Καθώς οι πολιτικές ενίσχυσης τιμών του Μάριο Ντράγκι αρχίζουν να γίνονται αντιληπτές, οι 340 εκατομμύρια πολίτες της ευρωζώνης ετοιμάζονται να μάθουν πως ο πληθωρισμός δε θα έχει τις ίδιες προεκτάσεις παντού.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει εισαγάγει κύμα μετά το κύμα πολιτικών ενίσχυσης τα τελευταία χρόνια, με σκοπό να πυροδοτήσει την ανάπτυξη των τιμών, η οποία τον περασμένο μήνα έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο που έχει υπάρχει τα τελευταία τρία χρόνια. Τα 19 κράτη πιθανότατα θα ανακαλύψουν πως αυτό θα προκαλέσει αυστηρότερες απαιτήσεις πληρωμών σε χώρες με δυσκίνητες αγορές εργασίες, ενώ εκείνες που παλεύουν ακόμη με την ανεργία μετά την ύφεση, μπορεί να δουν την αγοραστική τους δύναμη να περιορίζεται.
Αυτό θα μπορούσε να φέρει μια ανάκαμψη καθοδηγούμενη από τους καταναλωτές, πυροδοτούμενη από τη φτηνή ενέργεια, τη χαλαρή νομισματική πολιτική και τις ευκολότερες συνθήκες χρηματοδότησης. Νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα πρέπει να καθησυχαστούν από το γεγονός πως ο πληθωρισμός είναι απίθανο να βγει εκτός ελέγχου, κάτι που σημαίνει πως τα χαμηλά επιτόκια και οι αγορές περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ θα παραμείνουν σε ισχύ για κάμποσο καιρό.
«Η νέα ανοδική τάση του πληθωρισμού είναι πιθανό να επηρεάσει τις δυναμικές των μισθών μεσοπρόθεσμα – αν και διαφορετικά μεταξύ των μελών» είπε ο Μαξίμ Σμπαΐχι, οικονομολόγος του - Intelligence στο Λονδίνο. «Στη Γερμανία, οι συνδικαλιστικές ενώσεις ήδη σκέφτονται να απαιτήσουν σημαντικές αυξήσεις μισθών. Το αντίθετο συμβαίνει στην Ισπανία, όπου η υψηλή ανεργία αφήνει τους εργαζομένους σε πολύ πιο αδύναμη θέση.»
Οι δύο οικονομίες αποτελούν εξαιρετικό παράδειγμα σε ό,τι αφορά τις διαφοροποιήσεις μέσα στην ευρωζώνη.
Επιφανειακά, και οι δύο αναπτύσσονται σθεναρά, χάρη στις εγχώριες δαπάνες, καθώς το εμπόριο κινεί την παραγωγή. Η Γερμανία επεκτάθηκε κατά 1,9% τον περασμένο χρόνο, ενώ το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ισπανίας πιθανότατα αυξήθηκε κατά 3,3%.
Από εκεί και μετά, οι ιστορίες αλλάζουν. Η απασχόληση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης βρίσκεται σε πρωτοφανή υψηλά, με την ανεργία να βρίσκεται κάτω από το μισό του μέσου όρου της ευρωζώνης στο 9,8%. Το ποσοστό ανεργίας στην Ισπανία – παρ’ ότι καλύτερο απ’ ότι στο ζενίθ της κρίσης – παραμένει κοντά στο 19%.
Με τον γερμανικό πληθωρισμό στο 1,7%, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν πλατφόρμα για να απαιτήσουν υψηλότερους μισθούς. Η Ver.di θα ξεκινήσει συζητήσεις για μισθούς αυτόν τον μήνα, και ζητά αύξηση 6% για περίπου 1 εκατομμύριο εργαζομένων του δημόσιου τομέα. Συνδικάτα που εκπροσωπούν εργαζομένους στις βιομηχανίες ενέργειας, τροφίμων και υφασμάτων, ζητούν αυξήσεις τουλάχιστον 4,5%.
Αυτού του είδους οι αυξήσεις θα οδηγούσαν στο είδος των δευτερευόντων επιδράσεων που επεδίωκαν ο Ντράγκι και οι συνάδελφοί του. Η ΕΚΤ, στα αρχεία της τελευταίες της πολιτικής συνεδρίασης, επισήμανε πως υπάρχει περιθώριο για μια υγιέστερη αγορά εργασίας να τροφοδοτήσει τις απαιτήσεις πληρωμών.
«Η διαδικασία διαπραγμάτευσης μισθών είχε υπονομευτεί αρκετά μέχρι τώρα, όμως αυτό μπορεί να αλλάξει μόλις οι εργαζόμενοι αντιληφθούν πως οι μισθοί δεν ανεβαίνουν, αλλά ούτε κατεβαίνουν» έδειξε η αναφορά που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη. «Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας στην ευρωζώνη μπορεί να συνεχίσουν να είναι περισσότερο δυναμικές απ’ ότι περιμέναμε, δεδομένων συνεχών θετικών εκπλήξεων.»
Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη βρισκόταν στο 1,1% τον Δεκέμβριο, με το βασικό ποσοστό στο 0,9%. Η ΕΚΤ στοχεύει σε μια ανάπτυξη τιμών μόλις κάτω από το 2%, και το μέλος του διοικητικού συμβουλίου Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό είπε την Πέμπτη πως ο στόχος παραμένει μακριά.
«Κάποιοι άνθρωποι φαίνονται να ανησυχούν για την επιστροφή του πληθωρισμού» είπε στην πρωτοχρονιάτικη ομιλία του προς οικονομικά στελέχη στο Παρίσι. «Αυτό είναι εξαιρετικά υπερβολικό.»
Παρ’ όλα αυτά, καθώς οι τιμές κινούνται υψηλότερα, οι εργαζόμενοι σε χώρες που μαστίζονται ακόμη από την υψηλή ανεργία μπορεί να μην έχουν αρκετά περιθώρια για να ζητήσουν περισσότερα χρήματα, για να αναπληρώσουν το υψηλότερο κόστος.
Ο πληθωρισμός στην Ισπανία έφτασε το 1,4% τον περασμένο μήνα σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Παρασκευή από τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, ενώ ο μέσος μισθός που συμφωνήθηκε σε συλλογική διαπραγμάτευση το 2016 ανέβηκε μόνο κατά 1,06%, σύμφωνα με τα κρατικά στοιχεία. Ο βασικός πληθωρισμός επιτάχυνε ως το 1%, έδειξε η αναφορά. Παρομοίως, εργαζόμενοι στην Ιταλία και την Ελλάδα, με 12% και 23% ανεργίας αντίστοιχα, μπορεί επίσης να βρεθούν σε μειονεκτική διαπραγματευτική θέση.
Οι δαπάνες των νοικοκυριών στην ευρωζώνη δε θα μείνουν ανεπηρέαστες, με το ποσοστό της ανάπτυξης να αναμένεται να πέφτει στο 1,4% από το 1,6% το 2016, σύμφωνα με προβλέψεις που συνέλεξε το -. Η γενική οικονομική ανάπτυξη μπορεί επίσης να περιοριστεί στο 1,4%.
«Ο χαμηλός πληθωρισμός έχει βοηθήσει την ανάκαμψη των καταναλωτών να κερδίσει έδαφος τον τελευταίο χρόνο, ενισχυόμενη από τα φτηνότερα κόστη ενέργειας» είπε ο Μπεν Μέι, οικονομολόγος για την ευρωζώνη της Oxford Economics. «Ο υψηλότερος πληθωρισμός εξαφανίζει μέρος αυτού.»