπης.
Στα μάτια των υπουργών της ευρωζώνης, ωστόσο, οι κανόνες παραμένουν κανόνες. Τα μέτρα του Τσίπρα «δε δείχνουν να συμβαδίζουμε με τις συμφωνίες μας» και κατά συνέπεια η ελάφρυνση χρέους θα ανασταλεί. Το μήνυμα προς τον Τσίπρα ήταν απλό: κάνε αναστροφή, όσο πολιτικά ταπεινωτικό κι αν είναι αυτό.
Είναι πιθανό η άμεση ένταση να αποκλιμακωθεί, όμως είναι δύσκολο να είναι κανείς αισιόδοξος για τον επόμενο χρόνο. Οι απαιτήσεις για τον προϋπολογισμό γίνονται πιο αυστηρές από εδώ και μετά – πλεόνασμα 3,5% και όχι 1,5% απαιτείται μέχρι το 2018. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρεί αυτόν τον στόχο υπερβολικά αυστηρό, όμως το επιχείρημά του για περισσότερη επιείκεια έρχεται με άλλες δεσμεύσεις. Θέλει από την Ελλάδα σαρωτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και στους εργασιακούς της νόμους για να προωθήσει την ανάπτυξης. Όμως πώς, πολιτικά, μπορεί να γίνει αυτό με τα σημερινά υψηλά ποσοστά ανεργίας και χωρίς κατάλληλο σύστημα πρόνοιας;
Η κατάσταση είναι χαοτική. Η Ελλάδα βρίσκεται σε σύγκρουση με τους υπουργούς της ευρωζώνης, και η ευρωζώνη και το ΔΝΤ πασχίζουν να διατηρήσουν ενιαίο μέτωπο. Κάποιοι αισιόδοξοι μπορεί να ισχυριστούν πως μεγαλύτερες διαφωνίες έχουν ξεπεραστεί στο παρελθόν. Η διαφορά αυτή τη φορά, ωστόσο, είναι πως η απαίτηση για δημοσιονομικό πλεόνασμα 3,5% φαίνεται ανέφικτη, που είναι και το επιχείρημα του ΔΝΤ. Το ταμείο έχει δίκιο, όμως η στάση της ευρωζώνης γίνεται ολοένα και πιο σκληρή.
Grexit
Η αναβίωση της συζήτησης περί Grexit, περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα και για την ίδια την Α. Μέρκελ. Διότι εάν τις προσεχείς εβδομάδες δεν δρομολογηθούν εξελίξεις στην ελληνική υπόθεση προκειμένου αυτή να βγει από το κάδρο της αντιπαράθεσης, είναι βέβαιο ότι το θέμα του Grexit θα μπει στην ατζέντα του γερμανικού προεκλογικού αγώνα, κάτι που Μέρκελ και Σόιμπλε ήθελαν πάση θυσία να αποφύγουν. Στη σχετική συζήτηση παρεμβαίνουν πάντως σήμερα δυο νέες ηχηρές φωνές.
Η φωνή στήριξης της ελληνικής παραμονής είναι εκείνη του ισχυρού προέδρου του Συνδέσμου των Γερμανών Βιομηχάνων Ούλριχ Γκρίλο. “Εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να βοηθήσουμε τους Έλληνες. Πρέπει να κρατήσουμε την Ελλάδα στην ευρωζώνη και την ΕΕ”. Τονίζει μάλιστα ότι οι Έλληνες αξίζουν το σεβασμό για τις θυσίες που έχουν κάνει και πως εάν η Γερμανία είχε προχωρήσει σε παρόμοιες μεταρρυθμίσεις, τότε θα υπήρχαν εδώ βίαιες εξεγέρσεις.
Την έξοδο της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα ζητά αντίθετα για άλλη μια φορά το κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP), σήμερα εκτός Βουλής, ωστόσο και σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις θα εκπροσωπείται στην επόμενη και συνεπώς είναι ένας εν δυνάμει κυβερνητικός εταίρος. Ο πρόεδρος του κόμματος Κρίστιαν Λίντνερ καλεί την γερμανική κυβέρνηση να μην αποδεχθεί πλέον άλλες παραβιάσεις συμφωνιών από την Ελλάδα. “Ο κ. Τσίπρας εξαπατά την Ευρώπη, αποσπά με δόλο την αλληλεγγύη των Ευρωπαίων και δεν θέλει και δεν μπορεί να υλοποιήσει μεταρρυθμίσεις”. Η νέα γραμμή, όπως λέει, θα πρέπει να είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να λύσει τα προβλήματά εντός της ΕΕ, αλλά εκτός ευρωζώνης.