Υπέρ του δανειολήπτη τάσσεται η ελληνική δικαιοσύνη σχεδόν στις μισές υποθέσεις κόκκινων δανείων, ενώ ακόμη και αιτήσεις που απορρίπτονται για τυπικούς λόγους μπορούν να επανέλθουν στο δικαστήριο…
και να εξεταστούν εκ νέου, όπως επισήμανε, απαντώντας σε ερώτημα του - ο δικηγόρος παρ΄Αρείω Πάγω, Θεοχάρης Μέγας, ομιλητής σε συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, με θέμα «Επιβιώνοντας από τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς».
Το συνέδριο διοργανώνει η εταιρεία “Μαυράκης-Ορκωτοί Εκτιμητές- Real Estate Chartered Surveyors” (RECS).
“Ποσοστό τουλάχιστον 40%-50% των αποφάσεων των δικαστηρίων είναι υπέρ του δανειολήπτη. Η δικαιοσύνη μέχρι στιγμής έχει σταθεί στο ύψος της στο θέμα της προστασίας των δανειοληπτών και τους έχει προστατέψει -τουλάχιστον εκείνους που προέρχονται από ασθενείς κοινωνικές ομάδες- παρά τις σημαντικές εγγενείς ελλείψεις της […] Το μόνο καταφύγιο του δανειολήπτη σήμερα είναι η δικαιοσύνη” είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μέγας και πρόσθεσε ότι οι εκκρεμούσες αιτήσεις της διετίας 2017-2018 για ένταξη στον νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ανέρχονται σε 170.000.
Εν αναμονή του νόμου για την εξωδικαστική ρύθμιση
Στο μεταξύ, εναγωνίως αναμένουν χιλιάδες επιχειρήσεις τον υπό ψήφιση νόμο για την εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών τους, ο οποίος δεν έχει λάβει ακόμη την τελική του μορφή και βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τους θεσμούς. Σύμφωνα ωστόσο με τον κ.Μέγα “οι συζητήσεις μεταξύ θεσμών και κυβέρνησης φαίνεται ότι έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο αυτή τη στιγμή που μιλάμε”. Οπως επισήμανε, “αρκετά ικανοποιητικός αριθμός δανείων θα μπορούσε να ρυθμιστεί με αυτή τη διαδικασία […] γιατί ο νόμος αυτός υποτίθεται ότι προβλέπει και κάποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις υπέρ των επιχειρήσεων, οι οποίες θα είναι αρκετά ελκυστικές, ώστε ο δανειολήπτης να προχωρήσει σε συμβιβασμό. Κι αυτό διότι μέχρι σήμερα οι προτάσεις τραπεζών για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό αναφέρονται κατά κύριο λόγο σε επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου και όχι σε κούρεμα, κι αυτό έχει μεν ώς αποτέλεσμα τον περιορισμό του ποσού της μηνιαίας δόσης, αλλά και μια αύξηση, και πολλές φορές υπέρμετρη διόγκωση, του τελικού ποσού της οφειλής”.
Πού “κολλάει” η ψήφιση του νόμου
Κατά τον κ.Μέγα, το ποσοστό στο οποίο προβλέπεται να “κουρευτούν” οι οφειλές δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, αλλά η μείωση θα εξαρτάται από την κάθε περίπτωση, ενώ υπάρχουν πάρα πολλές προϋποθέσεις, ανάλογα με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, την οικονομική δυνατότητα του δανειολήπτη και τις εμπράγματες εξασφαλίσεις είτε είναι επιχείρηση είτε ιδιώτης. “Καθυστερεί πάρα πολύ ο νόμος αυτός και πολλοί έχουν αναστείλει τις πληρωμές περιμένοντάς τον, με αποτέλεσμα τεράστια ζημία για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. […] Υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα, που δυσκολεύουν τη συνέχιση της διαπραγμάτευσης, όπως το αν και κατά πόσο το κούρεμα ή οι εκπτώσεις θα αφορούν και τον ΦΠΑ, αν το μέτρο θα επεκταθεί και στους ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και τι θα γίνει με τις ασφαλιστικές εισφορές. Σε κάθε περίπτωση, ευελπιστούμε ότι θα βρεθεί σύντομα μια λύση, γιατί μόνο με τον τρόπο αυτό θα βγει από το τέλμα η ελληνική οικονομία, που αυτή τη στιγμή είναι όμηρος των κόκκινων δανείων” είπε χαρακτηριστικά.
Μέχρι και το 70% της αξίας του ακινήτου χάνεται στους πλειστηριασμούς
Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων αποτελεί δυσεπούλωτη πληγή για τους δανειολήπτες, καθώς οι υπερχρεωμένοι καταναλωτές ενίοτε χάνουν στους πλειστηριασμούς μέχρι και το 70% της πραγματικής αξίας του ακινήτου τους, χωρίς να πάψουν να είναι χρεωμένοι στις τράπεζες. Όπως επισήμανε στο περιθώριο του συνεδρίου ο Βασίλης Ζαμπέτογλου, account manager της εταιρείας AST, που ανέπτυξε ειδική πλατφόρμα με στόχο τη μείωση των επιπτώσεων από τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς, η διαδικασία καθορισμού της τιμής ενός ακινήτου έχει ώς εξής: στον πρώτο πλειστηριασμό η αξία του ακινήτου ορίζεται στα δύο τρίτα εκείνης, που υπολογίζει ο εκτιμητής και, αν δεν υπάρξει αγοραστής, στο δεύτερο στάδιο “κατακρημνίζεται” στο 50% εκείνης των 2/3.
Και γιατί να μην εμφανιστεί αγοραστής στον πρώτο πλειστηριασμό; Διότι πολλοί δυνητικοί αγοραστές δεν γνωρίζουν πότε γίνεται ο πλειστηριασμός και τι εκπλειστηριάζεται, με αποτέλεσμα οι τιμές να πέφτουν. Το κενό αυτό φιλοδοξεί να καλύψει η πλατφόρμα trustdeal.gr, η οποία βρίσκεται ήδη σε δοκιμαστικό στάδιο λειτουργίας κι έχει ώς στόχο την επίτευξη καλής τιμής για τα ακίνητα, πριν αυτά φτάσουν στον πλειστηριασμό, σε συνεργασία με τους δανειολήπτες, τους εκτιμητές και τις τράπεζες. Το δυνατό στοιχείο της πλατφόρμας, η οποία επιδιώκει να κινητοποιήσει και κοινωνικές πρωτοβουλίες αλλά και να στηρίξει νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι -σύμφωνα με τον κ.Ζαμπέτογλου- η συνεργασία της με πιστοποιημένους εκτιμητές, οι οποίοι προσδιορίζουν την πραγματική αξία του ακινήτου στην αγορά. Στη συνέχεια, το ακίνητο αναρτάται στην πλατφόρμα και ο ιδιοκτήτης έχει τη δυνατότητα να επιδιώξει πιο συμφέρουσες τιμές, πριν αυτό βγει σε δημοπρασία, ή ακόμη και να το πουλήσει έναντι χρέους (σε συνεννόηση πάντα με την τράπεζα), πριν κινηθεί η διαδικασία του πλειστηριασμού. Η πλατφόρμα εκτιμάται ότι μπορεί να προσεγγίσει αγοραστές από την ομογένεια, αλλά και ξένους, οι οποίοι ενδιαφέρονται για αγορές ακινήτων σε τουριστικές περιοχές.