Η οικονομία της ευρωζώνης έχει ξεκινήσει τη χρονιά δυναμικά, όπως έδειξαν στοιχεία από τη Βαλτική έως τη Μεσόγειο τη Δευτέρα, δείχνοντας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πως το τεράστιο πρόγραμμα ενίσχυσής της δουλεύει, αλλά και δημιουργεί ερωτήματα για το τι ακολουθεί.
Υπάρχουν κίνδυνοι στη συνέχεια – κάποιοι οικονομικοί, κάποιοι πολιτικοί – όμως προς το παρόν τα 19 μέλη της ευρωζώνης τα πηγαίνουν καλύτερα απ’ ότι αναμενόταν.
Ο γερμανικός πληθωρισμός είχε μια ισχυρή επίδοση, λίγο χαμηλότερα από την οικονομική συναίνεση. Στο 1,9% κατά έτος, ήταν ο υψηλότερος από τον Ιούλιο του 2013 και ουσιαστικά ακριβώς στον στόχο της ΕΚΤ για πληθωρισμό μόλις κάτω από το 2% για την ευρωζώνη ως σύνολο.
Η Ισπανία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, ανέφερε πως η παραγωγή της αναπτύχθηκε τον περασμένο χρόνο κατά 3,2%, συνεχίζοντας μετά το 3,2% και το 1,4% των δύο προηγούμενων ετών και σηματοδοτώντας μια ισχυρή ανάκαμψη από μια κρίση τραπεζικού χρέους και μια ύφεση.
Η βιομηχανική εμπιστοσύνη στην Ολλανδία – την πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία – έφτασε το υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Η ολλανδική κεντρική τράπεζα τόνισε το κλίμα αυξάνοντας την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη το 2017 σε 2,3% από 1,9%.
Διάφοροι δείκτες οικονομικού κλίματος για την ευρωζώνη ως σύνολο είχαν καλύτερα αποτελέσματα απ’ ότι αναμενόταν. Το οικονομικό κλίμα σε όλη την ένωση, για παράδειγμα, έφτασε υψηλά σχεδόν έξι ετών.
Λιγότερη σημασία δόθηκε στα σημάδια ανάπτυξης στις μικρότερες οικονομίες της ένωσης – η κατά έτος ανάπτυξη του ΑΕΠ της Λιθουανίας ήταν 3% στο τέταρτο τρίμηνο και της Λετονίας στο 2,1%, ενώ ο πληθωρισμός της Αυστρίας επιτάχυνε και ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών της εκτοξεύθηκε.
Τα στοιχεία έρχονται ύστερα από μια εβδομάδα όταν άλλες εκθέσεις έδειξαν σχετικά ισχυρές επιδόσεις να συνεχίζονται φέτος από το 2016 για τη Γαλλία και τη Γερμανία.
«Το 2017 φαίνεται να έχει ξεκινήσει με πολύ σταθερό πάτημα» είπε η Τζένιφερ Μακ Κίον, επικεφαλής ευρωπαία οικονομολόγος της Capital Economics. «Η οικονομία πηγαίνει καλά.»
Όλα αυτά θα είναι καλά νέα για την ΕΚΤ, η οποία έχει ως τώρα ρίξει περισσότερα από 1,5 τρισεκατομμύρια ευρώ στην οικονομία της ευρωζώνης, προσπαθώντας να αποτρέψει τον αποπληθωρισμό και να εκκινήσει την ανάπτυξη, ενώ προσέφερε και μηδαμινά επιτόκια.
Ωστόσο, θα προσθέσει και πίεση στην ΕΚΤ να μειώσει τη γενναιοδωρία της.
Οι γερμανοί αξιωματούχοι συγκεκριμένα έχουν πολύ αρνητική άποψη για τις ελεύθερες δαπάνες της ΕΚΤ και την επίδρασή τους στις τιμές, όπως αποτυπώνει σε σημείωμά του ο οικονομολόγος της ING Κάρτεν Μπρζέσκι.
Πολιτικός παράγοντας της ΕΚΤ και επικεφαλής της Bundesbank , ο Γενς Βάιντμαν, ξεκαθάρισε την άποψή του την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας: «Εάν αυτή η ανάπτυξη τιμών είναι βιώσιμη, η προϋπόθεση για την απόσυρση από τη χαλαρή νομισματική πολιτική έχει δημιουργηθεί.»
Η ΕΚΤ, ωστόσο, έχει αφήσει να εννοηθεί πως δε βιάζεται να κλείσει τους κρουνούς. Μάλιστα, ο υπεύθυνος για τα επιτόκια της ΕΚΤ, Έβαλντ Νοβότνι, ουσιαστικά απέκλεισε οποιαδήποτε κίνηση στο άμεσο μέλλον, ιδιαίτερα τη σταδιακή κατάργηση ή τη μείωση του προγράμματος αγορών περιουσιακών στοιχείων.
«Η συζήτηση για τη συνολική μας οικονομική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα τον Ιούνιο» είπε ο Νοβότνι τη Δευτέρα. «Όμως δεν είναι μια συζήτηση για την παύση του προγράμματος.»
Μέρος αυτού οφείλεται στο ότι η ΕΚΤ θέλει να δει μια βιώσιμη βελτίωση και δεν πιστεύει πως έχει στοιχεία για κάτι τέτοιο ακόμη. Μέρος του πληθωρισμού, για παράδειγμα, πηγάζει από την άνοδο των τιμών ενέργειας που σύντομα θα έχουν ξεπεραστεί στα συγκριτικά στοιχεία.
Παρομοίως, η Barclays υπολογίζει πως η ανάπτυξη στην Ισπανία θα μετριαστεί καθώς οι θετικές επιδράσεις προσωρινών παραγόντων που ωθούν την κατανάλωση – όπως μια μείωση φόρου εισοδήματος του 2015 – θα φθίνουν.
Ωστόσο, υπάρχει και μια σειρά πολιτικών γεγονότων που θα μπορούσαν να περιπλέξουν ή και να εκτροχιάσουν την πρόοδο της ευρωζώνης.
Υπάρχουν πολλά «αν» στη μέση, όμως οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία θα μπορούσαν να καταλήξουν σε μια κυβέρνηση από την κατά του ευρώ Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου, με ένα παρόμοιο αντιευρωπαϊκό αποτέλεσμα, με πρωταγωνιστή το Κίνημα Πέντε Αστέρων, να παραμονεύει στην Ιταλία.
Η Ελλάδα, εν τω μεταξύ, έχει προς το παρόν αποτύχει να λάβει την τελευταία δόση του τρίτου προγράμματος διάσωσής της. Πριν από δύο χρόνια παρά λίγο να γίνει η πρώτη χώρα που θα βρισκόταν έξω από την ευρωζώνη.
Η ΕΚΤ θα τα έχει όλα αυτά στο μυαλό της, παρά την αυξανόμενη ανάπτυξη.