Ο Σουλτς, ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει ρίξει το Σοσιαλδημοκρατικό του Κόμμα στον αγώνα, λέγοντας πως θα κατέβει απέναντι στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, χωρίς ωστόσο να περιγράψει με πολλές λεπτομέρειες τα θέματα της εκστρατείας του.
Το δίλημμα του νέου αρχηγού του SPD είναι πως ενώ το ιστορικό του υπέρ της κατανομής του χρέους της ευρωζώνης και της επιείκειας προς την Ελλάδα είναι εντελώς διαφορετικό από τη στάση της Μέρκελ, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως έρχεται σε σύγκρουση με την ευρύτερη κοινή γνώμη στη Γερμανία. Στο θέμα που αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία για τους ψηφοφόρους και όπου η καγκελάριος είναι ευάλωτη – την προσφυγική κρίση – η θέση του συμβαδίζει με τη δική της.
Καθώς το κόμμα του δουλεύει την πλατφόρμα, η κατάληξη είναι πως ο Σουλτς θα πρέπει να κινηθεί προσεκτικά σε κάποιες από τις πολιτικές για τις οποίες έχει το μεγαλύτερο πάθος, εάν θέλει να έχει οποιαδήποτε πιθανότητα νίκης.
Δε θα υπάρξει καμία επανάσταση, είπε ο Χόλγκερ Σμίντινγκ, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank. «Για να αποφύγει μια λαϊκή αντίδραση, ακόμη κι ο Σουλτς θα χρειαστεί να περιορίσει τους κινδύνους που μπορεί να βρει μπροστά της η Γερμανία.»
Είναι ένα άνοιγμα που οι σύμμαχοι της Μέρκελ προσπαθούν ήδη να εκμεταλλευτούν. Ο Πέτερ Άλμαϊρερ, ο επικεφαλής του προσωπικού της, είπε την εφημερίδα Bild πως είναι «τόσο φιλοευρωπαίος όσο και ο Μάρτιν Σουλτς», αλλά πάντα θεωρούσε την κατανομή του ευρωπαϊκού χρέους «λάθος». Η Μέρκελ είπε σε δημοσιογράφους την Πέμπτη πως συνεχίζει να λέει «όχι στα ευρωομόλογα».
Έρευνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Νοέμβριο βρήκε πως η Γερμανία έχει τη λιγότερη δημόσια στήριξη για τα λεγόμενα ευρωομόλογα ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ, με μόλις 24% των ερωτηθέντων να δηλώνουν υπέρ. Αυτί συγκρίνεται με 55% στήριξης στην Πορτογαλία και 50% στην Ελλάδα. Παρ’ ότι και η Μέρκελ και ο Σουλτς επιμένουν πως η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ, 52% των γερμανών είπαν πως δε θα τους ενδιέφερε εάν αποχωρούσε, σύμφωνα με έρευνα της Forsa που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη.
Ο Σουλτς, στα 61 του χρόνια, έχει επίσης πιέσει τις κυβερνήσεις της ΕΕ να εισάγουν ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης καταθέσεων. Είναι το είδος της αλληλεγγύης που ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο έμπιστος υπολοχαγός της Μέρκελ για τα ζητήματα του ευρώ, έχει αντισταθεί θεωρώντας πως βάζει τους φορολογουμένους σε υπερβολικό κίνδυνο – κάτι που τον κάνει έναν από τους πιο δημοφιλείς πολιτικούς της Γερμανίας.
Η άφιξη του Σουλτς πίσω στη Γερμανία για να αναλάβει τα ηνία του κόμματός του, του κυβερνητικού εταίρου στη συμμαχία της Μέρκελ, έχει αναζωπυρώσει τον αγώνα. Οι δημοσκοπήσεις που έδειχναν το SPD να είναι πίσω από τη συμμαχία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Μέρκελ με έως και 18 ποσοστιαίες μονάδες τον τελευταίο χρόνο, τώρα του δίνουν 29-33% στήριξης, έναντι 31,5-32% για τη συμμαχία CDU/CSU.
Μια άνοδος του Σουλτς στην καγκελαρία θα βοηθούσε να απαλειφθούν οι ανησυχίες για τη διάσπαση του ευρώ, είπε ο Έριν Νίλσεν, επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit SpA στο Λονδίνο, σε συνέντευξή του.
«Το πρώτο πράγμα που θα βλέπαμε είναι μια μείωση των spreads» είπε. «Ο κίνδυνος πως η Γερμανία θα είναι ο αστυνόμος – όπως έχει κάνει σε περιόδους δημοσιονομικής λιτότητας – θα είναι μικρότερος» δείχνοντας «μια έμμεση ισχυρότερη αναδοχή» της νομισματικής ένωσης.
Και όμως, το να φτάσουμε εκεί είναι το πιο δύσκολο κομμάτι.
Ο Σουλτς μπορεί να αντιπροσωπεύει μια πιο περιεκτική γερμανική προσέγγιση προς την Ευρώπη απ’ ότι μια κυβέρνηση της Μέρκελ, όμως «ελάχιστα είναι γνωστά για το όραμά του για τα εσωτερικά θέματα» έγραψαν σε σημείωμά τους στις 25 Ιανουαρίου οι οικονομολόγοι της UBS Ρικάρντο Γκαρσία και Κρίστοφ Μπάξτορφ.
Το περιεχόμενο αυτού του προγράμματος πέραν της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης «θα είναι σημαντική ώθηση της δημοτικότητάς του» αναφέρουν. «Προειδοποιούμε ως εκ τούτου κατά της υπερβολικής εστίασης στις σημερινές δημοσκοπήσεις μέχρι να υπάρξει σαφήνεια για τις λεπτομερείς θέσεις του Σουλτς».
