Λίγο μετά από την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 από την Theresa May, η Angela Merkel έδωσε την απάντησή της. Τα σχόλιά της για τις διαπραγματεύσεις Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ έχουν ήδη παρερμηνευτεί. Το Sky News, το AFP, η Mirror, ο Independent και πολλοί άλλοι αναφέρουν ότι έχει αποκλείσει τις παράλληλες διαπραγματεύσεις.
Στην πραγματικότητα αυτό που είπε είναι:
“Στις διαπραγματεύσεις για το Brexit, πρέπει να ξεκαθαριστεί πως τώρα θα διαχωρίσουμε αυτή τη διασύνδεση με μεθοδευμένο τρόπο. Και αυτό θα αφορά επίσης την διευθέτηση των πολλών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που συνδέονται με την συμμετοχή στην ΕΕ μέχρι στιγμής. Μόνο όταν ξεκαθαριστούν αυτά τα ερωτήματα, μπορούμε στη συνέχεια -αλλά ελπίζουμε σύντομα έτσι κι αλλιώς- να μιλήσουμε για τη μελλοντική μας σχέση”.
Δεν έχει (τουλάχιστον όχι σε αυτές τις δηλώσεις) αποκλείσει τις παράλληλες συζητήσεις. Αυτό που είπε ήταν πως πρέπει πρώτα να ξεκαθαριστούν τα ερωτήματα. Θα περίμενα ότι αναφέρεται στο γεγονός ότι η ΕΕ θα επιδιώξει αό το Ηνωμένο Βασίλειο μια επί της αρχής συμφωνία ότι, για παράδειγμα, το Ηνωμένο Βασίλειο θα διευθετήσει τις εκκρεμείς οικονομικές του υποχρεώσεις. Η Theresa May το έχει ουσιαστικά ήδη προσφέρει αυτό στο γράμμα της, και ο Philip Hammond το έχει δηλώσει στο παρελθόν.
Η Merkel στην πραγματικότητα λέει ρητά ότι θέλει να μιλήσει σύντομα για τη μελλοντική σχέση. Και λέει ότι τα ερωτήματα πρέπει να διευκρινιστούν -όχι ότι πρέπει να επιλυθούν.
Θα ήταν μεγάλη έκπληξη αν είχε αποκλείσει με τη μια τις παράλληλες συζητήσεις. Τον Ιούλιο του 2016, σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο με την Theresa May, η Merkel εξέπληξε με την απάντησή της στο πρώτο ερώτημα (το οποίο στην πραγματικότητα αφορούσε τις επιλογές και την τουρκική θανατική ποινή, παρά το χρονοδιάγραμμα):
“Νομίζω πως είναι απολύτως κατανοητό ότι λίγες ημέρες μετά το δημοψήφισμα, μόλις ελάχιστες ημέρες μετά από τη δημιουργία μιας νέας κυβέρνησης στη Βρετανία, η κυβέρνηση θα πρέπει να προσπαθήσει να εντοπίσει τα συμφέροντά της. Και νομίζω πως είναι στα αλήθεια προς το συμφέρον μας το Ηνωμένο Βασίλειο να έχει καθορίσει τη διαπραγματευτική του στάση με κάθε λεπτομέρεια και σαφήνεια και πιθανώς επίσης να υπογραμμίσει πώς βλέπει τη μελλοντική της σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτά πρέπει ναι είναι παράλληλες διαδικασίες αν θέλετε. Δεν μπορείς να αποκόψεις τελείως τους δεσμούς και μετά από μια μακρά διαδικασία να βρίσκεις πώς περιμένει η κάθε πλευρά πως θα είναι το μέλλον της σχέσης. Επομένως μια καλή διαδικασία διαπραγμάτευσης, λογική και εποικοδομητική επίσης, πιστεύω πως είναι προς το συμφέρον όλων”.
Η Merkel είχε δίκιο ότι είναι προς το συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ να υπάρξει μια εποικοδομητική διαδικασία διαπραγμάτευσης. Εάν η ΕΕ επιμείνει να λύσει όλη τη διαδικασία διαζυγίου προτού συζητήσει την μελλοντική σχέση, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ πιο πιθανό να φύγει χωρίς καθόλου συμφωνία -και αυτό είναι κακό και για τις δύο πλευρές. Αλλά αυτό δεν είναι στα αλήθεια ένας πρακτικός τρόπος διαπραγμάτευσης. Πάρα πολλά ερωτήματα είναι αλληλένδετα έτσι το διαζύγιο δεν θα μπορούσε λογικά να ολοκληρωθεί προτού συζητηθεί το μέλλον.
Αυτή η υπερβολική αντίδραση αποκλείεται να είναι η τελευταία φρενίτιδα των ΜΜΕ στους προσεχείς μήνες. Αυτό είναι μέρος της δυσκολίας με τις διαπραγματεύσεις. Κάθε σχόλιο παρερμηνεύεται. Και η απόχρωση και το πλαίσιο μπορεί να χαθούν, ιδιαίτερα αν η μία πλευρά ή η άλλη επιδιώξει να επιβεβαιώσει τις προκαταλήψεις.