Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα της περιοχής αυξάνοντας την παροχή χρήματος, αγοράζοντας ομόλογα και εκμηδενίζοντας τα επιτόκια.
Οι κινήσεις αυτές ουσιαστικά διέφθειραν το ευρώ, οδηγώντας μια ομάδα επενδυτών και αναλυτών στρατηγικής στην άποψη πως το κοινό νόμισμα θα έπεφτε σύντομα σε ισοστάθμιση με το δολάριο για πρώτη φορά από το 2002.
Παρ’ ότι αυτού του είδους οι προβλέψεις δεν κατάφεραν να πραγματοποιηθούν, οι συζητήσεις για την ισοτιμία αυξάνονται και πάλι, καθώς το ευρώ έπεσε αυτόν τον μήνα σε επίπεδα που δεν έχουμε δει από το 2003. Το αίτιο: η ευρεία ενίσχυση του δολαρίου που προκάλεσε η προοπτική υψηλότερων επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Όμως όπως έγινε και δύο χρόνια πριν, όσοι περιμένουν περαιτέρω αδυναμία του ευρώ είναι πιθανότερο να απογοητευτούν.
Τα θεμελιώδη μεγέθη που στηρίζουν το ευρώ φαίνονται ξαφνικά να αυξάνονται. Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ δουλεύει, προκαλώντας μια θετική τάση στην ανάπτυξη της ευρωζώνης, την παραγωγή και τον πληθωρισμό. Οτιδήποτε από αυτά θα σήμαινε πως η ισοστάθμιση ευρώ και δολαρίου ίσως να μην είναι ένα ασφαλές ποντάρισμα. Και ακόμη κι αν συμβεί, είναι απίθανο η ισοστάθμιση να είναι βιώσιμη.
Αυτός είναι ο λόγος που το ευρώ δεν κατάφερε να κλείσει χαμηλότερα από το 1,04 ανά δολάριο στις αρχές του 2015, όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ – και είναι επίσης ο λόγος που τα επακόλουθα επίπεδα στήριξης το 2015 ανέβαιναν ολοένα υψηλότερα. Παρ’ ότι έπεσε μέχρι το 1,0341 νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το ευρώ δεν έχει καταφέρει να παραμείνει κάτω από το 1,04. Καθώς η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη ανεβάζουν ταχύτητα, η ΕΚΤ θα πρέπει να μειώσει τη διευκόλυνση που προσφέρει η νομισματική της πολιτική φέτος, και να γυρίσει στην αυστηροποίηση το 2017. Αυτό μειώνει τις πιθανότητες οποιασδήποτε αποδυνάμωσης διαρκείας του ευρώ, ακόμη κι αν η Fed αυξήσει τα επιτόκια όπως αναμένεται.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεψε αυτήν την εβδομάδα πως η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα είναι 1,7% για το 2016, έναντι του 1,6% για τις ΗΠΑ. Παρ’ ότι το προβλεπόμενο από το ΔΝΤ 2,3% ανάπτυξης για τις ΗΠΑ είναι μεγαλύτερο από το 1,6% για την ευρωζώνη, υπάρχουν κίνδυνοι που απειλούν αυτήν την προοπτική.
Η ανάπτυξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος δε συμβαίνει σε απομόνωση από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, και η επέκταση της αμερικανικής οικονομίας στο πρώτο μισό του 2017 απειλείται από τον συνδυασμό ενός ισχυρού δολαρίου και μιας ετήσιας ύφεσης των σταθερών επενδύσεων μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2016 – η οποία πιθανότατα συνεχίστηκε και στο τέταρτο τρίμηνο. Αντίθετα, οι βασικοί δείκτες της ευρωζώνης, όπως ο γερμανικός δείκτης Ifo, υποδεικνύουν πως οι εκτιμήσεις επενδύσεων και ανάπτυξης για τη Γερμανία και την ευρωζώνη μπορεί να αναθεωρηθούν προς τα πάνω.
Όταν συγκρίνουμε την ευρωζώνη με τις ΗΠΑ, είναι χρήσιμο να εξετάζουμε τους δείκτες υπεύθυνων προμηθειών, που αποτελούν κρίσιμες ενδείξεις ανάπτυξης. Ο παραγωγικός δείκτης PMI της ευρωζώνης βρίσκεται σε άνοδο επί 42 συνεχόμενους μήνες. Η αυξανόμενη επίδραση των μηνιαίων επεκτάσεων είναι πιθανό να πυροδοτήσει περαιτέρω την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Παρ’ ότι ο παραγωγικός δείκτης ISM των ΗΠΑ ανέκαμψε μετά τις συστολές των τελών του 2015 και κάποιων περιόδων το 2016, συνεχίζει να δείχνει πιο αδύναμη αύξηση από τον αντίστοιχο της ευρωζώνης. Μάλιστα, ο δείκτης PMI της ευρωζώνης έχει σημειώσει ισχυρότερες μηνιαίες αυξήσεις από τον αμερικανικό ISM για τους 15 από τους τελευταίους 18 μήνες.
Η κυβέρνηση του Τραμπ αναμένεται να εφαρμόσει περικοπές φόρων που θυμίζουν Ρέιγκαν και δημόσια έργα που θυμίζουν Ρούσβελτ, όμως οποιαδήποτε παραφωνία στο αφήγημα της διπλής δημοσιονομικής ενίσχυσης στο πρώτο μισό του 2017 θα μείωνε τις επιθετικές προσδοκίες για τη Fed και θα επιβάρυνε το δολάριο. Για την ευρωζώνη, η ιστορία της συνεχούς επέκτασης είναι πιθανό να συνεχιστεί, πυροδοτώντας ένα αυξανόμενο αφήγημα μελλοντικών μειώσεων στη νομισματική διευκόλυνση και επακόλουθης αυστηροποίησης.
Οι πολιτικοί παράγοντες της ΕΚΤ θα συναντηθούν την Πέμπτη και το επίκεντρο της προσοχής θα είναι, όπως συνήθως, η συνέντευξη τύπου του προέδρου Μάριο Ντράγκι. Οι καταναλωτικές τιμές αυξήθηκαν κατά 1,1% τον Δεκέμβριο σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Σεπτέμβριο του 2013. Παρ’ ότι ο ρυθμός της τάσης του πληθωρισμού παραμένει σχετικά αργός, η επιτάχυνση ήταν ξαφνική και αναπάντεχη.
Και μην πιστέψετε την ιδέα πως η διάσπαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αναπόφευκτη, καταδικάζοντας το ευρώ. Το ευρώ μπορεί να είναι το άσχημο μωρό της ευρωζώνης, όμως τα μέλη της ΕΕ είναι υποχρεωμένα να το αγαπούν. Φυσικά, πρέπει να το αγαπούν μετά την πρόσφατη σταθερή βελτίωση στην ανάπτυξη, την παραγωγή και τον πληθωρισμό.