Ο Κάρστεν Μπρζέκι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING-Diba στη Φρανκφούρτη, βλέπει τις ευρωπαϊκές πεποιθήσεις του Σουλτς ως μια εκλογική δύναμη, ακόμη κι αν κάποιες από τις θέσεις τους δε θα προσελκύσουν ψηφοφόρους.
Στο εγχώριο μέτωπο, 48% πιστεύει πως το SPD είναι το κόμμα που είναι περισσότερο πιθανό να φέρει κοινωνική δικαιοσύνη, όπως έδειξε δημοσκόπηση της FG Wahlen για το ZDF αυτόν τον μήνα. Μόλις 24% είπε πως έχει τη μεγαλύτερη οικονομική ικανότητα, έναντι 35% για τη συμμαχία της Μέρκελ.
«Η παρουσίαση των πολιτικών του θέσεων είναι ρίσκο για τον Σουλτς» είπε ο Μάνφρεντ Γκίλνερ, επικεφαλής της Forsa στο Βερολίνο. «Το να κάνεις την κοινωνική δικαιοσύνη κεντρικό θέμα της εκστρατείας σου δεν είναι αρκετό για να κερδίσεις εκλογές.»
Ο Σουλτς με δικά του λόγια:
Για τα ευρωομόλογα
Ο Σουλτς είπε στο περιοδικό Der Spiegel το 2014 πως είναι υπέρ των ομολόγων που θα εκδίδονται κοινά από τις χώρες του ευρώ, ενώ παραδέχτηκε πως «δε θα υπάρξουν πλειοψηφίες υπέρ αυτού στο άμεσο μέλλον».
Για την κοινοποίηση του χρέους
Τον Μάρτιο του 2013, ο Σουλτς καλωσόρισε την πρόταση για μοίρασμα του κρατικού χρέους των μελών της ευρωζώνης που ξεπερνά το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε ένα κοινής εγγύησης ταμείο εξυγίανσης. Κάτι τέτοιο «θα ανακούφιζε τις χώρες σε κρίση από κάποια από τα βάρη των τόκων τους» είπε στη Handelsblatt.
Για την ευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων
Ο Σουλτς κάλεσε την κυβέρνηση της Μέρκελ τον Νοέμβριο του 2015 να σταματήσει να καθυστερεί την εισαγωγή ενός ευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης καταθέσεων, το οποίο απορρίπτουν οι γερμανικές τράπεζες. Ο Σουλτς ισχυρίστηκε πως το πρόγραμμα είναι απαραίτητο σύντομα, ωστε να «σπάσει τον φαύλο κύκλο ανάμεσα στα τραπεζικά και τα κρατικά χρέη».
Για την Ελλάδα
Ο Σουλτς έχει εκφραστεί υπέρ του να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα για να εκπληρώσει τους όρους της διάσωσής της. Παρ’ ότι δεν έχει υποστηρίξει τη διαγραφή του ελληνικού χρέους, μια απόφαση που βρίσκεται στα χέρια κυρίως των κυβερνήσεων της ευρωζώνης, καλωσόρισε τις συζητήσεις για την ελάφρυνση του χρέους που διεξήχθησαν για πρώτη φορά το 2016.
Για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Ο Σουλτς, όπως και η Μέρκελ, αντιτίθεται στη χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας μέχρις ότου ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να συμμορφωθεί πλήρως με την ειρηνευτική συμφωνία του 2015 για την ανατολική Ουκρανία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με άλλα κορυφαία στελέχη των Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι έχουν προτείνει σταδιακή απαλοιφή των κυρώσεων σε αναλογία με τις ρωσικές υποχωρήσεις.
Για τη λιτότητα και τις επενδύσεις
Ο Σουλτς έχει υποστηρίξει τα προγράμματα ενίσχυσης της ΕΕ και έχει αντιταχθεί σε σχέδια διάσωσης κρατών που τείνουν προς τη μείωση των ελλειμμάτων αντί της προώθησης της ανάπτυξης, υποστηρίζοντας πως τα προγράμματα διάσωσης φτάνουν σε αδιέξοδο όταν οι ψηφοφόροι εξεγείρονται κατά της λιτότητας. Όπως και η Ελλάδα, η Γαλλία και άλλες χώρες του ευρώ που δεν έχουν πετύχει τους στόχους μείωσης ελλείμματος, θα πρέπει να έχουν περισσότερο χρόνο, έχει πει. Κατά την αποχώρησή του από την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, άσκησε κριτική στην επιβεβλημένη από τη Γερμανία λιτότητα στην ευρωζώνη, υποστηρίζοντας πως δεν είναι πανάκεια για όλες τις αδύναμες οικονομίας και πως αγνοεί τη «λαϊκή απόγνωση».
Για τους πρόσφυγες
Ο Σουλτς είναι ίσως ακόμη πιο φιλελεύθερος στο θέμα των προσφύγων απ’ ότι η Μέρκελ, της οποίας η πολιτική των ανοιχτών συνόρων έχει διαβρώσει τη δημοτικότητά της και πυροδοτήσει την άνοδο του αντιμεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία. «Είναι καλό που η Γερμανία εκπλήρωσε το ανθρωπιστικό της καθήκον κατά τη διάρκεια της προσφυγικής κρίσης» είπε ο Σουλτς σε συνέντευξή του με το περιοδικό Der Spiegel αυτόν τον μήνα.
Για τον Τραμπ
Θέλει από τη Μέρκελ να αντεπιτεθεί στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που «εξαπέλυσε μπάλα κατεδάφισης κατά των αξιών μας» και να απαντήσει με μια «πραγματική ενίσχυση της ΕΕ», σύμφωνα με το Der Spiegel.